بیشتر ما انسان ها در زندگی این احساس را تجربه کرده ایم که دلمان می خواهد بفهمیم، کدام یک از صحبت های اطرافیان ما دروغ است و کدام درست؟ زمانی که ما به دنبال یک دروغگو هستیم، باید نشانههایی را جست و جو کنیم و بر اساس ترکیبی از نشانه های زبان بدن و علایم رفتاری بتوانیم پرده از دروغ و نیرنگ یک متقلب یا دروغگو برداریم.
طبق تحقیقات انجام شده توسط “لین تن برینک” روانشناس پزشکی قانونی در دانشکدهی کسب و کار کالیفرنیا، به این نتیجه رسیده است که انسان به صورت غریزی میتواند دروغگوها را به درستی تشخیص دهد و این غریزه در انسان بسیار قوی است، اما متاسفانه ذهن خودآگاه ما گاهی در تشخیص دروغگوها شکست میخورد، همچنین دکتر «لیلیان گلاس»، تحلیلگر رفتاری و متخصص زبان بدن، در کتاب خود با عنوان «زبان بدن دروغگوها» میگوید: وقتی سعی داریم بفهمیم کسی به ما دروغ میگوید باید ابتدا رفتارهای او را در موقعیتهای عادی بدانیم و در مرحلهی بعد به صورت، زبان بدن و الگوهای گفتاری فرد دقت کنیم.
ابتدا باید زبان بدن فرد دروغگو را بشناسیم تا بتوانیم دروغگویی را از راستگویی تشخیص داده و با بهترین افراد رفت و آمد داشته باشیم، همه ی ما از دروغگویی بیزار هستیم و به همین دلیل از مراوده با افراد دروغگو دوری میکنیم، البته ما به سختی میتوانیم دروغگویی فرد را از روی کلماتی که به زبان میآورد، تشخیص دهیم، زیرا افراد بیشترین تسلط را در بیان این کلمات به کار می برند، به خصوص اگر دروغگوی ماهری باشند، پس بهترین گزینه برای شناخت افراد دروغگو، توجه به حرکاتی است که به هنگام صحبت کردن انجام میدهند، زیرا زمانی که افراد در حال دروغ گفتن هستند، کنترل کمتری روی رفتارها و حرکات خود دارند، اگر به این مهارت ها توجه کنیم، فریب نخواهیم خورد.
آیا تشخیص دروغ به کمک زبان بدن ممکن است؟
رفتار و زبان بدن افراد به هنگام دروغگویی متفاوت خواهد بود، به گونه ای که عده ای از افراد به هنگام درغگویی می توانند زبان بدن خود را کنترل کنند، در نتیجه هیچ تضمینی برای شناسایی دروغ وجود نخواهد داشت، اما به کمک حالتهای متفاوت در چهره، حرکات چشم و نحوه صحبت کردن میتوانیم تا حدودی دروغگویی را تشخیص دهیم.
راههای شناخت زبان بدن افراد دروغگو
به کمک راههایی که در ادامه بیان می کنیم، به راحتی میتوانیم افراد دروغگو را بشناسیم و در نحوه ی رفتار با آن ها تصمیمگیری کنیم.
1.پوشاندن دهان با دست
هیچ یک از افراد دوست ندارند زمانی که دروغ میگویند، دروغشان برای دیگران فاش شود، به همین دلیل آن ها بعد از هر دروغی که میگویند، ممکن است به سرعت دست خود را مقابل دهانشان قرار دهند تا دروغشان پنهان شود، هر چند این کار اغلب به صورت غیر ارادی صورت میگیرد و در این زمان نحوه قرار گرفتن دستان آن ها برای روی دهان اهمیتی ندارد، زیرا ممکن است فردی کف دست خود را روی دهانش بگذارد، یا دستش را مشت کند و یا چند تا از انگشتانش را روی دهانش قرار دهد، به طور کلی تمامیه این حالت ها یکسان خواهد بود، حتی گاهی افراد چند سرفه ساختگی می کنند و به واسطه ی آن سعی دارند دهان خود را پوشش دهند.
2.حالت سر خود را تغییر می دهند
اگر از کسی سؤالی را رک بپرسیم و آن شخص سریعا سر خود را حرکت بدهد، این احتمال وجود خواهد داشت که این فرد در آن موقعیت به ما دروغ بگوید.
3.خاراندن بینی
طی تحقیقات به عمل آمده در موسسات درمانی، به این نتیجه رسیده اند که افراد دروغگو به هنگام دروغ، فشار خونشان افزایش مییابد، در نتیجه این امر باعث تورم بینی و خارش آن میشود، به همین علت می توانیم نتیجه بگیریم، کسی که در حین صحبت کردن مدام بینی خود را میخاراند، در حال دروغ گفتن است.
