زبان بدن چیست و تفاوت آن با ارتباطات غیر کلامی کدام است؟

 

تعریف زبان بدن

ارتباطات غیر کلامی چیست؟ زبان بدن چیست؟

تفاوت ارتباطات غیرکلامی و زبان بدن در چیست؟

ارتباطات غیر کلامی و یا Nonverbal communication  به عنوان علمی مستقل و شاخه ای از علوم اجتماعی، ارتباطات یا روان شناسی است . در غرب آغاز توجه جدی به پیام های بدن را با انتشار کتاب ابراز احساسات در انسان و حیوانات چارلز داروین در سال 1872 مقارن می دانند. داروین استدلال می کرد که همه پستانداران از جمله انسان، به نحو قابل درکی احساسات خود را در چهره خویش نشان می دهند. به تدریج و با تمرکز جامعه شناسان بر روی این موضوع کلی، علوم غیر کلامی نیز مانند سایر رشته های پزشکی و روانشناسی تقسیم های متعدد یافت و به رشته هایی مانند ، دانش زبان بدن، نگاه شناسی، صداشناسی، دانش حرک های رمزی،  و روانشناسی اجتماعی تفکیک شد. در دوره زبان بدن توانا به طور کامل این مباحث را بررسی می کنیم. 

اما، اگر بخواهیم خیلی خلاصه بگوییم که ارتباطات غیر کلامی چیست؟

 

 

و اما زبان بدن چیست؟

 

 

 

 

 

تعریف زبان بدن – کاربرد زبان بدن در چیست؟

خب، برای زبان بدن می توانیم کاربرد های فراوانی پیدا کنیم:

 

• زبان بدن به ما کمک می کند تا یک مذاکره موفق داشته باشیم.
• زبان بدن به ما کمک می کند تا بتوانیم یک شخصیت کاریزما و جذاب بسازیم.
•  با کمک  زبان بدن می توانیم استرس خودمان را مدیریت کنیم و تا حدودی استرس و اضطراب و نگرانی دیگر افراد را دریابیم.
• میتوانیم  موضع، احساسات،  رفتار و تصمیمات و نظر افراد به یک موضوع خاص را تا حدی پیش بینی کنیم. 

 

دوره زبان بدن توانا به چه شکل است؟

مطمئنا از ما انتظار ندارید که در یادداشت های دوره آموزش زبان بدن توانا برایتان بنویسیم که اگر شخصی فلان کار را کرد یعنی دروغ می گوید و یا اگر دماغش را خاراند شما با یک کلاهبردار حرفه ای طرف هستید!

خیر، این مطالب را می توانید در وبسایت ها و دکان های مجازی پیدا کنید. توانا یک وبسایت علمی است و به ترویج شایعات نخواهد پرداخت. زبان بدن، دنیای متفاوتی است و نمی توانیم به راحتی مطرح کنیم که دلیل یک واکنش بخاطر کنش خاصی است. در زبان بدن ما موظف هستیم که بسیاری از فاکتور ها را ببینیم.

پس خواهشمندیم درس های بعدی را با این ذهنیت بخوانید که برای یادگیری زبان بدن باید با این ذهنیت به موضوع نگاه کنید که ممکن است اشتباه کنید. البته نگران نباشد. در درس های بعد چند قانون برای یادگیری زبان بدن را با شما به اشتراک می گذاریم.

 

اما یک پرسش هنوز باقی مانده:

تعریف زبان بدن – آیا ارتباطات غیر کلامی یک علم مستقل است؟

پاسخ به این سئوال چندان آسان نیست. در موتورهای جستجو فقط  دو منبع یافتیم که از آن به عنوان علم یاد می کنند. اول کتابی تحت عنوان ارتباطات غیر کلامی است که شامل علم و کاربرد های آن

“Nonverbal communication : science and application paperback – April6,2012”

می باشد. سه تن از دانشمندان مطرح رفتار غیر کلامی، یعنی دیوید ماتسوموتو David matsumoto  های سونگ هوانگ Hyisung hwang  و مارک گ.(گرگوری). فرانک Frank (Gregoty) آن را نوشته و در تاریخ 6 اوریل 2012 منتشر شده است. در تبلیغ مختصر کتاب آمده است که نویسندگان، نسبت به این مقوله دید علمی داشتند و مدل های علمی را مطرح کرده اند و ابراز امیدواری شده که کاربرها، متخصص ها و دانشجو های علاقمند با مطالعه آن بتوانند علم ماورای این کاربردها را مشاهده کنند و خود،آنهارا به کار بندند.

