اگر بخواهیم در ابتدای امر کلمه اینیاگرام را بشکافیم و آن را مورد بررسی قرار دهیم، که ریشه آن از کجا به وجود آمده؟ مشکلی که به وجود می آید و باعث می شود نتوانیم به طور دقیق تاریخچه آن را بررسی کنیم، این است که هنوز کسی نیامده و بیان نکرده که به طور دقیق چه کسی یا چه گروهی برای اولین بار آن را کشف کرده و مورد بررسی قرار داده است، اما بر اساس شواهد و مدارک و کتاب هایی که در این مورد نوشته شده تا حدودی می توانیم بگوییم که لااقل چه کسانی آن را دنبال کرده اند و آن را نسل به نسل به دیگران انتقال داده اند.
جدا از بررسی چگونگی پیدایش این رشته روانشناسی شخصیتی و چه کسانی آن را کشف و خلق کرده اند و به نسل های بعدی انتقال داده اند، می توانیم بگوییم، این دانش و بررسی آن به فردی به نام گورجیف در سال های 1877 تا 1949 میلادی منتقل شده است، او شخصی دانشمند، کاوشگر، ماجراجو، معلم و جست و جو گر در اسرار مربوط به طبیعت انسان بود و سعی داشته تا رازهای مربوط به انسان را کشف کند و به شناسایی آن ها بپردازد.
درباره گورجیف کتاب های زیادی نوشته شده است و افراد زیادی به تحقیق و بررسی نوع نگرش شخصیتی او پرداخته اند، اما بخش زیادی از زندگی این شخص مانند یک راز باقی مانده است و کسی نتواسته دیدگاه او را درک و کشف کند، تنها چیزی که از او می دانند این است که گورجیف بر تمام انسان هایی که با او بوده اند و کسانی که با او ملاقات داشته اند، نفوذ چشمگیری داشته و شاگردان زیادی را در این زمینه تربیت کرده است.
[aparat id=”Sj0xE”]
تاریخچه اینیاگرام چیست؟
اینیاگرام دانش کهن و باستانی است که از زمان گورجیف در ایران و عرفان ایرانی یافت می شد. به فرمایش مولانا شاعر و عالم ایرانی که یکی از بزرگان علم است: گورجیف بعد از سفرهای زیادی که به کشورهای مختلف داشته و با بررسی دقیق این علم توانسته آن را به گروه های مختلف دسته بندی کند و در اختیار علاقه مندان به علم و خود شناسی قرار دهد، به گونه ای که پس از آن مورد توجه روانشناسان عصر جدید قرار گرفته است.
گورجیف ابتدا از طریق سخنرانی در شهر های سن پترزبورگ و مسکو روانشناسی اینیاگرام را به دیگران انتقال داده و سپس در مدرسه ای واقع در شهر پاریس به نام مدرسه رشد و توسعه انسان، اینیاگرام را به اروپا منتقل کرد.
به نقل از جیمز وب که کتابی درباره گورجیف است: مهم ترین استفاده ای که گورجیف از علائم ریاضی به عمل می آورد به شکل اینیاگرام است، که گفته می شود سمبل وفا و نظام او را تشکیل می دهد.
اینیاگرامی گورجیف از دایره ای تشکیل می شود که روی محیط آن نه نقطه قرار دارد و این نقاط به صورت یک مثلث و یک شش ضلعی غیر منظم به یک دیگر متصل شده اند. گورجیف می گوید: این مثلث نمایانگر حضور نیروهای مافوق انسان و شش ضلعی، مشخصه خود انسان است.
همان طور که گفته می شود گورجیف اینیاگرام را به دنیای غربی معرفی کرده و سپس بعد از او شخصی به نام ایچازو شخصیت شناسی اینیاگرام را مطالعه و آن را به جهان معرفی کرده است. ایچازو ،اینیاگرام مدرن را به وجود آورده است که بیان کننده یک نظام فکری درباره طبیعت ساختار هشیاری انسان است.
