حساب مستقل وجوه اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای

بر اساس تئوری وجوه و به منظور ارتقای سطح مسئولیت پاسخ گویی نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولتی، برای احداث و خرید دارایی های سرمایه ای و هم چنین اجرای طرح ها و پروژه های سرمایه ای که منجر به تملک دارایی های زیر بنایی می شود، دولت ها از حساب مستقل جداگانه ای تحت عنوان حساب مستقل وجوه پروژه های سرمایه ای استفاده می نمایند.

این حساب مستقل در ایران با عنوان «حساب مستقل وجوه اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای » مورد استفاده قرار می گیرد.

قوانین و مقررات تملک دارایی های سرمایه ای

 

برای احداث یا خرید دارایی های سرمایه ای و هم چنین اجرای طرح ها و پروژه های سرمایه ای که منجر به تملک دارایی های زیربنایی می شود دولت ها از حساب مستقل و جداگانه ای تحت عنوان حساب مستقل وجوه پروزه های سرمایه ای استفاده می کنند.

لذا با ایجاد این حساب مستقل و جداگانه اطلاعات مورد نیاز را برای ارزیابی عملکرد وزارت خانه ها و موسسات دولتی فراهم می نماید.

 

طبقه بندی اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای

اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای در بودجه سالانه ی کل کشور به شرح ذیل است:

۱. دارایی های سرمایه ای نظیر ماشین آلات، تجهیزات، زمین، ساختمان و اثاثه اداری که مستقیما از طریق خرید به دست می آید و در تملک دولت قرار می گیرد.

۲. دارایی های سرمایه ای و زیر بنایی که از طریق اجرای طرح ها و پروژه های عمرانی ایجاد، احداث و مورد بهره برداری قرار می گیرد. به هر حال مخارج مربوط به اجرای طرح ها و پروژه عمرانی و یا خرید دارایی های سرمایه ای در قالب اعتبار طرح تملک دارایی های سرمایه ای که در بودجه سالانه ی کل کشور منظور می شود تامین می گردد.

 

انواع طرح های سرمایه ای

طرح های تملک دارایی های سرمایه ای به سه دسته تقسیم می شوند:

 

۱. طرح عمرانی انتفاعی:

منظور طرحی است که در مدت معقولی پس از بهره برداری علاوه بر تامین هزینه های جاری طرح و استهلاک سرمایه، سودی هم نصیب دولت می شود.

 

۲. طرح عمرانی غیر انتفاعی:

منظور طرحی است که برای انجام برنامه های رفاه اجتماعی، عملیاتی و زیر بنایی جهت تسهیل وظایف دولت اجرا می گردد و هدف اصلی آن کسب درآمد نیست.

 

۳. طرح عمرانی مطالعاتی:

به طرح هایی گفته می شود که جنبه ی مطالعاتی داشته و با موسسات و سازمان های عمی و دانشگاهی قرار داد منعقد می شود.

 

حساب مستقل وجوه اعتبارات – مراحل اجرای طرح:

 

برای اجرای یک طرح عمرانی مراحلی به صورت زیر انجام می شود:

۱. مطالعات مقدماتی:

این مطالعات قبل از اجرای طرح صورت می گیرد که شامل آثار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پروژه خواهد بود که از نظر جنبه های فنی، اجرایی،  نیروی انسانی و تجهیزات مورد نیاز طرح و هم چنین اعتبارات مورد نیاز قرار می گیرد.

۲. ارجای کار به پیمان کار:

برای  ارجای کار به پیمان کار از روش مناقصه  عمومی، مناقصه محدود و یا بدون مناقصه انجام می شود.

۳. انعقاد قرارداد:

بعد از انتخاب پیمان کار از طریق مناقصه قرارداد لازم با پیمان کار منعقد می گردد. در چنین حالت به منظور انجام تعهدات توسط پیمان کار معادل ۵ درصد قرارداد، ضمانتنامه بانکی از پیمان کار دریافت می شود.

۴. اجرای کار:

در این مرحله کارفرما فرد یا واحدی را به عنوان ناظر جهت نظارت بر عملیات پیمان کاری معرفی و از طرف پیمان کار فردی به عنوان رییس کارگاه به کارفرما معرفی می گردد و عملیات شروع می شود.

۵. خاتمه کار:

در این مرحله با توجه به پیشرفت فیزیکی کارهای انجام شده توسط پیمان کار، صورت وضعیت موقت تهیه و پس از تایید دستگاه نظارت به کارفرما تحویل می دهد. کارفرما پس از رسیدگی های لازم و کسر کسورات قانونی باقیمانده آن را به پیمان کار پرداخت می نماید.

