آداب معاشرت و مهارت هاي ارتباطي

آداب معاشرت و مهارت های ارتباطی چیزی است که انسان ها باید فراگیرند. انسان تنها موجود اجتماعي است كه توانايي تفكر و انتخاب كردن دارد. تنها انسان است كه مي تواند براي رفع نيازهاي خود به يافتن راه حل پرداخته و از طريق توانايي انتخاب كردن  بهترين راه حل را برگزيند. بر اساس تئوري انتخاب كه توسط ويليام گلاسر، روان شناس مطرح آمريكايي مطــــرح گرديده است؛ يكي از مهم ترين نيازهاي انسان، نياز به عشق و تعلق خاطر مي باشد و لازمه بهـــره مندي از اين نياز،‌ زندگي اجتماعي است. فرض كنيد تنها انسان موجود بر روي كره زمين بوديد. آيا در اين صورت نياز به عشق و دوست داشتن براي شما معنايــــــي پيدا ميكرد؟ حال كه ما در يك جامعه انساني و در كنار ديگر هم نوعان خود زندگي مي كنيم،‌ مي بايست آداب زندگي در جامعـــه را به خوبي بياموزيم تا بتوانيم از اين طريق به محبوبيت دست يافته و در آن پذيرفته شويم. تنها در اين صورت است كه مي توانيم نيازهاي خود را مرتفع ساخته و از داشتن يك زندگي سعادتمند در كنــار ديگران لذت ببريم.

لازمه دستيابي به يك زندگي مطلوب،‌ كسب مهارت هاي ارتباطي و همچنين رعايت آداب معاشـرت در يك اجتماع مي باشد. پس ابتدا بايد تعريف جامعي از اين دو مقوله داشته باشيم تا بتوانيم مسائل مرتبط بين آنها را شناسايي كرده و در راه دستيابي به اهدافمان بكار ببنديم.

آداب معاشرت چه تعريفي دارد؟

كلمه آداب، جمع ادب و به معني آداب و رسوم و عبارت معاشرت به معناي هم صحبتي،‌ همزيستي و گفتگو با يكديگر است. بطور كلي به مجموعه رفتارهاي اجتماعي كه انسانها براي رعايت حرمت و منزلت طرف مقابل در برخوردهاي اجتماعي موظف به رعايــت آنها هستند،‌ آداب معاشـــرت گفته مي شود. ما در هر ارتباط اجتماعي كه در آن حضور پيدا مي كنيم مي بايست اصول آداب معاشرت را به بهترين نحو رعايت نماييم. خواه در يك رابطه دو نفره، خواه در يك اجتماع چندهزار نفره. هرگونـه ارتباط با اعضاي خانواده، همكاران، دوستان، همسايگان و حتي افراد غريبه، تابع رعايـت اصول و آداب معاشرت بوده و يقينا بي توجهي به آنها، ايرادات اساسي به آن رابطه وارد ساخته و چه بســا ممكن است باعث خاتمه يافتن آن ارتباط اجتماعي گردد.

بديهي است كه عدم توانايي در ايجاد ارتباط هـــــاي صحيح در يك زندگـــي اجتماعي،‌ زمينه ساز شكست هاي پياپي و در نتيجه عدم دستيابي به مقاصد فردي و اجتماعي ما خواهد شد.

آداب معاشرت چه ارتباطي با مهارت هاي اجتماعي دارد؟

در واقع هر كدام از آداب معاشرت كه ما موظف به رعايت آنها هستيم، به نوعي يك مهارت ارتباطي محسوب مي شوند. زيرا رعايت هر يك از آنها به برقراري يك ارتباط صحيح و هدفمند منجــر شده و باعث خواهد تا به موقعيت اجتماعي مناسب تري دست پيدا كنيم. بنابراين با دقت به معنا و مفهـــوم عبارات آداب معاشرت و مهارت هاي اجتماعي، به اين نتيجه مي رسيم كه اين دو مقوله با هم ارتباطي نزديك داشته و به سختي مي توان آنها را مستقل از هم مورد بررسي قرارداد. زيرا هدف نهايـي هردو فرايند،‌كمك به بهبود روابط اجتماعي ميان افراد يك جامعه است.

14نكته مهم در رعايت آداب معاشرت كدامند ؟

با نهايت احترام با ديگران برخورد كنيم

مهم ترين اصل در آداب معاشرت، ‌حفظ احترام ومنزلت طرف مقابل است. پس بايد با برخورد و رفتاري مناسب، حس ارزشمند بودن را در مخاطب بوجود آوريـم.

