عادت های زشت و ناپسند در صحبت کردن چیست؟

صحبت کردن و فن بیان یکی از مهم ترین راه های برقراری ارتباط موثر با دیگران می باشد. رعایت قواعد و اصول در این مهارت ما را در نظر دیگران فردی موجه و توانمند جلوه داده و به نوعی متضمن موفقیت های فردی و اجتماعی ما خواهد بود. کلام، ابزاری بسیار قدرتمند است که در صورت استفاده نادرست نه تنها دستاورد مثبتی بر جای نمی گذارد، بلکه ممکن است بسیاری از موفقیت های احتمالی ما را نیز تحت الشعاع قرار دهد و اثرات بسیار مخربی در روابط اجتماعی ما بر جای بگذارد.

همان طور که ما سعی می کنیم با فراگیری مهارت های کلامی و حتی غیر کلامی، دیگران را تحت تاثیر قرا دهیم و در حفظ و ارتقاء جایگاه اجتماعی خویش بکوشیم، به همان اندازه نیز باید عادات ناپسند در هنگام صحبت کردن خود و دیگران را شناسایی کرده و به شدت از آن ها پرهیز نماییم. اطمینان داشته باشیم فردی که در یک جمع آداب معاشرت را رعایت نکرده و نسبت به دیگران بی احترامی می کند، هرگز در نظر مخاطبان خود فرد شایسته ای برای برقراری ارتباط نبوده و به زودی از سوی دیگران طرد خواهد شد.

نحوه صحبت کردن و سخن گفتن هر انسانی نشانه شخصیت او است. چگونگی نحوه صحبت کردن ما در واقع نماینده شخصیت و نوع تفکر ما است. استفاده از هر واژه یا جمله معرفی کننده ما به دیگران و برداشت آن ها از رفتار ها و شخصیت ما است. مهم ترین ویژگی که ما می توانیم به کمک آن دیگران را به خود جذب کنیم، نوع کلام ما است.

[aparat id=”cWCvU”]

پژوهشگران دانشگاه آمریکا پس از تحقیقات بسیار به این نتیجه رسیده اند که در ارتباطات، اولین موضوعی که می تواند توجه دیگران را جلب کند، طرز صحبت کردن و لحن صدای طرف مقابل است.

در ادامه برخی عادات ناپسند در هنگام صحبت کردن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

در صحبت کردن پرحرفی نکنیم

یکی از عادات بسیار بد کلامی که واقعا کاسه صبر مخاطبان را لبریز می کند، پرحرفی است. بار ها تکرار کرده ایم، برای موفقیت در برقراری ارتباط موثر، باید سعی کنیم بیشتر از این که سخن بگوییم، به صحبت های دیگران گوش فرا دهیم و هنگامی که نوبت سخن گفتن ما فرا رسید، با بیان کلماتی کوتاه و البته موثر، منظور و احساس خود را به مخاطب منتقل و او را تحت تاثیر قرار دهیم. پرحرفی به خصوص درباره ی موضوعاتی که اطلاعات کافی درباره آن ها نداریم، منجر به فراموشی کلام شده و همین موضوع ما را از بحث اصلی دور ساخته و باعث می شود با ارائه سخنانی بی ربط، مخاطبان را سر درگم ساخته به گونه ای که آن ها را آرزومند به پایان سخنرانی خود می سازیم، پس باید از تکرار های مداوم و پرحرفی های آزار دهنده پرهیز کرده و ظرفیت هر فرد را برای اشتیاق به سخنان خود بسنجیم.

اسرار دیگران را فاش نسازیم

 هنگام صحبت کردن در یک جمع، هرگز حق نداریم اسرار کسی را برای دیگران بازگو کنیم. با انجام این کار هم شخص اعتماد کننده و هم شنوندگان، اعتماد خود را نسبت به ما از دست می دهند و حاضر نخواهند شد مسائل شخصی خود را با ما در میان بگذارند. با این عمل به شدت دیگران را از خود دور می سازیم و دیگر هیچ دوست نزدیکی را در کنار خود نخواهیم داشت.

قدرت راز داری و حفظ اسرار، نشان دهنده کمال است. اشخاصی هستند که هیچ حرفی را در دل خود نگه نمی دارند و نمی توانند راز هایی که از آن ها خواسته شده بازگو نکنند را پیش خود حفظ کنند و بر عکس در اولین فرصت آن ها را لو می دهند. این افراد قابل اعتماد نخواهند بود و وجه خود را از دست داده اند. خوب است بدانیم که برخی حرف ها تنها دامن زدن به شایعات دروغین است که نباید بازگو شوند.

