کاربرد زبان بدن و یادگیری قواعد پایه ای آن

اصول و مبانی دانش زبان جسم (درک مبانی و اصول پایه ایی زبان بدن)

 

 

*چگونه از طریق حرکات بدن پی به افکار دیگران ببریم؟

*چرا باید دانش زبان بدن را بیاموزیم؟

*چگونه زبان بدن هیجانات و افکار را آشکار می سازد؟

در جلسه اول از دوره زبان بدن توانا، گفتیم زبان بدن چیست و تفاوت آن با ارتباطات غیر کلامی کدام است. کاربرد های کلی زبان بدن را شرح دادیم و بخشی از ضرورت یادگیری این علم مهم از علوم ارتباطات را برایتان توضیح دادیم. در این جلسه اما می خواهیم به صورت جدی وارد مبحث زبان بدن شده و در ابتدا، کاربرد زبان بدن را به صورت کامل شرح دهیم و سپس نکات، قواعد و قوانین پایه ای و مقدماتی را در زبان بدن برایتان باز کنیم.

 

کاربرد زبان بدن – چرا باید دانش زبان بدن را بیاموزیم؟

-ریشه بسیاری ازشادی ها و غم ها، پیروزی ها و شکست های زندگی در نوع و کیفیت ارتباط هاست. خودشناسی، مخاطب شناسی و چگونگی استفاده از انواع مهارت ها و تکنیک های ارتباطی و به ویژه عوامل دیداری و تُن گفتار نقش معمی در ارتباط ها، مذاکرات و داد و ستدها دارد.

زبان بدن، یک موضوع نوظهور و یا ساخته و پرداخته صرف آدمیان عصر حاضر نمی باشد بلکه از آغاز خلقت انسان، بخشی از بیان احساسات و نیازها در مقابل دیگران بوده است. لزوم درک و فهم این زبان توسط دیگران از بدو پیدایش زندگی اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است.

زبان بدن مانند سایر دانش و مهارت های بشری بر اثر تاثیر متغییرهای مختلف در طول زمان پیچیده، گسترده و تمامل یافته است، به نحوی که امروز حوزه نفوذ آن در مناسبات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی قابل مشاهده است.

به همین رو، درک کامل و پاسخ گویی موثر به آن، به عنوان یک مهارت مورد پذیرش قرار گرفته است. لذا علاقه مندان علوم ارتباطات، انتقال موثر این بخش از دانسته های بشری به دیگران را یک ضرورت اجتناب ناپذیر در برقراری ارتباطات موثر می دانند.

زبان بدن ابزاری است که در صورت کنترل و مدیریت بجا می تواند فرد را جذاب تر کند.

بی شک ارتباطات غیر کلامی به خصوص زبان بدن تاثیر بسیار و ویژه ای در ارتباط امروز زندگی شخصی و کاری هر انسان داراست . طبق آمار 193 عوامل اثر گذار در ارتباطات امروز به ارتباطات غیر کلامی باز می گردد و خود یکی از دلایل مهم این بخش از ارتباطات می باشد.

جمله ای است که می گوید:

“زبان بدن، آن چه که در ذهن شماست را فریاد می زند”

توانایی حدس زدن نگرش های افراد و افکارشان از روی رفتار آن ها، نظام ارتباطی اصیلی بود که انسان ها پیش از پیدایش زبان گفتاری از آن استفاده می کردند.

در آغاز…

نقش آفرینایی چون چارلی چاپلین پیشگامان نمایش مهارت های زبان بدن در فیلم های صامت بودند چرا که این تنها ابزار برقرای ارتباط بر روی صحنه بود. مهارت هر بازیگر، چه خوب چه بد از روی وسعت استفاده ی او از ایماء و اشاره ها و علائم بدنی جهت برقراری ارتباط با مخاطبان و بینندگان تعیین و ارزیابی می شد. هنگامی که پخش فیلم های صدا دار مرسوم شد و میزان توجه و تاکید بر جنبه های غیر کلامی نمایش رو به افول نهاد، بسیاری از بازیگران فیلم های صامت گوشه ی عزلت گزیدند و تنها کسانی که مهارت بیان کلامی و غیر کلامی خوبی داشتند، در عرصه ی سینما و نمایش باقی ماندند تا جایی که مطالعه و بررسی دانشگاهی درباره ی زبان بدن نشان می دهد شاید موثرترین و مفیدترین اثر چارلز داروین پیش از قرن بیستم کتاب “ابزار احساسات انسان ها و حیوانات” بود که در سال 1872 نشر شد اما تنها دانشگاهیان از این کتاب استقبال کردند.

هرچند او مطالعات تازه ایی را درباره ی علائم و حرکات چهره و زبان بدن پایه ریزی کرد از آن زمان به بعد پژوهشگران بیش از یک میلیون علامت و اشاره ی غیر کلامی را شناخته و ضبط کرده اند.