ایچازو در ابتدای کار، آموزش خود را در موسسه ای به نام موسسه روانشناسی کاربردی شروع کرد و سپس در دهه 1960 میلادی تدریس خود را در شهر آریکای شیلی ادامه داد. ایچازو در سال 1971 میلادی به کشور امریکا مهاجرت کرد و با تاسیس موسسه آریکا به ادامه کار و تدریس پرداخت.
تعریف اینیاگرام
می شود این طور گفت که اینیاگرام یک واژه یویانی است که از دو بخش تشکیل شده است، اینیا، یعنی نُه و گرام هم به معنای وَجه است، که با هم می شود نُه وَجه شخصیتی انسان، که به بررسی نُه مدل شخصیتی انسان می پردازد و آن را از هم تفکیک می کند.
اینیاگرام خصوصیات، ارزش ها و نوع رفتار هر مدل از شخصیت را مورد بررسی قرار می دهد و مشخص می کند هر فرد دارای چه نوع ویژگی هایی و چه نوع تفکری نسبت به امور خود است، زیرا هر یک از انسان ها تمایلات، انگیزه ها، خصوصیات منفی مربوط به خود را دارند. لازم به ذکر است که هر تیپ شخصیتی که در این جا مورد بررسی قرار می گیرد، نسبت به گروه های دیگر برتری ندارد و اینیاگرام اصولا در مورد خوب و بد و زشت و زیبا صحبت نمی کند، زیرا هر انسانی نسبت به نوع تیپ رفتاری خود، دارای نقاط ضعف و نقاط قوت خواهد بود، البته خصوصیات هر فرد در این شیوه ثابت نخواهد بود، بلکه قابل تقییر و قابل ارتقا است.
با مطالعه و شناخت نوع رفتار خود و اطرافیان خود بهتر می توانیم یک رابطه درست با دیگران برقرار کنیم و در آن رابطه موفق باشیم.
در واقع شخصیت شناسی اینیاگرام را می توانیم این گونه معرفی کنیم که یک سفر است از خود به خویشتن خود و در این سفر ما با نوع شخصیت و قالب خود آشنا می شویم و با ارتقای نوع شخصیت خود وارد دنیایی خواهیم شد که به جای واکنش نسبت به اتفاق های اطراف خود، یک رفتار مناسب و عمل خلاقانه و آگاهانه خواهیم داشت.
تیپ شخصیتی اینیاگرام چیست؟
انسان‌ها بر اساس ویژگی‌های شخصیتی خود طبقه‌بندی می شوند. وقتی انسان‌ها را در دسته‌های مشخص طبقه‌بندی می‌کنیم، شناسایی شخصیت آن ها را برای خود و دیگران آسان‌تر می‌کنیم، البته گاهی این طبقه بندی‌ها جنبه‌ی سرگرمی دارند به گونه ای که روزهای ما را می‌سازند و در تصمیم گیری ها ما را کمک می‌کنند.
اینیاگرام تیپ 1 کمال گرا
انسان های کمال گرا دارای ملاک های بسیار بالایی براي رسیدن به موفقیت خواهند بود و در صورت نرسیدن به اهداف بلند پروازانه خود، خود را شکست خورده مي دانند، براي انسان های کمال گرا نتيجه هر کاری یا شکست کامل است یا موفقیت کامل.
اینیاگرام تیپ 2 مهرطلب
این اشخاص به صورت مداوم به فکر دیگران هستند. آن ها خود را به آب و آتش مي زنند تا بتوانند به دیگران کمک کنند. این افراد قدرت “نه” گفتن را ندارند، زیرا از طرد شدن می ترسند، زیرا این افراد وابسته و متکي به دیگران هستند.
این تیپ شخصیتی بسیار خودمانی برخورد مي کنند و سخاوتند و فداکار هستند، اما می توانند خودشیرین و مردم نواز هم باشند. این افراد بسیار خوش قلب هستند، اما ممکن است کارهایی را براي افراد دیگر انجام دهند که دیگران را محتاج به خودشان می کنند.
