تاثیر محیط بر هوش کودکان چیست؟ | نقش محیط در افزایش هوش کودکان را بدانیم

تاثیر محیط بر هوش کودکان، قبل از تولد کودک نمایان می گردد، اگر زنان در زمان بارداری تغذیه مناسبی نداشته باشند دچار بیماری‌ های مشکل ‌زا خواهند شد.

کودکان از زمانی که چشم خود را به روی این  جهان باز می کنند، دارای تفاوت هایی با کودکان نسل های قبل خواهند بود و حتی والدین آن ها دارای هوش و سوادِ بالاتری نسبت به نسل های قبل از خودشان خواهند بود.

تمامی پدر و مادر ها هوش کودک و فرزند خود را یکی از مهم ترین دغدغه های خود بیان می کنند. آن چه در این مقاله و مقالات مختلف گفته شده است بیان می کند که هوش، یک ویژگی ارثی و محیطی است، به این معنا که هر دو مورد بر روی انسان تاثیراتی متقابل می گذارند.

آن ها با مصرف دارو یا کشیدن سیگار و حتی با قرار گرفتن در معرض دود ناشی از آن، با مشکلاتی در هوش و یادگیری فرزندان خود مواجه خواهند شد و با انجام این کارها هوش و استعداد فرزندان خود را تضعیف کرده و کاهش می دهند.

البته سوء تغذیه هم باعث کاهش هوش می شود. کودکانی که دچار سوء تغذیه می شوند نسبت به کودکان سالم از هوش کم تری برخوردار هستند، زیرا تغذیه مناسب روشی برای افزایش هوش در سنین خرد سالی است. غذاهای سالم هوش و ذکاوت را در فرزندان و کودکان ما افزایش می ‌دهد.

از دیگر مواردی که نشان دهنده تاثیر محیط بر هوش کودکان است، قرار گرفتن در معرض مواد سمی، سرب و آلودگی هوا می باشد.
رشد کودکان را مادرانی رقم می زنند که در معرض آلودگی شدید قرار می گیرند، فرزندان این مادران نسبت به کودکانی که در زمان تولد آن ها به دنیا آمده اند دو برابر دچار بیماری می شوند.

یکی از ویژگی های که نمایان کننده تاثیر محیط بر هوش کودکان است، داشتن شرایط خانوادگی پر از تنش است. در خانواده ای که پدر و مادر زندگی نمی کنند و یا یکی از آن ها از کودک دور هستند، مهارت و تجربه حفظ تعادل در شرایط سخت وجود ندارند و کودکان آن ها در زمان قرار گرفتن در شرایط سخت فشار زیادی را تحمل می کنند، این شرایط باعث ایجاد تنش های خشن در دوران کودکی می شود و هوش فرزندان ما را کاهش می دهد.

عوامل مهم و موثر بر هوش هیجانی

 عوامل محیطی مهم ترین و تاثیر گذار ترین روش برای هوش کودکان در مقابل وراثت می باشند، زیرا محیط تاثیر گذار ترین عامل در افزایش میزان هوش کودکان است.

به کمک وسایل آموزشی و تربیتی، کودکان ما چه در منزل و چه در محیط مدرسه استعداد بیشتری را می توانند کسب کنند، آن ها می توانند برای افزایش هوش از تلویزیون، رادیو، رسانه ها و فضاهای اجتماعی استفاده کنند. تمامی این وسایل نام برده شده نقش بسیار زیادی در بالا بردن، اثرگذاری، پرورش و غنی سازی هوش هیجانی کودکان ما دارند.

اما عده زیادی از خانواده ها فکر می کنند به خاطر هوش وراثتی است که کودکان آن ها از IQ بالاتری نسبت به دیگران برخوردار هستند. IQ حاصل وراثت و EQ محصول تربیت و تاثیرات عوامل محیطی بر کودکان می‌باشد و به ارث و وراثت هیچ گونه ارتباطی ندارد.