دومین منبع تحت عنوان علم نمونه های ارتباط غیر کلامی “The Science of non verbal communication samples “ است که توسط مایکل گریندر Michael Grinder  در تاریخ اول سپتامبر 2007 منتشر شده است. ناشر در تعریف مولف کتاب، او را یک متخصص معروف جهانی در زمینه ی علم ارتباطات غیر کلامی معرفی می کند.

نشانه دیگری که می توان از آن به عنوان علم ارتباطات غیر کلامی یاد کرد، اسامی سایر علوم مانند فیزیک Physics و ریاضی Mathematics است که با حرف انگلیسی سی پایان یافته است و به صورت جمع می آید.از جمله: > kinesics مربوط به برسی ارتباطات انسان ها از طریق وضعیت ایستادن، نشستن و راه رفتن، اداها و اطوار و حرکت های آنها و هپتیکز Haptics مرتبط با مطالعات تماس و لمس در ارتباطات انفرادی و اجتماعی انسان ها (و حتی حیوان ها) و پراکسه میکز Proxemics مربوط به مطالعه جنبه های جامعه شناختی فواصل و حریم ها در مراودات افراد است.

 

 

 اما آیا ارتباطات غیر کلامی با سایر علوم ارتباط دارد یا با بخشی از آنها مرتبط است؟

روان شناسان به خصوص اعضای مکتب رفتارگرا، با مشاهده ی رفتار های غیر کلامی انسان ها، مطالعات گسترده ای در این زمینه انجام دادند. از جمله پروفسور بازنشسته ی روان شناسی آلبرت مهرابیان که با مطالعات میدانی گسترده ی خود، نسبت ارتباطات کلامی و غیر کلامی را در یک مقیاس 100 واحدی به صورت 7%  و 93% اعلام کرد که در این دوره بارها از او و کارهایش سخن خواهیم گفت.

( البته درباره نظریه آلبرت مهرابیان حرف و حدیث های زیادی مطرح است که در توانا و در دوره زبان بدن به آن اشاره خواهیم کرد ) .

 

رفتارشناس دیگری هم که در این زمینه بسیار صاحب نام است و مطالعات تطبیقی و تصویری او محل مراجعه محققان ارتباطات غیرکلامی است، پل اکمن Paul Ekman  نام دارد. او روان شناسی است که پس از مطالعات گسترده، مدعی شده بود که تجلی احساس های اصلی یعنی خشم، نفرت، ترس، شادی، غم و تعجب در سرتا سر جهان یکسان است.( البته متخصصین زبان بدن توانا، با پاول اکمن نزدیکی فکری بیشتری دارند، چرا ؟ چون که او سالهای سال برای اثبات حرف هایش به نقاط مختلف کره زمین سفر کرد، از او بیشتر خواهیم نوشت ).

با وجود این در تحقیق های نظری و تجربی گسترده ی طلایه داران ارتباطات غیر کلامی و سایر روان شناسان دیگر در زمینه رفتارهای غیر کلامی مشاهده نشد که آن را به طور قطع به علم روان شناسی وابسته کرده باشند. به همین خاطر اگر در این کتاب از واژه ی علم برای مقوله های ارتباط غیرکلامی و عنوان های فرعی آن استفاده شده، مقصود دانش به معنای عام مرتبط با آنها است.

البته برخی از دانشمندان جامعه شناسی به دلیل نقش رفتارهای انسانی اعم از کلامی و غیر کلامی در مراودات اجتماعی، مطالبی در این خصوص نوشته اند و از نقطه نظر این علم به موضوع نگاه کرده اند. از جمله معروف ترین آنها می توان به انسان شناس معروف یعنی پرفسور ری بردویسل Ray L. Bridwhistell اشاره کرد که واژه ی کینه سیکز Kinesics  را برای مطالعه ی حرکت های بدن و اشاره های صورت و ژست ها معرفی کرده و گفته بود که کینه سیکز شامل رفتارهایی مانند نگاه متقابل، لبخند، حالت زیبا و دوستانه ی صورت و مانند آنها است.