امام علی(ع) می فرماید: هر چه را می شنوی، برای مردم بازگو مکن.

هنگام صحبت کردن دشوارگویی را کنار بگذاریم

 عده ای از افراد عادت دارند به هنگام سخن گفتن تمام اصطلاحات پیچیده و تخصصی را که در طول سالیان متمادی آموخته اند، در مدتی کوتاه برای دیگران بازگو کنند، در حالی که شاید این گونه عبارات و اصطلاحات برای بیشتر مخاطبان نامفهوم و نا آشنا بوده و به نوعی از حوصله آن ها خارج باشد. استفاده از کلمات این چنینی تنها می تواند در اجتماعات و جلساتی تخصصی که برای موضوع خاص علمی، یا اجتماعی تشکیل گردیده جذابیت داشته باشد و برای تمام حضار قابل هضم باشد، پس بهتر است تا آن جا که می توانیم در جمع های صمیمی و دوستانه، از به کار بردن این عبارات و اصطلاحات پرهیز نماییم.

قلمبه گویی و پیچیده سخن گفتن باعث می شود که گویندگان و شنوندگان نتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، زیرا راحت و روان صحبت کردن یک هنر است، پس باید تمرین کنیم تا روان و آسان حرف بزنیم.

خودخواه و خود محور نباشیم

هنگامی که در حال سخن گفتن با دیگران هستیم، هرگز خود را در محور سخنان قرار ندهیم. در این صورت در نظر دیگران فردی مغرور و خودخواه تلقی شده و هرگز به عنوان شخصی محبوب و شایسته از ما یاد نخواهد شد. البته اگر بخواهیم ماجرایی را که برای ما اتفاق افتاده برای دیگران بازگو کنیم و نتیجه ای اخلاقی و آموزنده ای از آن بیرون بکشیم، نه تنها ایرادی بر ما وارد نیست، بلکه به جذابیت و نفوذ کلام ما، کمک بسزایی خواهد نمود، ولی باید مراقب باشیم، بازگو کردن این مطالب، ذهنیت مخاطب را به سمت غرور و خودبینی ما سوق ندهد.

هنگام صحبت کردن مبالغه و زیاده روی نکنیم

 درباره هیچ موضوع خاصی اغراق نکنیم. مبالغه بیش از حد، صداقت را از سخنان ما دور ساخته و از میزان باور پذیری در نظر مخاطب می کاهد. بیش از حد از خودمان یا دیگران تعریف یا انتقاد نکنیم، بلکه در خصوص بیان هر موضوعی، اندازه را نگهداریم.

زشت گویی را فراموش کنیم

یکی از بدترین عادات و اقدامات به هنگام صحبت کردن با دیگران، به کار بردن الفاظ زشت، رکیک و ضد اخلاقی و همچنین فحاشی و سخن گفتن با لحنی تند و ناشایست است. وقتی کسی به خود اجازه می دهد به دیگران بی احترامی کند، در واقع عزت و احترام خود را نیز زیر سوال برده و این اجازه را به مخاطبان خود می دهد تا در اقدامی متقابل به او بی احترامی نمایند. همیشه قبل از سخن گفتن، مخاطبان خود را آنالیز کنیم و پس از کسب اطلاعات کامل از خصوصیات رفتاری و همچنین جایگاه اجتماعی آن ها، سعی کنیم هرگز سخنی به زبان نیاوریم که از نظر آن ها بی احترامی و پرده برداری تعبیر گردد.

[aparat id=”ulsKE”]

دروغ نگوییم

 اگر می خواهیم اعتبار اجتماعی خود را به راحتی از دست داده و ارزش و شخصیت خود را نزد دیگران به حداقل برسانیم بهتر است که دروغ بگوییم. اگر مخاطب متوجه دروغ در گفتار ما شود، هرگز به ما اعتماد نخواهد کرد و تحت هیچ شرایطی به سخنان ما استناد نمی کند. وقتی مخاطب اعتماد خود را نسبت به ما از دست بدهد، هیچ یک از سخنان ما را نمی پذیرد، حتی اگر اکثر آن ها حقیقت محض باشد.

سخن دیگران را قطع نکنیم

 هنگامی که شخصی در حال صحبت کردن می باشد، با دقت و حوصله و به صورت کاملا فعال و موثر به حرف هایش گوش کنیم. هرگز میان سخنان او نپریم و رشته کلام را از دستانش خارج نسازیم. این کار در نظر دیگران، بی احترامی تلقی شده و از میزان احترام و اعتبار ما نزد آن ها می کاهد.