والدین زمانی دچار سر درگمی نسبت به فرزندان خود می شوند که دو موضوع محیط و وراثت را از هم تفکیک نکرده باشند. در واقع هوش و ضریب هوشی بالا یا کم خیلی مهم نیست و مهم نیست که کودک ما در چه مرحله ای از هوش قرار دارد.

آن چه که امروزه بسیار اهمیت دارد این است که والدین تلاش کنند تا هوش هیجانی فرزندان خود را افزایش دهند و در بهبود آن ها موثر باشند تا به مرحله تقویت و پرورش آن برسند. در این زمان است که فرزندان خود را در مراتب بالایی از روابط اجتماعی و جایگاه اجتماعی خواهیم دید.

زمانی که فرزندان ما در محیط قرار می گیرند باید بدانند چگونه از خود واکنش نشان دهند تا بر هوش خود بیافزایند. در واقع می توانیم بگوییم نقش محیط در هوشمندی فرزندان بسیار زیاد است، زیرا ما در محیط های مختلف واکنش های متفاوتی از خود نشان می دهیم. واکنش هر کودکی بسته به تفکر او است و به کمک هوش خود می داند در چه زمانی چه حالتی از خود باید نشان دهد.

هوش ذاتی یا ارثی به کودکان در پیشرفت کمک می‌کند، اما هوش و استعدادی که کودکان به کمک مطالعه و تلاش به دست می آورند آن ها را بیشتر یاری می رساند، زیرا شرایط با گذشت زمان در حال تغییر است و این تغییرات زندگی انسان ها را دگرگون می کند.

نقش محیط در هوش کودکان

 عوامل محیطی در دو دسته جای خواهند گرفت؛ عوامل زیستی و عوامل اجتماعی – فرهنگی، که هر کدام به شیوه خود بر روی ذهن کودکان تاثیر گذار هستند.

عوامل زیستی شامل تغذیه و اضطراب می باشد که تاثیرات زیادی قبل از تولد کودک بر روی آن می گذارد. تغذیه مناسب در به وجود آوردن هوش بالا بسیار موثر است، همچنین در زمان سوء تغذیه گذرگاه های عصبی به توانایی ذهنی، آسیب های غیرقابل بازگشتی می‌زنند.

علاوه بر تغذیه، استرس و اضطراب در کاهش هوش بسیار موثر هستند. کودکانی که دارای بهره هوشی پایینی هستند در معرض خطر خشونت قرار می گیرند. قرار گرفتن در معرض خشونت در خردسالی فشار روانی ناشی از ضربات عاطفی با افت قابل ملاحظه بهره هوشی و ضعف در خواندن و نوشتن را به همراه خواهد داشت.

عوامل اجتماعی – فرهنگی به آن معنا است که هر پدر و مادری دوست دارد فرزندی باهوش به جامعه تحویل دهد. هوش فرزندان رابطه مستقیم با ژنتیک دارد که از والدین به فرزندان به ارث می رسد، اما همه ی هوشآن ها را در بر نمی گیرد، اما باید بدانیم حتی اگر ژن ها نقش اصلی و اساسی در میزان ضریب هوشی کودکان ما داشته باشند، هرگز نباید تاثیراتی که والدین و محیط اجتماعی می توانند بر هوش فرزندان بگذارند را نادیده بگیریم. دوران افزایش میزان هوش در کودکان بسیار مهم است، اما مهم ترین زمان در این دوران سال های اولیه زندگی آن ها است، زیرا مغز آن ها هنوز در حال تکامل و شکل گیری است.

دانشمندان می گویند: دوران طلایی رشد مغز همان دو سال اول زندگی است.

عده ای معتقدند که هوش ارثی کودکان از مادران به ارث می رسد، کودک زمانی می ‌تواند با هوش باشد که مادری با ضریب هوشی بالا داشته باشد، اما دانشمندان این نظریه را نقض کردند، البته تاثیر مادر در هوش فرزندان کم نخواهد بود، ولی باید به زبان دیگر بیان شود، مثلاً: مادر در دوران بارداری می تواند به مطالعه در زمینه های مختلف بپردازد و با تقویت هوش و ذکاوت خود در آن دوران بر روی مغز و ذهن فرزند و کودک متولد نشده خود تاثیر گذار باشد.