4.تکان نخوردن
یکی دیگر از روش های شناخت افراد دروغگو، تکان نخوردن آنها طی مدت زمانی طولانی است، افرادی که دروغ میگویند، سعی می کنند تا حد امکان تکان نخورد و به این شیوه توجه ما را کمتر به خود جلب کنند.
همه ی ما میدانیم که وقتی کسی دچار اضطراب می شود در جایگاه خود وول میخورد، اما ما باید مراقب کسی باشیم که به هیچ عنوان در جایگاه خود حرکت نمیکند.
طبق گفته گلاس: «این ممکن است علامتی از نبرد عصبی ابتدایی باشد، چرا که بدن خود را برای مواجههی احتمالی آماده میکند، وقتی فرد در گفتوگوی عادی شرکت میکند، به صورت طبیعی بدن خود را با حرکات ناخودآگاه و آرام حرکت میدهد، پس اگر دیدیم که طرف مقابل اصلا تکان نمیخورد و سفت و محکم سر جای خود نشسته یا ایستاده است، احتمال زیادی وجود دارد که کاسهای زیر نیم کاسه او باشد.»
5.تند شدن تنفس
دروغگویی نفس افراد را به شمارش میاندازد، به گونه ای که نفس کشیدن را برای افراد سخت میکند، این یکی از واکنشهای غیر ارادی افراد به هنگامی است که قصد دارند دروغی را مطرح کنند.
زمانی که یک فرد به ما دروغ میگوید، احتمال دارد که به نفس نفس بی افتد.
«گلاس» در کتاب خود می گوید: «این کار بر اثر ریفلاکس اتفاق میافتد، در واقع زمانی که تنفس فرد تغییر کند، شانههایش بالا میروند و صدایش ضعیف میشود، در اصل علت به نفس نفس افتادن او این است که ضربان قلب و جریان خون او تغییر میکند و تمامی این اتفاقات تنها زمانی رخ میدهد که فرد حس تنش و اضطراب را تجربه کند.
6.حرفزدن سخت میشود
در فیلم های بازجویی یک متهم زیاد دیده ایم که صحبتکردن برای متهم دشوار و دشوارتر میشود و علت آن این است که سیستم عصبی بهطور خودکار ترشح بزاق را به هنگام اضطراب و استرس کاهش میدهد، البته از بین سایر علائم دروغ، میتوان به گاز گرفتن ناگهانی لب و یا فشردن لبها اشاره کرد.
7.بدون پلک زدن، خیره میشود
معمولا وقتی کسی دروغ میگوید، سعی می کند ارتباط چشمی برقرار نکند، اما یک فرد دروغگو میتواند راه دیگری را برای کنترل و فریب ما انتخاب کند و ارتباط چشمی خود را با ما حفظ نگه دارد، وقتی افراد حقیقت را میگویند، اغلب چشمهای خود را به اطراف میگرداند و حتی گاهی اوقت به جای دیگری نگاه می کنند، اما افراد دروغگو نگاهی سرد و خیره را برای کنترل و ترساندن به کار میبرند.
بیشتر ما انسان ها شنیدهایم که آدمهای دروغگو سعی دارند از ارتباط چشمی مستقیم با دیگران خود داری کنند، به همین علت فردی که میخواهد دروغ بگوید، سعی میکند مستقیم و خیره به چشمان ما نگاه کند تا ما به دروغگویی او شک نکنیم.
8. لبخند مصنوعی و الکی
آیا ما میتوانیم به راحتی تفاوت میان یک لبخند واقعی را از یک لبخند الکی تشخیص دهیم؟ فهمیدن این موضوع کار بسیار سختی نخواهد بود، زیرا فقط کافی است بدانیم که یک خنده واقعی زمانی اتفاق می افتد که گوشهی چشمهای آن فرد چین بخورد و حالت خندیدن و شادی داشته باشد، اما اگر کسی الکی لبخند بزند، فقط گوشههای لب هایش به سمت بالا حرکت می کند و چشمهایش هیچ گونه تغییری نخواهد کرد.
10. استفاده زیاد از انگشت اشاره
دروغگوها اغلب مواقع حالت دفاعی به خود می گیرند، به همین علت به صورت مداوم انگشت اشاره خود را با حالت تهدید به سمت دیگران می گیرند، زیرا دروغگوها دوست دارند با مغلوب کردن دیگران اوضاع را به نفع خودشان به پایان برسانند، زمانی که فرد دروغگو حالت دفاعی به خود میگیرد، سعی می کند اوضاع را به نفع خود و به ضرر ما به اتمام برساند.