تاریخچه کار تیمی در زندگی با تشکیل خانواده آغاز می شود. در واقع اولین تیمی که با ساختار آن آشنا می شویم خانواده است. تیمی که اعضای آن به هم وابسته اند و توسط یک رهبر (مادر یا پدر) هدایت و رهبری می‌شوند و در نظر داشته باشیم که در یک تیم خانواده هر یک از اعضا مستقل از هم دنباله رو هدف مشترکی اند که رهبر تعیین می کند و هر یک از اعضا پیرو ارزش‌ها و خط مشی تعیین شده فعالیت دارند. تیم خانواده می تواند کوچک و در قالب زن و شوهر باشد یا بزرگ و در قالب پدر و مادر، فرزندان، پدربزرگ، مادربزرگ و…. تیم خانواده ممکن است با چالش ها یا مشکلاتی روبرو شود که در رسیدن به هدف های کلی اختلال ایجاد کند که در این میان نقش رهبر خانواده مدیریت اوضاع می باشد.
آموزش فرهنگ تیمی در خانواده
انسجام و همبستگی و همراهی اعضای خانواده با هم تا حدود زیادی با فرهنگ خانواده و جامعه پیرامون آن ارتباط دارد و این موضوع در برخی موارد تعیین کننده اهداف خانوادگی است. نظیر نوع تربیت فرزندان خانواده، جایگاه اجتماعی که هر خانواده برای خود مد نظر دارد.
آموزش های فرهنگ تیمی نیز در قالب بیان داستان ها و افسانه ها در کودکی آغاز می‌شود. همان طور که در داستان ها فردی برای رسیدن به هدف و شکست دادن اهریمن ها از فرد یا افراد دیگر کمک می گیرد و عمل می‌کند به نحوی نیاز به داشتن تیم در کودک نهادینه می شود. پس اولین آموزش ها از خانواده شکل می گیرد.
حل و بررسی مشکلات خانواده توسط رهبر نوع دوم از آموزش است چرا که نوع برخود و دخیل کردن نظرات اعضای خانواده و اجرای هماهنگ و درست آنچه که برای حل مشکلات در نظر گرفته شد به ما می‌آموزد که چطور می‌توان در تیم فعالیت کرد.
در گذشته برای فتح کشور، فردی به عنوان پادشاه در راس امور قرار می‌گرفت و سرداران و سربازان طبق فرمان وی برای جنگی که قبلاً طی نقشه آن تدوین شده بود عمل می‌کردند و یک تیم جنگی توسط پادشاه تشکیل می‌شد که ممکن بود حتی به نظر نیاید یا هدف تشکیل تیم هم مشخص نبوده.
همچنین برای انجام کارهای علمی هم یک ایده توسط فردی بیان و با همراهی افراد دیگر به مرحله اجرا یا اثبات می‌رسید. نظیر اختراع تلفن توسط گراهام بل و همکارانش. در حقیقت گراهام بل یک تیم علمی تشکیل داده بود.
لذا تشکیل تیم از دیر باز در قالب خانواده، تیم‌های جنگلی، تیم های علمی و… بدون داشتن علمی پیرامون آن وجود داشته است.
مهارت تیمی در دنیای امروز
همانطور که قبلا اشاره شد کار تاریخچه کار تیمی به گذشته ای دور باز می گردد. یعنی بدون پشتوانه علمی و یا هدفی که مشخص کند تیم داشتن و کار تیمی باید اصولی باشد، فعالیت می کردند. همچنین کار تیمی در ابتدای امر در خانواده ها و سپس در قبایل آموزش داده می شد.
امروزه و بخصوص بعد از انقلاب صنعتی نگاه متفاوت تری به تیم و کار های گروهی داریم، چرا که دیگر مانند گذشته که یک پزشک، متخصص همه بیماری ها بود یا مدیر تصمیم گیرنده تمام امور بوده نمی توان زندگی کرد و کاری را به نحو احسنت پیش برد.
تقسیم وظیفه در تیم
فردریک تیلور نویسنده کتاب اصول مدیریت علمی معتقد است که کار ها باید به صورت وظایف مجزا توسط افراد ماهر تا رسیدن به استاندارد مشخص انجام گیرد. که تمام کار ها زمان بندی شده و برنامه ریزی شده است.