 

حساب مستقل وجوه اعتبارات – سرفصل تملک طرح های سرمایه ای

برای ثبت عملیات تملک دارایی های سرمایه ای از سرفصل های زیر استفاده می شود:

۱.بودجه عمرانی
۲.اعتبارات مصوب
۳.اعتبارات تخصیص یافته
۴.جاری با خزانه
۵.درخواست وجه
۶.دریافتی از خزانه
۷.بانک پرداخت وجوه عمرانی
۸.حساب کنترل قراردادها
۹.طرف حساب کنترل قراردادها
۱۰.حساب تضمینات
۱۱.طرف حساب تضمینات
۱۲.پیش پرداخت سال جاری
۱۳.علی الحساب سال جاری
۱۴.هزینه تملک دارایی های سرمایه ای
۱۵.سپرده های پرداختی
۱۶.بدهی به سایر سازمان ها

 

کاربرد سرفصل حساب های تملک دارایی های سرمایه ای

عملیات حسابداری حساب مستقل وجوه عمرانی به شرح زیر است:

۱.ثبت ابلاغ اعتبار عمرانی به دستگاه اجرایی:

بودجه عمرانی   xx
                      اعتبارات مصوب  xx

۲.در زمان ابلاغ تخصیص اعتبار:

ـ اعتبارات مصوب xx 
                              اعتبارات تخصیص یافته  xx
-جاری با خزانه  xx
                               بودجه عمرانی  xx

۳.در زمان درخواست وجه توسط ذی حساب عهده خزانه ثبت زیر انجام 
می شود:

درخواست وجه  xx  
                         جاری با خزانه  xx

۴.در صورت واریز وجه توسط خزانه به حساب دستگاه اجرایی ثبت زیر انجام می شود:

بانک پرداخت وجوه عمرانی  xx 
                                              دریافتی از خزانه  xx

۵.در زمان انعقاد قرارداد با پیمان کار منتخب و دریافت ضمانت نامه انجام تعهدات از پیمان کار ثبت های زیر انجام می شود:

-حساب کنترل قراردادها  xx
                                        طرف حساب کنترل قراردادها  xx
-حساب تضمینات  xx
                              طرف حساب تضمینات  xx

۶.کارفرما موظف است پس از انعقاد قرار داد معادل ۲۰ درصد مبلغ اولیه ی پیمان را به عنوان پیش پرداخت و با اخذ ضمانت نامه به پیمان کار بپردازد.
این پیش پرداخت در طرح های عمرانی در ۳ قسط به پیمان کار پرداخت می شود.

قسط اول: معادل ۸ درصد مبلغ اولیه ی پیمان در زمانی که زمین یا محل اجرای پروژه طی صورت جلسه به پیمان کار تحویل داده شده باشد.
قسط دوم: معادل ۶٫۵ درصد مبلغ اولیه ی پیمان زمانی که پیمان کار حداقل ۶۰ درصد از تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز پروژه را در محل کارگاه مستقر کرده باشد، پرداخت می شود.
قسط سوم: معادل ۵٫۵ درصد مبلغ اولیه ی پیمان زمانی که پیمان کار حداقل ۳۰ درصد عملیات فیزیکی کار را انجام داده باشد بدون احتساب مصالح پای کار.

۱.پیش پرداخت سال جاری  xx
                        بانک پرداخت وجوه عمرانی   xx
۲.حساب تضمینات  xx
                       طرف حساب تضمینات  xx

۷.در زمان پرداخت علی الحساب ثبت زیر انجام می شود:

علی الحساب سال جاری  xx
                    بانک پرداخت وجوه عمرانی  xx

۸.در زمان تحویل صورت وضعیت موقت توسط پیمان کار، کارفرما پس از کسر کسورات قانونی باقی مانده ی آن را به پیمان کار پرداخت می نماید و ثبت زیر انجام می گردد:

۱.هزینه تملک دارایی های سرمایه ای  xx
                                                     سپرده های پرداختنی  xx
                                                     پیش پرداخت سال جاری  xx
                                                     علی الحساب سال جاری   xx
                                                     بدهی به سایر سازمان ها   xx
                                                    بانک پرداخت وجوه عمرانی   xx

*هزینه تملک دارایی های سرمایه ای= صورت وضعیت موقت پیمان کار+ ۵ درصد حق بیمه سهم کارفرما.

۲.طرف حساب تضمینات  xx
                              حساب تضمینات  xx

۳.طرف حساب کنترل قرار داد ها    xx
                               حساب کنترل قرار داد ها   xx

۴.سپرده های پرداختی   xx    
  بدهی به سایر سازمان ها    xx  
                             بانک پرداخت وجوه عمرانی   xx

 

حساب مستقل وجوه اعتبارات – کسورات قانونی چیست؟

کسورات قانونی عبارت است از:

۱.سپرده های پرداختی: 

از هر صورت وضعیت موقت پیمان کار معادل ۱۰ درصد به عنوان سپرده حسن انجام کار کسر و در حساب سپرده های پرداختی منظور می شود.

۲.پیش پرداخت سال جاری:

نحوه باز پرداخت پیش پرداخت: از هر صورت وضعیت موقت پیمان کار معادل ۱۴.۵ درصد (بابت قسط اول و دوم) و برای قسط سوم ۸ درصد علاوه بر ۱۴.۵ درصد کسر می شود.

۳.علی الحساب سال جاری

۴.بدهی به سایر سازمان ها

از هر صورت وضعیت موقت پیمان کار۵ درصد به عنوان مالیات پرداخت می شود.
از هر صورت وضعیت موقت پیمان کار ۶.۶ درصد بیمه کسر می شود. 
این ۶.۶ درصد، ۵ درصد حق بیمه سهم کافرما و ۱.۶ درصد حق بیمه سهم پیمان کار می باشد.