تاثیر محیط بر هوش کودکان بسیار زیاد است. هوش، پایه و اساس ژنتیکی دارد و به همین علت عده زیادی اهمیت تحصیل برای افزایش هوش را درک نمی کنند، زیرا آن ها معتقدند که فقط با صرف زمان و هزینه زیاد می توانند برای خود تحصیلات بدست آورند که در انتها هیچ نتیجه ای به دست نخواهند آورد.

آن ها هوشی که به طور طبیعی در انسان وجود دارد را مهم می دانند و به این عقیده هستند که هیچ بازدهی از تحصیل به دست نخواهند آورد. در صورتی که دانشمندان به این نتیجه رسیدند که عوامل محیطی می تواند تحصیلات و بهره هوشی کودکان را تحت تأثیر خود قرار دهند.

در ادامه نمونه ای از تاثیر محیط بر هوش کودکان را بیان می کنیم. به عنوان مثال: ورزش کردن منجر به تقویت عضلات می شود. درست است که این تحرک به صورت ارثی در ما وجود دارد، ولی به واسطه عوامل محیطی و تمرین کردن است که عضلات بدن پرورش پیدا می کند، پس این عوامل محیطی هستند که ما را وادار به انجام این فعالیت می کنند.
با قرار گرفتن در محیطی بسته به هیچ عنوان نمی توانیم هوش و ضریب هوشی خود را تغییر دهیم.

نقش هوش محیطی و عوامل اجتماعی در هوشمندی فرزندان

بیشتر ما انسان شیفته طبیعت هستیم و آن چه را که از دید دیگران پنهان است، درک می‌کنیم. هوش محیطی، توانایی درک محدودیت‌های دانش و کاربرد دانش در محیطی غیر از محیط ابداع آن است.
تفکیک عوامل وراثتی و محیطی بسیار دشوار خواهد بود و بهره هوشی یک کودک می تواند به دلیل وجود کتاب های زیاد در خانه و قرار دادن اطلاعات مفید از طرف خانواده باشد یا این بهره به صورت ارثی در ژنتیک فرزند وجود داشته باشد.

هوش به عنوان یک استعداد برای درک جهان و پیرامون ضروری است تا به وسیله آن بتوانیم انتظارات خود را برآورده سازند. کودکان قبل از تولد هم قادر خواهند بود چیز های جدید یاد بگیرند، زیرا قدرت شنوایی آن ها در حال فعالیت است و صدا ها را جذب می کند، پس بهتر از در طول روز و هر زمان با آن ها صحبت کنیم.، تکرار کلمات و جمله ها باعث تقویت سلول های مغز می شود.

البته به غیر از خانواده همتایان ما تاثیر بسیار زیادی بر روی ما دارند. همتایان، یعنی گروهی از افراد که در رده سنی یا موقعیت اجتماعی ما قرار دارند. این افراد به گروه خاصی بستگی دارند و بدون در نظر گرفتن اشتیاق خود مطابق با نظرات گروه حرکت می کنند.

این تعهد می تواند در ضریب هوشی تاثیر مثبت یا منفی داشته باشد، اگر به گروهی تعلق خاطر پیدا کنیم که افراد آن باهوش باشند در آزمون های بهره هوشی موفقیت بیشتری کسب خواهیم کرد، اما اگر در گروهی کند ذهن قرار گیریم حتی اگر این کلمه فقط یک ویژگی داشته باشد که دیگران به اشتباه آن را برای این گروه بیان کرده اند در آزمون ‌های بهره هوشی، عملکرد ضعیف تری از خود نشان خواهیم داد.

در مطالعه حاضر، ما دریافتیم که عوامل مختلف محیطی مانند: محل زندگی، ورزش بدنی، درآمد خانواده، شغل و تحصیل والدین تا حد زیادی بر ضریب هوشی کودک تأثیر گذار است.

مقالات مرتبط برای شما :