آلبرت محرابیان، محقق و پیشرو در زبان بدن در دهه 1950 کشف کرد که تاثیر کلی هر پیام تا 7 درصد کلامی است ( تنها کلمات) و 38 درصد آوایی (شامل آهنگ صدا، انعکاس و دیگر اصوات) و 55 درصد غیرکلامی است.

– نحوه ی بیان شما یا حرکات و اشارات دست و بدن بسیار مهم تر از بیان گفتار پیام است.

 

کاربرد زبان بدن – چگونه زبان بدن هیجانات و افکار را آشکار می سازد

زبان بدن بازتاب بیرونی وضعیت احساسی فرد است. هر اشاره یا حرکتی می تواند نشانه ایی ارزشمند باشد، برای درک احساسی که در آن لحظه به مخاطب دست داده است. به عنوان مثال: مردی که از اضافه وزن خود مطلع است ممکن است مدام با چین و چروک های گوشتی زیر چانه اش بازی کند یا کسی که می ترسد یا حالت دفاعی دارد ممکن است دست به سینه بایستد یا پاهایش را روی هم بیندازد یا هر دو حالت را داشته باشد. کلید و رمز درک زبان بدن توانایی مهم درک وضعیت احساسی فرد و در عین حال گوش دادن به حرف های او و توجه به شرایطی است که تحت آن شرایط، حرف هایی را می زند. این به شما امکان می دهد حقیقت را از افسانه و واقعیت را از خیال تمییز دهد. در دوره های اخیر، ما انسان ها مجبور بوده ایم که از زبان گفتاری استفاده کنیم و توانایی کلامی و گفتاری خود را پرورش دهیم. هر چند بیشتر مردم، به طور قابل ملاحظه ایی از نشانه های زبان بدن و تاثیر آن ها بی اطلاع اند. با وجود این ماهم اکنون می دانیم که بیشتر این یپام ها در هر گفت و شنود رو در رو از طریق علائم بدنی مشخص می شوند.

 

کاربرد زبان بدن – بعضی از منشاها و اصول پایه ایی زبان بدن

بیشتر علائم پایه ایی ارتباطی در سراسر دنیا یکسان هستند. مردم درهنگام شاد بودن لبخند می زنند. در هنگام ناراحتی و خشم، اخم یا رو ترش می کنند. تکان دادن سر در سراسر دنیا بیشتر برای نشان دادن موافقت، یا تأیید به کار می رود. این کار، در ظاهر شکلی از پایین آوردن سر است و به احتمال زیاد اشاره و حرکتی مادرزادی است چرا که کسانی هم که کور مادرزاد هستند از ان حرکت استفاده می کنند. تکان دادن سر از طرفی به طرف دیگر (از چپ به راست یا برعکس) نشانه “نه” یا “نفی” است که این نیز نشانه ایی جهانی است و به نظر می رسد حرکتی باشد که در دوران نوزادی آموخته می شود. هنگامی که نوزاد شیر کافی داشته باشد، سرش را از طرفی به طرف دیگر حرکت می دهد و از خوردن شیر امتناع می ورزد و هنگانی که بچه ایی (کودکی) به اندازه کافی غذا خورده است سرش را این طرف و آن طرف می کند و از خوردن قاشق پر از غذا امتناع می ورزد به این ترتیب می آموزد از علامت سر تکان دادن برای نشان دادن مخالفت یا نگرش منفی استفاده کند.

* تکان دادن سر نشانه ی (نه) است و ریشه ی آن به دوران کودکی باز می گردد.

 

حرکات و اداهای جهانی زبان بدن

شانه بالا انداختن هم نمونه ایی گویا از حالتی جهانی است که برای نشان دادن این که شخص نمی داند یا نمی فهمد شما چه می گویید به کار می رود این حرکتی چندگانه است که دارای سه قسمت اصلی و مهم است: باز کردن کف دست به سمت بیرون و نشان دادن این که چیزی در دست ندارد، بالا بردن شانه ها برای حمایت از گلو و گردن در جهانی است و نشان دهنده ی سلام و درودی مطیعانه و از سر تسلیم است.

همانطور که زبان گفتار در هر فرهنگی متفاوت است، بعضی از علائم زبان بدن هم می تواند متفاوت باشد در حالی که امکان دارد اشاره و حرکتی در فرهنگی خاص رایج و دارای تفسیری شفاف باشد، چه بسا همان حرکت در فرهنگی دیگر بی معنی یا حتی دارای معنایی سراسر متفاوت باشد.  

