انسان برای ایجاد نشاط، سرزندگی و حرکتی رو به جلو داشتن در زندگی کنونی خود، نیازمند نوآوری ایده های ناب و خلاق در زمینه های مختلف و ابتکار می باشد، افراد دارای ذوق، قریحه و افکار نو از سرمایه های ارزشمند هر ملتی می باشند که از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند، در این زمینه آموزش و پرورش به عنوان پرچم دار تعلیم و تربیت فرزندان وظیفه مهم فراهم کردن زیر ساخت هایی برای رشد و پرورش مناسب و استفاده درست از استعداد ها و قابلیت های افراد را دارا می باشد، که بی شک این خود پایه گذار اصلی گسترش و توسعه همه جانبه جوامع خواهد بود.
خلاقیت از ویژگی های مهم انسانی است و در هر فردی به صورت خاص و جداگانه وجود دارد، البته در بعضی از افراد با توجه به شرایطی که در آن قرار می گیرند به صورت ویژه تری شکوفا می شود. استفاده درست از خلاقیت، باعث به وجود آمدن استعداد فردی می شود، پس این جمله که من استعداد ندارم یا این فرد خلاق نیست، کاملا از ریشه نادرست است، زیرا نباید خلاق بودن را خاصه افراد تیز هوش دانست، زیرا ممکن است ما هنوز به آن مرحله از خودآگاهی که پایه و اساس ظهور استعداد و خلاقیت می باشد، نرسیده باشیم و محیطی ایده آلی که برای آموزش خلاقیت شامل، تمرین ها و تکنیک ها است و برای ما حمایت گر، سرگرم کننده و شگفت انگیز هستند و به فرآیند ارزش بیشتری می دهند، برای ما فراهم نشده است.
تعاریف زیادی از خلاقیت در منابع مختلف ارائه شده که تقریبا همه آن ها در اصل مطلب با هم مشترک هستند، اما در یک تعریف ساده خلاقیت به معنای فرآیند تبدیل اندیشه ها و ایده های نو با راهکارهای ساده و صحیح به منظور حل مسائل می باشد.
روش های تشویق و پرورش خلاقیت در فرزندان
1.ایجاد فضایی برای بروز خلاقیت
- آموزش خانواده جهت پرورش خلاقیت فرزندان
- محیطی مناسب جهت آموزش چگونگی تشخیص و برخورد با مسائل
2.دادن ارزش و مهم شمردن ایده ها و عقاید فرزندان
3.قرار دادن فرزندان در شرایطی که به حل مسائل مختلف فکر کنند
4.تشویق به مطالعه و کتاب خوانی
5. ایجاد روحیه پرسش از خود
6.تقویت اعتماد به نفس
7.فضایی صمیمی و دوستانه در محیط آموزش و مدرسه
- آمادگی مدیر و معلم برای استقبال و استفاده از ایده های تازه
- کاهش کنترل های اجباری و مستقیم
- در دسترس قرار دادن آسان و سریع به اطلاعات
- ایجاد روابط دوستانه و اعتماد متقابل
خلاقیت محور اصلی حرکت و پویایی جهان حال حاضر است، این هنر خلاق بودن است که انسان و جامعه را از رکود و تکرار و یکنواختی به سمت پیشرفت و حرکت رو به جلو و ایجاد هیجانات مثبت سوق می دهد، انسان با خلاقیت می تواند خود را توانا تر کند بر طبیعت با عظمت غالب شود و مسائل و مشکلات خود را حل نماید، این با اهمیت ترین ویژگی بشر باعث شده که تا به امروز در هر زمینه و فعالیتی از صنعت و هنر تا انواع اختراعات و ابداعات پیشرفتی چشمگیر داشته باشد. در دنیایی که پیشرفت با شیب تندی در حال افزایش است و دائما در حال تغییر و تحول می باشد، خلاقیت در الویت قرار دارد که شرط بقا و تداوم زندگی می باشد.
نکات موثر در ظهور و پرورش خلاقیت چیست؟
1. کسب مهارت
2. انتقاد کردن و انتقاد پذیر بودن
3. دوری از تنش های روانی
4. توانایی درک درست از پیرامون
5. تقویت قدرت تخیل
6. بلند پرواز بودن عقلانی
7. داشتن روحیه ای کنجکاوانه و شجاع
8. تقویت اعتماد به نفس
نکات باز دارنده از خلاقیت چیست؟
1.ضعف های فرهنگی اجتماعی و اقتصادی
2.ترس و اضطراب
3.خود رای بودن
4.نبود تشویق و انگیزه
5.مشغله فکری زیاد و کار اجباری و سخت
6.تاکید بر تکرار مکررات
7.نداشتن روحیه جست و جو گرانه
8.عدم وجود بهداشت روانی و تمرکز در محیط
تاثیر خلاقیت بر زندگی فردی چیست؟
در ادامه به توضیح چندیدن مورد از اثرات خلاقیت در زندگی فردی می پردازیم.
