اصطلاحات رایج در حسابداری دولتی چیست؟
حسابداری دولتی بخشی جدایی ناپذیر از سازمانها در امور بودجه و روند اظهارنامههای مالیاتی است و هر شرکت به حداقل یک حسابدار دولتی برای این امور نیاز دارد. هدف اصلی از اجرای این فرآیندها، برنامه ریزی و تصمیم گیری در مورد کنترل بودجه است.
گروه حساب مستقل
با توجه به این که در قانون بودجه، ردیف های درآمدی و هزینه ای مشخص می باشند و ما طبقه بندی هایی داریم که هدف اصلی آن مشخص بودن منابع درآمدی و محل هزینه کرد آن ها می باشد، بنابراین باید انعکاس رعایت طبقه بندی بودجه ای را در حسابداری دولتی مشاهده کنیم.
گروه حساب های مستقل دارای ویژگی های مشترک زیر هستند:
- از یک منبع خاص تغذیه می شوند، (مثلا گروه حساب های درآمد عمومی و یا گروه حساب های درآمد اختصاصی)
- برای ثبت و نگه داری عملیات آن ها از سر فصل جداگانه و مستقل از سایر حساب ها استفاده می شود.
- بین اجرای هر یک از گروه حساب ها موازنه برقرار می باشد.
- منابع مالی هر گروه حساب فقط جهت هزینه های همان گروه حساب قابل مصرف است. دریافت و پرداخت هر گونه حساب ربطی به سایر گروه حساب ها ندارد و این یعنی گروه حساب مستقل.
اعتبار
مبلغی که در قانون بودجه هر سال برای مصرف معین برای هر دستگاه اجرایی در نظر گرفته شده است و در قالب برنامه یا طرح به دستگاه اجرایی ابلاغ می گردد، این مبلغ به این معنا است که دستگاه اجرایی مجاز است حداکثر تا آن مقدار در آن برنامه یا طرح هزینه نماید، این رقم مصوب است و غالبا به آن اعتبار مصوب می گویند.
پرداخت های غیر قطعی و قطعی
هرگونه پرداخت که در پایان چرخه حسابداری دولتی (مراحل حسابداری دولتی) باشد، پرداخت قطعی و در غیر این صورت پرداخت غیر قطعی می باشد. پرداخت های قطعی را می توان به هزینه منظور نمود.
دیون
به کلیه ی بدهی های دولت، دیون می گویند. دیون بر دو دسته اند:
دیون با محل
دسته اول بدهی هایی است که ایجاد می شوند و در سال اجرایی بودجه، تخصیص و اعتبارات مصوب دارند، اما خزانه بنا به علت های متفاوت نقدینگی نداشته و یا در اختیار دستگاه اجرایی قرار نگرفته است و یا سال مالی تمام شده باشد، اما مراحل انجام هزینه به اتمام نرسیده باشد، به این دیون با محل گفته می شود.
دیون بلامحل
دسته دیگر دیون بلامحل نام دارند که عبارت اند از بدهی های خارج از پیش بینی، مثلا احکام قضایی و هزینه های آب و برق که در سال مالی خود پرداخت نشده است.
پیش پرداخت
پرداختی که به موجب قرارداد ها و یا صدور احکام از محل اعتبارات قبل از تعهد صورت می گیرد.
علی الحساب
پرداختی که به منظور ادای قسمتی از تعهد که با رعایت مقررات، پرداخت می شود.
درآمد شرکت های دولتی
عبارت است از درآمد هایی که در قبال ارائه خدمات، فروش کالا و سایر فعالیت هایی که به موجب قوانین و مقررات مجاز انجام می شوند، به دست می آید.
ذیحساب
ماموری که به موجب حکم وزارت امور اقتصادی و دارایی از بین مستخدمین رسمی واجد صلاحیت به منظور اعمال نظارت و تامین لازم در اجرای مقررات مالی و محاسباتی در سازمان های دولتی و شرکت های دولتی منسوب می شود.
وظایف ذیحساب چیست؟
- نگهداری و نظارت اموال دولتی.