البته برخی از دانشمندان جامعه شناسی به دلیل نقش رفتار های انسانی اعم از کلامی و غیرکلامی در مراودات اجتماعی، مطالبی در این خصوص نوشته اند و از منظر این علم به موضوع نگاه کرده اند.ازجمله معروف ترین آنها می توان به انسان شناس معروف یعنی پرفسور ری بردویسل  Ray L. Birdwhistell ، اشاره کرد که واژه ی کینه سیکز kinesics را برای مطالعه ی حرکت های بدن و اشاره های صورت و ست ها معرفی کرده و گفته بود که کینه سیکز شامل رفتار هایی مانند نگاه متقابل، لبخند، حالت زیباو دوستانه صورت و مانند آنها است. بردویسل هم در مطالعات خود به خصوص با مشاهده ی فیلم هایی که از رفتار انشان ها در محافل و مجالس تهیه کرده بود و بعد از تجزیه و تحلیل و تطبیق آنها، به ارقامی نزدیک با آمار مهرابیان رسیده بود.

اما شاید بتوان بیشترین سهم را به دانشمندان ارتباط داد که به خاطر نقش بسیار مهم این مقوله، خود را پرچمدار آن می دانند و چون بیشترین سهم در ارتباطات انسانی، غیرکلامی است؛ طبعا نقش و کوشش بسیار آنان، قابل توجیه و در عین حال سزاوار قدر دانی است.

جالب آنکه بحث در خصوص ارتباطات غیر کلامی،روز به روز متنوع تر می شود و از مطالعه ی رفتار غیر کلامی به نیات غیر کلامی  Non-verbal intentions   و هوش غیر کلامی  Non-verbal intelligence  هم گسترش یافته است.

 

هم زمان عده ای از علاقه مندان ارتباطات غیر کلامی در تلاشند تا با مشاهده ی رفتارها و حرکت های انسان ها در برنامه های تلوزیونی، مراسم های مختلف اجتماعی، پلاژها، اداره ها، و ورزشگاه ها و سایر مکان هایی که مردم در کنار هم حضور دارند و در تعامل با هم هستند ، ویژگی های اشاره و نشانه های حرکت ها و مولفه های انسان ها را هم بررسی می کنند تا بتوانند مفاهیم مشابهی برای آنها بیابند و بعد از دسته بندی، این مفاهیم را به سایر انسان ها بیاموزند تا از یکسو، روابط اجتماعی مردم بهبود یابد و از سوی دیگر گروه هایی از صاحبان مشاغل مانند سخنرانان، خطیبان، استادان و آموزگاران، بازاریابان و بیش از همه دیپلمات ها و بازرگان ها بتوانند با توسل به حرکت ها و اشاره هایی که ناخودآگاه صادر می شود که مفاهیم مشخصی دارند به خصوص معانی ناشایست و ناروا، احتزاز نمایند. در مقابل مخاطبان هم بتوانند با کسب مهارت در درک،ارزیابی و قضاوت پیام های شنیده شده بهترین پاسخ یا عکس العمل مطلوب را ارائه و نمایش دهند.

برای نمونه در  علم  حریم شناسی، دانشمندان به رفتار و نحوه ی تعامل و حساسیت های انسان ها در مراودات اجتماعی میان ملل مختلف توجه دارند.مثلا در جوامع غربی برای زنان و مردان، دایره ای به شعاع 30-45 سانتیمتر در اطراف او در نظر میگرند که فقط اعضای خانواده و دوستان بسیار صمیمی آنها می توانند به این محدوده وارد شوند در غرب،این محدوده را دایره ی خصوصی می خوانند که نگارنده آن را دایره ی بستگان، دوستان و ندیمان نامیده است. ناگفته نماند که موضوعات مرتبط با ارتباطات غیرکلامی و موارد ریز آن از جمله حریم های اجتماعی همواره شاهد نظرات و نتایج حاصل از مطالعات متخصصان این رشته است. برای مثال یکی دایره شخصی را برای همه دوستان حیطه بندی می کند و دیگری، دوستان را به سه گروه بهترین دوستان، دوستان خوب و دوستان (عادی) تقسیم می کند.

 

خب مثال های دیگر زیادی در این رابطه داریم تا با شما در میان بگذاریم. باز هم تاکید می کنیم که همه تلاشمان را برای ارائه یک دوره با کیفیت به شما کاربران عزیز می کنیم. همراه با ما باشید تا در درس های بعدی نکات جدید تری از دوره زبان بدن با شما به اشتراک بگذاریم.

بطور خلاصه در این مقاله به تعریف زبان بدن پرداختیم و موارد مهمی را در این زمینه مطرح نمودیم.