از زياده گويي بپرهيزيم

با اين كار هم فرصت صحبت و آشنايي بيشتري را براي ديگران فراهم مي آوريم و هم اينكه ديگران ما را به عنوان فردي پرحرف و پرمدعا نخواهند شناخت.

در آداب معاشرت كاملا مثبت انديش باشيد

در مواجهه با ديگران، به دنبال پيدا كردن نقاط ضعف ديگران نباشيم. بلكه بايد سعي كنيم در روابط خود فردي حُسن جو باشيم. سعي كنيم در زمان مناسب، ويژگي هـــــاي مثبت ديگران را برشمرده و با اين رفتار، حسن نيت خود را نشان دهيم.

هنگام سخن گفتن از كلمات زيبا و مودبانه استفاده كنيد

در صورت رعايت اين مهارت، خود را شخصي موجه و قابل احترام معرفي كرده و باعث خواهيم شد تا ديگران نيز در برخورد با ما جانب احترام را رعايت نمايند.

به ديگران توجه نشان دهيد

هنگامي كه شخصي با ما صحبت مي كند بايد حداكثر توجه خود را به او معطوف سازيم. گوش دادن فعال كه يكي از مهارت هاي ارتباطي اثربخش مي باشد در اين زمينــه، به ماكمك بسياري خواهد نمود. هنگام سخن گفتن طرف مقابل،‌ با او تماس چشمــــي برقرار كنيد، گاهي سر خود را به علامت تاييد تكـــان دهيد و در مواقع مناســــب،‌ جمله اي كوتاه در تاييد يا تحسين او بيان كنيد. در مقابل، هنگامي كه نوبت به سخن گفتن شما رسيد،‌ ديگـــــران نيز خود را ملزم مي دانند كه با نهايت دقت و احترام، به شما توجه كنند.

از ميزبان خود تشكر كنيد

هنگامي كه شخصــي از شما براي شركت در مراسم يا رويدادي دعوت به عمل مي آورد، در موقعيتي مناسب، حتما بطرف ميزبان رفته و از وي بابت لطفي كه به شما داشته، تشكر كنيد. همين اقدام به ظاهر ساده شما را در نظر ديگران شخصي محترم و قدردان جلوه داده و قطعا در مناسبت هاي بعدي نيز در ليست دعوت ايشان قرار خواهيد گرفت.

در آداب معاشرت شوخ طبع باشيد

اين خصيصه مانند حركت بر روي لبه تيغ است. چرا كه استفاده از اين مهارت، شرايط زماني و مكاني خاص خود را مي طلبد. اگر در شرايط نامناسب از اين قابليت استفاده كنيم،‌

ممكن است باعث ناراحتي ديگران شده و وجاهت خود را نيز زير سوال ببريم. شوخ طبعي يكي از مهارت هاي ويژه ارتباطي است كه اگر بتوانيم آن را بطور صحيح بكارببريم، باعث افزايش نشـاط و انرژي جمع شده و ميزان محبوبيت ما را به شدت افزايش ميدهد.

سوالات مناسب بپرسيد

اين كار نشانه توجه ويژه به مخاطب است. هنگامي كه ما سوالاتي شايسته و مرتبط با موضوع سخنان طرف مقابل مطرح مي كنيم، اين پيام را به وي منتقل خواهيم كرد: شما در نظر من فردي ارزشمند هستيد و من با كمال دقت و احترام، سخنان شما را شنيده ام.

از قدرت و لحن صداي مناسب استفاده كنيد

اگر از اين قابليت بهره مند نباشيم، حتي اگر مهم ترين و تاثيرگذارترين كلمات را بر زبان برانيم باز هم مورد توجه ديگران واقع نخواهيم شد.

لحن، مهم ترين مهارت ارتباطي در انتقال احساس گوينده است. استفاده بجا از لحن و قدرت صدا، يكي از مهم ترين نشانه هاي رعايت آداب معاشرت نيز بشمار ميرود.

آداب معاشرت و خوش قولی

هنگامي كه به محل يا رويدادي دعوت مي شويد، سعي كنيد راس ساعت مقرر يا حتي كمي زودتر، در محل حاضر شويد. اين اقدام نشانه احترام ويژه شما به شخصيت ميزبان و ساير مدعوين مي باشد.