- نگهداری وجوه، سپرده ها و اوراق بهادار.
- نظارت و حفظ اسناد و دفاتر مالی.
- نظارت بر امور مالی و تنظیم حساب ها.
تنخواه گردان
تنخواه گردان پرداخت وجهی است که ذیحساب به افراد درون سازمان می دهد که خرج نمایند و فاکتور های مربوط را جهت سند زدن به ذیحساب تحویل بدهند.در نظام حسابداری دولتی تنخواه گردان به چهار دسته تقسیم می شود:
۱. تنخواه گردان خزانه
اعتبار بانکی در حساب درآمد عمومی نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی، که به موجب قانون اجازه استفاده از آن به میزان معین در سال مالی برای رفع احتیاجات نقدی خزانه همان سال، به وزارت امور اقتصادی و دارایی داده می شود تا پایان همان سال به بانک مرکزی برگشت داده شود. میزان تنخواه گردان خزانه حداکثر تا ۳ درصد بودجه عمومی دولت تعیین می شود.
۲. تنخواه گردان استان
وجهی که خزانه از محل اعتبارات مصوب به منظور پرداخت هزینه های دستگاه های اجرایی تابع نظام بودجه ی استانی، در اختیار نمایندگی خزانه در مرکز استان قرار می گیرد.
۳. تنخواه گردان حسابداری
عبارت است از وجهی که خزانه یا نمایندگی خزانه در استان از محل اعتبارات مصوب برای انجام برخی از هزینه های سال جاری در اختیار ذیحساب قرار می دهد.
۴. تنخواه گردان پرداخت
وجهی که از طرف تنخواه گردان حسابداری یا از طرف ذیحساب با تایید وزیر و رئیس موسسه برای انجام برخی از هزینه های واحد در اختیار فردی که به موجب قانون مجاز به دریافت تنخواه گردان می باشد قرار داده می شود.
درآمد های عمومی
عبارت است از درآمد های وزارت خانه ها، موسسات دولتی، مالیات، سود سهام شرکت های دولتی و سایر درآمد هایی که در قانون بودجه کل کشور به عنوان درآمد عمومی منظور می شود.
درآمد اختصاصی
عبارت است از درآمد هایی که به موجب قانون برای مصرف یا مصارف خاص در بودجه کل کشور تحت عنوان درآمد های اختصاصی منظور می گردد.
سایر منابع تامین اعتبار
عبارت است از منابعی که تحت عنوان وام، انتشار اوراق قرضه و برگشتی از پرداخت های سال های قبل که ماهیت درآمد ندارند.
مراحل هزینه یا خرج
در نظام حسابداری دولتی برای آن که خرج یا هزینه ای صورت پذیرد باید طی شش مرحله انجام شود:
۱. مرحله تشخیص
عبارت است از تعیین و انتخاب کالا و خدمات و سایر پرداخت هایی که کسب یا انجام آن ها برای رسیدن و دستیابی به اجرای برنامه های دستگاه اجرایی ضروری است. اختیار و مسئولیت تشخیص به عهده ی وزیر یا رئیس موسسه است.
۲. مرحله تامین اعتبار
عبارت است از اختصاص دادن تمام یا قسمتی از اعتبارات مصوب برای هزینه ی معین. مسئولیت تامین اعتبار به عهده ی ذیحساب دستگاه دولتی است.
۳. مرحله تعهد
یعنی ایجاد دین برای دولت ناشی از:
- تحویل کالا یا انجام خدمات.
- اجرای قرار دادهایی با رعایت مقررات.
- احکام صادر شده از مراجع قانونی.
- پیوستن به قرار داد های بین المللی و عضویت در سازمان های بین المللی.
۴. مرحله ی تسجیل
عبارت است از تعیین میزان بدهی قابل پرداخت به موجب اسناد و مدارک اثبات کننده ی بدهی. اختیار و مسئولیت تسجیل به عهده ی رئیس موسسه می باشد.
۵. مرحله صدور حواله
حواله، اجاره ای است که کتبا توسط رئیس موسسه، بر عهده ی ذیحساب صادر می گردد تا بر اساس آن مدارک مثبته پرداخت کند.