 

کاربرد زبان بدن – سه قاعده تشخیص دقیق زبان بدن افراد

آن چه در هر موقعیتی می بینید یا می شنوید همیشه هم نگرش ها و نظریه های واقعی مردم را نشان نمی دهد لازم است برای درک درست موقعیت از سه قانون پایه ایی پیروی کنید:

 

قاعده اول: زبان بدن به صورت دسته ای و گروهی معنا پیدا می کند

حرکات و اشارات را به صورت دسته ایی و خوشه ایی در نظر بگیریدو معنا کنید یکی از جدی ترین خطاهایی که فردی تازه کار در تشخیص زبان بدن مرتکب می شود، این است که حرکات را به صورت مجزا و جدا از دیگر حرکات یا شرایط تفسیر و تعبیر می کند به عنوان مثال: خاراندن سر، بسته به دیگر حالات و حرکات که در آن لحظه رخ می دهد چندین معنی دارد: نگران شدن، عدم اطمینان، وجود شوره ی سر، وجود شپش، فراموش کاری یا دروغ گویی.همانند هر زبان گفتار، زبان بدن نیز دارای کلمات و جملات و نقطه گذاری است هر حرکت همانند یک کلمه ی مجزاست و ممکن است کلمه ایی چندین معنی مختلف داشته باشد. به عنوان مثال، در زبان انگلیسی کلمه dressing دست کم ده معنی دارد که شامل: عمل پوشیدن لباس، سس مخصوص غذا، مواد مخصوص داخل مرغ، مواد مقوی و کود، تزئین و آراستن اسب می شود.

کلمه، تنها زمانی معنا پیدا می کند که در داخل جمله یا در کنار کلماتی قرار گیرد که می توانید آن را به طور کامل بفهمید. اشارات و حرکات که به صورت “جملات” در می آیند خوشه نامیده می شوند. و همواره از آن کلمات را به طور دقیق تعریف کرد شخص تیزهوش کسی است که می تواند جملات زبان بدن را حدس بزند و آن ها را به طور دقیق در مقابل جملات گفتاری شخص هماهنگ سازد.

 

قاعده دوم: به دنبال توافق نظر باشید

تحقیق نشان می دهد که علائم غیر کلامی پنج برابر علائم کلامی موثر واقع می شوند و هنگامی که دو نفر مخالف (به خصوص خانم ها) به پیام غیر کلامی تکیه می کنند و اهمیتی به محتوای کلام نمی دهند این تاثیر افزایش می یابد. (هنگامی که کلمات و زبان بدن شخصی باهم در تضاد باشد، خانم ها توجهی به آنچه گفته می شود نمی کنند) یک بار زیگموند فروید گفت: بیماری را دیدم که در حین ابراز شادمانی از ازدواجش ناخودآگاهانه و به طور پی در پی حلقه اش را از انگشت بیرون می آورد فروید از اهمیت این حالت غیر ارادی مطلع بود و هنگامی که مشکات بعد از ازدواج آن ها کم کم نمایان شد به هیچ وجه تعجب نکرد.

با مشاهده ی دسته هایی از حرکات و اشارات و تطابق و هماهنگی مجراهای زبان و بدن و گفتار، می توان به طور دقیق نظریه ها را از طریق زبان بدن تفسیر کرد.

 

قانون سوم: حرکات و اشارات را مطابق با شرایط موجود شناسایی و تفسیر کنید

همه ی اشارات و اداها باید بر اساس موقعیتی که در آن رخ می دهد سنجیده شود. به عنوان مثال: اگر کسی در حالی که با بازوهای خود چنگ زده و پاهایش را روی هم انداخته و پانه اش به سمت پایین است در ایستگاه اتوبوس نشسته باشد. به احتمال زیاد سردش است نه این که حالت دفاعی به خود گرفته باشد هر چند، اگر کسی همان حالات را، در حالی به خود گرفته باشد که شما آن سوی میزش قرار دارید و سعی می کنید فکر  بکر، محصول یا خدمات خود را به او بفروشید می توان این طور تفسیر کرد که آن شخص احساسی منفی دارد یا پیشنهاد شما را رد می کند.

 

آیا می توان زبان بدن را به نحو ساختگی انجام داد؟

پیوسته این پرسیده می شود آیا می توان حرکات زبان بدن را به نحو ساخنگی انجام داد پاسخ کلی به این پرسش “نه” است چون ممکن است بین حرکات اصلی و حرکات جزئی بدن و کلمات بیان شده تضادی رخ دهد. به عنوان مثال: کف دست فرد متقلب باز است اما در حین گفتن دروغ، به شما لبخند می زند و حرکات ریز و جزئی اش او را لو می دهد. وقتی قادر باشیم حرکات واقعی را از حرکات تصنعی و تقلبی جدا کنیم، خواهیم توانست فرد راستگو را از دروغگو یا شیاد تشخیص دهیم.

 

چگونه ذهن طرف مقابل را ماهرانه بخوانیم؟

آموختن نحوه ی خواندن علائم زبان بدن نه تنها موجب می شود به طور دقیق از نحوه ی تسلط دیگران برخود مطلع شویم بلکه ما را به این شناحت می رساند که دیگران نیز سعی می کنند همین کار را با ما انجام دهند از همه مهمتر این که به ما می آموزد نسبت به هیجانات و احساسات دیگر مردم حساس تر و دقیق تر باشیم.

 

در جلسات بعدی از دوره رایگان زبان بدن وبسایت توانا، به بررسی دقیقتر نحوه تشخیص زبان بدن افراد و یادگیری این علم پرکاربرد خواهیم پرداخت. (جلسات بعدی را از بخش سمت راست همین صفحه مشاهده کنید)