خلاقیت و دید بهتر نسبت به زندگی
تمام افراد فعال و خلاق، خصوصیات مشترکی دارند که عبارتند از:
- اشتیاق
- فکر روشن و باز
- حس جست و جو گرانه
- پشتکارو مداومت
- مثبت اندیشی
این افراد حتی در زندگی شخصی و کارهای روزمره خود هم خلاق و مبدع هستند و برای انجام کارها به دنبال امتحان راه های تازه تری هستند، آن ها قضاوت کردن دیگران را نمی پسندند و کاملا در زندگی نرمش و انعطاف دارند، به همین دلیل از سلامت زندگی مناسبی بر خوردار هستند.
خلاقیت و افزایش فرصت ها
اصولا افرادی که خلاقیت دارند، دائما به دنبال فرصت های بیشتر و جدید تر در زندگی خود هستند و از اعتماد به نفس کامل برخوردار هستند و با ذهنی روشن و باز به استقبال فرصت ها می روند.
خلاقیت و آزادی
تجربه کردن و آزمون و خطا نشانه ای از وجود خلاقیت است. باید خود را آزاد کرد و محدوده فعالیت خود را گسترش داد تا به راحتی بتوانیم برای به دست آوردن نتیجه مطلوب، ایده های مختلف را مورد بررسی قرار دهیم، البته این شجاعت و ریسک پذیری انسان خلاق است که باعث می شود با پشت سر گذاشتن موانع ذهنی، مسیر صحیح را بیابد. همه ی ما انسان های خلاقی هستیم و با به کار گیری پیشنهادهای گفته شده می توانیم با بهره مندی از این نیروی پنهان ذاتی در مسیر رضایت، شادابی و موفقیت گام برداریم.
یاداشت برداری از افکار
به مسائلی که به یک باره در ذهن ایجاد می شود باید توجه کرد. انسان ذهنی پویا و فعال دارد و اغلب در لحظات آنی و زود گذر به مطالبی می رسد که می تواند بسیار خلاقانه و مفید باشد، پس باید به این افکار ارزش و بها داده شود. برای این کار می توان یادداشت برداری کرد، زیرا نوشتن افکاری که به ذهن می آید، می تواند بسیار سودمند باشد و سر منشا خیلی از فعالیت های بزرگ و مثبت همین افکار گذرا در یک دفترچه یادداشت کوچک، جیبی و شخصی است، که به افکار و ایده ها نظم می بخشد.
با کنار هم قرار دادن این افکار می توانیم تصمیمات جدی و مهمی بگیرم، پس بهتر است این دفترچه همیشه همراه ما باشد، زیرا افکار خلاقانه اغلب زود گذر ظاهر می شوند و شاید نتوانیم مدت زمان زیادی در ذهن آن ها را نگه داشته باشیم و خیلی زود پاک می شوند، پس باید از تمام شرایطی که در آن قرار می گیریم استفاده بهینه کنیم.
خلاقیت زندگی انسان ها را زیباتر می کند و طراوت و شادابی دلنشینی را به وجود می آورد. انسان های خلاق هر روز با افکار تازه و اندیشه های نو تجربه ای جدید به دست می آورند و از زندگی خود لذت می برند، آن ها راه های تکراری و کهنه را دوست ندارند و دائما در حال کشف راه های ناشناخته می باشند.
ذهن این افراد همیشه راه کارهای کم هزینه تر را پیدا کرده و با سرعت مسیری را که دیگران طی سال ها رفته اند در زمان کوتاه تری می پیمایند، این افراد هیچ گاه خود را مفید به یک کار خاص نمی کنند و تلاش می کنند از فرصت ها و زمان هایی که در اختیار دارند نهایت استفاده را ببرند، آن ها پویا و فعال هستند و کارهای متنوعی را در زندگی خود انجام می دهند، با انگیزه و پر انرژی به نظر می رسند و به دنبال کسب تجارب جدید می باشند، ترسی از کار زیاد و فعالیت ندارند و کمتر احساس خستگی می کنند، از فعالیت هایی که انجام می دهند لذت می برند و بیکاری و داشتن اوقات فراغت زیاد آن ها را کسل و بی حال می کند و تمام تلاش خود را می کنند تا به بهترین نحو کارها را به انجام برسانند، آن ها مستقل، با اعتماد به نفس و شوخ طبع هستند و نگاه متفاوتی به اتفاقات دارند، همچنین روابط اجتماعی خوبی دارند و از شکست نمی هراسند و آن را تجربه ای تازه برای رسیدن به موفقیت می دانند و در کل این افراد مسیر رسیدن به موفقیت را کشف کرده اند و در همین مسیر قدم بر می دارند.
خلاقیت در انسان به هوش، جنس، سن و سال و میزان تحصیلات بستگی ندارد و می توان با پرورش برخی توانایی ها، ویژگی ها در خود، استفاده ی درست از آن و تمرین و تکرار، خلاقیت را تقویت کرده و در جهت یک زندگی موفق گام برداشت.