۶. مرحله تطبیق مقررات و پرداخت وجه به ذینفع
در این مرحله اسناد صادره از دستگاه اجرایی در ذیحساب سازمان با قوانین و مقررات تطبیق داده می شود و سپس میزان بدهی به ذینفع پرداخت می شود.
مقالات مرتبط با این نوشتار:
I?¦ve been exploring for a little for any high-quality articles or blog posts on this sort of space . Exploring in Yahoo I at last stumbled upon this web site. Reading this information So i am satisfied to convey that I’ve a very just right uncanny feeling I came upon exactly what I needed. I so much for sure will make certain to don?¦t overlook this web site and provides it a look regularly.
It’s hard to find knowledgeable people on this topic, but you sound like you know what you’re talking about! Thanks
Thanks , I have just been looking for info approximately this subject for ages and yours is the best I have came upon till now. But, what in regards to the conclusion? Are you positive concerning the source?
Hmm it seems like your website ate my first comment (it was extremely long) so I guess I’ll just sum it up what I submitted and say, I’m thoroughly enjoying your blog. I as well am an aspiring blog blogger but I’m still new to everything. Do you have any tips and hints for newbie blog writers? I’d certainly appreciate it.
Whats up very nice web site!! Guy .. Excellent .. Wonderful .. I’ll bookmark your site and take the feeds additionally…I am glad to search out a lot of useful information right here in the post, we’d like develop extra techniques in this regard, thanks for sharing.
I have recently started a site, the info you provide on this website has helped me tremendously. Thanks for all of your time & work.
An impressive share, I just given this onto a colleague who was doing a little analysis on this. And he in fact bought me breakfast because I found it for him.. smile. So let me reword that: Thnx for the treat! But yeah Thnkx for spending the time to discuss this, I feel strongly about it and love reading more on this topic. If possible, as you become expertise, would you mind updating your blog with more details? It is highly helpful for me. Big thumb up for this blog post!
I?¦ve been exploring for a little bit for any high quality articles or blog posts on this sort of area . Exploring in Yahoo I eventually stumbled upon this site. Studying this information So i am glad to exhibit that I have an incredibly just right uncanny feeling I found out exactly what I needed. I so much certainly will make certain to do not fail to remember this site and provides it a glance regularly.
Hey there, You’ve done a great job. I’ll certainly digg it and personally suggest to my friends. I am sure they’ll be benefited from this website.
I’m truly enjoying the design and layout of your blog. It’s a very easy on the eyes which makes it much more enjoyable for me to come here and visit more often. Did you hire out a designer to create your theme? Excellent work!
Hmm is anyone else encountering problems with the images on this blog loading? I’m trying to figure out if its a problem on my end or if it’s the blog. Any responses would be greatly appreciated.
Nice post. I learn something more challenging on different blogs everyday. It will always be stimulating to read content from other writers and practice a little something from their store. I’d prefer to use some with the content on my blog whether you don’t mind. Natually I’ll give you a link on your web blog. Thanks for sharing.
Nice post. I was checking constantly this blog and I am impressed! Very useful info specially the last part 🙂 I care for such info much. I was looking for this certain info for a very long time. Thank you and best of luck.
It’s hard to find knowledgeable people on this topic, but you sound like you know what you’re talking about! Thanks
Lottery Defeater Software is a digital tool designed to assist individuals in improving their chances of winning in various lotteries.
I would like to thnkx for the efforts you have put in writing this blog. I am hoping the same high-grade blog post from you in the upcoming as well. In fact your creative writing abilities has inspired me to get my own blog now. Really the blogging is spreading its wings quickly. Your write up is a good example of it.
I was looking at some of your posts on this site and I think this internet site is real instructive! Keep on putting up.
you’ve gotten a great blog right here! would you like to make some invite posts on my blog?
Excellent read, I just passed this onto a colleague who was doing a little research on that. And he actually bought me lunch as I found it for him smile So let me rephrase that: Thanks for lunch!