با توجه به تاریخچه کار تیمی ما می‌دانیم که قسمت مهم یک تیم تقسیم وظایف درست بین اعضا تیم است. همان طور که از گذشته های دور مادر وظیفه نگهداری فرزندان و امور پیرامون خانه را بر عهده داشته و پدر وظایف دیگر در بیرون از خانه و کسب درآمد را عهده دار بوده به نوعی می توان آن را آموزش تیم داری به طور غیر مستقیم دانست.
آدام اسمیت اولین کسی است که تقسیم کار را در کتاب ثروت ملل به طور مفصل توضیح داده و آن را عامل بازدهی بهتر کار می‌داند و معتقد است سپردن کار به افراد چیره دست در طی انجام یک فرآیند باعث کسب نتایج بهتر و افزایش سرعت می‌شود.
همچنین وی معتقد است کار کردن به این نحو باعث نوآوری و خلاقیت در حین کار می‌شود. چرا که عمل کردن به طور اختصاصی باعث تمرکز بالاتر و تفکر بهتر می‌شود، که حتی در طرح ریزی تیم هم اثر گذار است. لذا با آموزش های درست می توان در خانواده تیم کارکردن را شکل دهیم.
تعاریف تیم با توجه به تاریخچه کار تیمی
کار تیمی از دیدگاه بزرگان تعاریف متفاوتی دارد که به چند نمونه می پردازیم:
تیم متشکل از دو یا چند نفر است که نقش های شخصی داشته و کارهایی را انجام می دهند که به هم وابسته است و هدف مشترکی را دنبال می‌کنند.
سالاس و همکاران
کار تیمی شیوه مشخصی از کار کردن است که می کوشد مجموع توانایی، مهارت و انرژی یک گروه را به ثمر برساند.
وی جی ورما
تیم مجموعه ای کوچک از افراد است که مهارت های مکمل دارند و همگی می خواهند به یک هدف مشترک با عملکرد مشترک و اهداف مشترک دست یابند و خود را نسبت به هم مسئول می دانند.
مردیت بلیبن
در یک تیم افرادی هستند که بدون آن ها عملکرد تیم در سطح پایین قرار می گیرد یا کارایی تیم از بین می رود.
افراد مهم و پر رنگ یک تیم
وقتی نقش ها و وظایف تیم مشخص شود افراد می‌دانند برای اهداف تیم چه عملکرد را باید دنبال کنند و می‌دانیم که افراد تیم در 9 نقش (مدل بلیبن) باید عمل کنند.
ما باید بدانیم اگر همه افراد رفتار مشابه داشته باشند جای انجام مسئولیت های واگذار شده با هم رقابت می کنند.
یک تیم یا فرهنگ تیمی آن اگر بخواهد رشد کند باید افراد یا فردی را برای نقش های زیر در نظر داشته باشد:
- رویا پرداز: نقشی که معمولاً پایه گذار تیم عهده دار آن است چرا که رویایی را در ذهن خود داشته که تیم را تشکیل دهد رویا پردازان تیم نه تنها اهداف تیم را دنبال می‌کنند بلکه مسیر دستیابی را هم تا حدودی تحت تاثیر تفکرات خود قرار می دهند.
- قهرمان مشتری ها: او کسی است که نیاز مشتری را می شناسد و هم ارتباطی که با مشتری برقرار می کند را یک فرصت برای سازمان و تیم تلقی می کند. این افراد ساده و شفاف با مشتریان در ارتباط هستند. مشتری همان مخاطب اهداف تیم است.
- نوآوران: با توجه به اینکه دنیا به سمت دیجیتال شدن و انجام سریع تر امور پیش می رود در تیم باید کسی را داشته باشیم که توانایی کنار هم قرار دادن تکنولوژی ها را داشته باشد یا راهی را برای نفوذ تکنولوژی و اطلاعات در تیم پیدا کند.
- منبع مالی مطمئن: منبع مالی مطمئن زمانی به کار آمدی می رسد که مدیر مالی خوب آن را اداره کند. لذا فردی که در چنین جایگاهی قرار می‌گیرد، موجب دوام و سود آوری برای تیم می‌شود چرا که یک فرد مسئولیت پذیر همواره به دنبال پایداری است.
ما برای تقویت فرهنگ تیمی باید در ابتدا تیمی متحد و یک دست و در عین حال متنوع داشته باشیم تا افکار مستقل آن ها در کنار مهارت های متفاوت آن ها زمینه رشد، تغییرات و تعالی تیم و اهداف آن را فراهم کند.
مقالات مرتبط با این نوشتار :