اینیاگرام تیپ 3 پیشرفت گرا
این افراد بیش از هر چیزی موفقیت شان برایشان با اهمیت است و براي پیشرفت خود دست به هر اقدامی که لازم باشد، مي زنند، زیرا آن ها افرادی رقابت جو هستند و همیشه به برنده شدن در موقعیت های رقابتی فکر می کنند. این افراد بیش ترین لذت را در کارکردن می برند، زیرا آن ها به دنبال پول و آسایش هستند و تلاش مي کنند وارد مقوله های احساسی و عاطفی نشوند.
اینیاگرام تیپ 4 هنرمند
این دسته از افراد به دنبال اموری خواهند بود که در دسترس نباشد، به عنوان مثال آن چه که در دسترس است، برایش بي‌ارزش است و آن چه را که بدست آوردنش سخت است می خواهند.
آن ها بسیار حساس و زود رنج هستند و در اکثر مواقع ناراحت و افسرده به نظر می رسند و از کارهای یک نواخت خسته می شوند، زیرا نیاز به توجه دارند به گونه ای که عدم وجود توجه آن ها را ناراحت مي کند، همچنین امور تاریک براي آن ها جذابیت بیشتری خواهد داشت. این نوع تیپ در بین نُه تیپ انیاگرام، حساس ترین تیپ شخصیتی شناخته شده است.
اینیاگرام تیپ 5 فکور
این اشخاص بسیار درون گرا هستند و قادر به ابراز احساسات خویش نخواهند بود، این افراد تمایلی به ازدواج کردن ندارند و دوست ندارند دیده شوند. افراد دارای این تیپ شخصیتی همواره احساس را بعد از عقل تجربه خواهند کرد، زیرا آن ها به جمع آوری اطلاعات می پردازند و می خواهند از همه چیز سر در بیاورند.
اینیاگرام تیپ 6 شکاک
این اشخاص به همه چیز شک دارند، آن ها افرادی محتاط هستند و می خواهند بدانند که دیگران در ذهن خود راجع به آن ها چه فکر می کنند. معمولاً این اشخاص دوست دارند وظیفه های مشخص و تعریف شده ای داشته باشند، آن ها قابل اعتماد، سخت کوش و مسئولیت پذیر هستند. به طور کلی معمولا با شک و سوء ظن به خود مشکل دارند، اما این اشخاص در هر وضعیت متکي به خود مي باشند و شجاعانه از خود و دیگران دفاع مي کنند.
اینیاگرام تیپ 7 خوش بین
این افراد اجتماعي هستند و بسیار خوش بین و به طور مداوم به دیگران امید می دهند. آن ها صبور و جسور خواهند بود و به صورت مداوم به دنبال تجربه های جدید و جالب خواهند بود، اما گاهی پریشان و خسته می شوند، زیرا با امری همانند بی صبری و عجله کردن مشکل دارند. این اشخاص در بهترین وضعیت بر استعدادها و اهداف ارزشمند خود تمرکز دارند.
اینیاگرام تیپ 8 قدرت طلب
این دسته از افراد به دنبال قدرت و تسلط بر دیگران می باشند، زیرا آن ها علاقه مند به مدیر و رهبر بودن می باشند و دوست دارند دستور دهند. به طور کلی آن ها تمایل به دیکتاتور بودن دارند و در صورتی که زیر دستان آن ها، از آن ها پیروی نکنند، بر آشفته و عصبی می شوند.
اینیاگرام تیپ 9 صلح طلب
این اشخاص دنبال ارامش و آشتی می باشند، آن ها دوست دارند در هر وضعیتی همانند یک واسطه اطرافیان خود را با یکدیگر آشتی دهند. این افراد از درگیری و خشونت خودداری مي کنند.
آن چه بیان شد بخش کوچکی از ویژگی های این تیپ های شخصیتی بوده که بیان می کند هر انسانی دارای یکی از این تیپ های شخصیتی است.
مفالات مرتبط با روانشناسی شخصیت :