به وضع ظاهري خود توجه ويژه داشته باشيد

اگر با ظاهرآراسته در جمعي حاضر شويم در واقــــع حامل دو پيام ويژه هستيم. نخست اينكه براي خود ارزش و احترام قائليم. دوم اينكه اعلام ميكنيم مخاطبان، نزد ما اعتباري خاص داشته و ما وظيفه داريم كه در موجه ترين حالت ممكن در جمعشان حضور يابيم. قطعا شما نيز با من هم عقيده ايد كه افراد مرتب و آراسته،‌ جذابيت بيشتري داشته و بيشتر مورد توجه و اقبال قرار مي گيرند.

با گذشت باشيد و ديگران را ببخشيد

بايد بدانيم كه تمام افراد از ضوابط صحيح مهارت هاي ارتباطي و و آداب معاشرت به يك اندازه اطلاع ندارند. به همين سبب ممكن است گاهي سخني نامناسب بر زبان رانده يا حركت ناهنجاري را انجام دهند كه به نوعي توهين آميز تلقي گردند. در اين مواقع، اصـول آداب معاشرت بما حكم مي كند كه حتي الامكان از پاسخ گويي،‌ چشم پوشي كرده و با گذشـــت و عطوفت با وي برخورد كنيم. البته مي توانيم در فرصتي مناسب و دور از نظر ديگران، موضــوع را با وي درميان گذاشته و اشتباهش را گوشزد نماييم. اين اقدام، وجهه اجتماعي ما را بطور چشم گيري ارتقاء خواهد داد.

 در نقش ميانجي ظاهر شويد

اگر كدورت يا سوء تفاهمي بين ديگران شكل گرفته و يا در حـــال وقوع است، سعي كنيد در صورت امكان و با احتياط كامل در موضوع پيش آمده ورود كرده و بين طرفين مصالحه ايجاد كنيد. البته اين كار نبايد به روشي صورت پذيرد كه در نظر ديگران نوعــــي دخالت محسوب گردد. بلكه اين كار را كاملا حساب شده انجام دهيد تا خود را به عنوان فردي معتمد و متعهد نزد ديگران معرفي نماييد.

ديگران را ستايش كنيد

يكي از مهم ترين آدابي كه بايد در معاشرت با ديگران به آن توجه ويـــژه داشته باشيم ستايش ديگران است. چرا كه يكي از مهم ترين اهداف مد نظر ما در شكل گيــري يك ارتباط، بايد توانايي انتقال  حس مثبت و اميد بخش به مخاطبانمان باشد. كاربردي ترين ابزار ما در تحقق اين امر، ستايش ديگران است. اگر ما در يك جمع،‌ از رفتار،‌نوع پوشش، دست پخت، دانش، سليقه و تخصص شخصي سخن گفته و او را بستائيم، بهترين ارتباط ممكن را با وي بوجود آورده و مي توانيم توقع اقدامي متقابل از سوي او را داشته باشيم. البته باز هم بايد توجه داشته باشيــــم كه لحن و نحوه گفتار در اين موقعيت بايد به گونه اي باشد كه سخن ما حس تحقير يا تمسخــر را در نظر ديگران متبادر نسازد.

اگر مي خواهيم بعنوان فردي مبادي آداب شناخته شويم مي بايست در كنار رعايت اين راه كارهـا، از ارتكاب برخي رفتارها نيز به شدت دوري نماييم.

عدم توجه به مخاطب، سيگار كشيدن يا پاسخ دادن به تلفن همراه در ميان جمع، قطــــع كردن سخن ديگران، ‌خودستايي و خودنمايي، بدقولي، ‌بيش از حد نزديك شدن به ديگران، فرياد زدن، بكار بردن الفاظ ناشايست، جانب دارانه سخن گفتن و….. اعمالي هستند كه كاملا در جهت عكــس مهارت هاي ارتباطي عمل كرده و ما را بعنوان فردي بي مبالات به ديگران معرفي مي نمايد. در صورت انجام اين كارها نبايد توقع داشته باشيم تا ديگران مشتاق به برقراري ارتباط با ما بوده و با آغوش باز پذيراي ما باشند.

در نهايت مي توان نتيجه گرفت كه بكارگيري مهارت هـاي ارتباطي و همچنيــــن رعايت آيين و آداب معاشرت، دو بال پرواز يك رابطه كامل و اثربخش هستند؛ بطوري كه گاه تفكيـــك آنها از يكديگــر امري بسيار دشوار به نظر مي رسد.