سوالات نامناسب و نامربوط نپرسیم

 وقتی ما در خلال صحبت دیگران، سوالی را مطرح می کنیم که ارتباطی با موضوع مطرح شده نداشته و یا منظور خاصی را به ذهن ما منتقل می سازد، نشان دهنده این است که ما اصلا به سخنان طرف مقابل گوش نکرده ایم و یا در ذهن خود، به فکر ایجاد چالش و زیر سوال بردن وی بوده ایم. در هر صورت طرح این گونه سوالات، وجاهت ما را به عنوان یک مخاطب قابل احترام زیر سوال خواهد برد.

نسنجیده و نامفهوم سخن نگوییم

همیشه سعی کنیم به صورتی کاملا واضح و قابل فهم سخن بگوییم تا دیگران به راحتی منظور ما را درک کنند. سخن گفتن از روی خجالت و با صدای بسیار آرام، با لحن نامناسب و یا به کار بردن کلمات نامفهوم و یا عبارات خام و نسنجیده، منظور ما را به طور کامل به مخاطب منتقل نمی کند و یا در برخی مواقع ممکن است باعث سو تعبیر سخنان شده و زمینه ساز ناراحتی و خشم گردد.

در صحبت کردن موقعیت شناس باشیم

برخی افراد در تشخیص موقعیت مناسب برای بیان سخنان خود، با مشکل مواجه اند. این دسته افراد ممکن است سخنی بگویند که به هیچ وجه مناسب وضعیت جلسه و گردهمایی که در آن حضور دارند، نباشد. مثلا، در مجلس ترحیم، لطیفه تعریف می کنند و یا در مجلس جشن و شادی، سفره دل خود را باز کرده و از بدبختی و غم و غصه می گویند. همیشه به هنگام سخن گفتن باید موقعیت را بسنجیم و سخنانی مناسب با شرایط موجود به زبان بیاوریم.

شاید خیلی از ما انسان ها کلمه بلاغت را شنیده باشیم که به معنای مراعات مقتضای حال است. بلاغت یعنی این که چه سخنی را با چه کسی و در چه جایگاهی باید بیان کنیم که باز هم در این جا سخن ارزشمند امام علی (ع) کار ساز است که می فرماید: اگر زمینه و جای سخن نیافتی، حرف نزن.

دیگران را قضاوت نکنیم

 هرگز خود را در موقعیت دانایی کامل قرار نداده و رفتار و عملکرد دیگران را قضاوت نکنیم. ممکن است اطلاعات ما در مورد آن موضوع به خصوص، کافی نباشد و همین موضوع باعث قضاوتی عجولانه از سوی ما شود و آبروی فردی دیگر را در خطر قرار دهد. کسی که دلسوز دیگری باشد و نسبت به او نیت خیر خواهانه داشته باشد، هرگز آن موضوع را در حضور دیگران مطرح نخواهد کرد.

در هنگام صحبت کردن مدام شکایت نکنیم

اگر انتقادی معقول و منطقی داریم، آن را مطرح کنیم، ولی این کار را رویه کار خود قرار ندهیم و به صورت پیوسته از دیگران شکایت نکرده و با چوب انتقاد، دیگران را از خود دور نسازیم. در این دنیا هیچ کس مشتاق برقراری ارتباط با فردی همیشه شاکی نیست.

 از روی تعصب سخن نگوییم

تعصب، یعنی اعتماد کورکورانه داشتن به یک موضوع خاص. این موضوع خاص می تواند یک شخص یا یک گرایش و عقیده باشد. وقتی با تعصب صحبت می کنیم، منطق و انصاف از سخنان ما دور می شود، به این ترتیب دیگر احترام و منزلتی برای نظر و عقیده دیگران باقی نمانده و بحث کاملأ یک سویه و ناعادلانه پیش خواهد رفت و این موضوع مورد تایید و پذیرش هیچ مخاطبی نخواهد بود.

 منفی بافی نکنیم

بعضی افراد همه چیز را سیاه می بینند، نسبت به همه چیز و همه کس بدبین هستند و هیچ روزنه امیدی را در دل مخاطب، باقی نمی گذارند. اگر خواهان آرامش هستیم و می خواهیم از معاشرت با دیگران لذت ببریم، این افراد را شناسایی کرده و از آن ها دوری کنیم.

این ها مجموعه ای از عادات زشت و ناپسند به هنگام سخن گفتن بودند که استفاده از هر یک از آن ها می تواند، انسان های بسیاری را از ما دور ساخته و شکل گیری ارتباطات موثر را در زندگی اجتماعی ما تحت الشعاع قرار دهند. اگر مورد توجه واقع شدن و محبوبیت برای ما موضوع با اهمیت باشد، باید تا می توانیم از این عادت ها و رفتارها فاصله بگیریم.