دوستی چیست؟ | اهمیت دوستی چیست؟

با توجه به این که انسان موجودی اجتماعی است و بودن در اجتماع به او کمک می کند با مشکلات خود بهتر رو به رو می شوند و احساس انزوا و تنهایی نمی کنند، نیاز به یافتن دوست مهم است. دوستی مهم ترین رکن را در ارتباط اجتماعی دارد و رابطه ای بر پایه ی محبت و صمیمیت است. در واقع در رابطه دوستانه دو نفر که با هم خویشاوندی هم ندارند می توانند با هم همدل شوند و رفاقت کنند.
دوستی به معنای یاری، محبت و عشق و همچنین هم دلی میان دو نفر بدون وجود رابطه خویشاوندی و نسبی است.

دوستی چیست؟

دوستی در واقع رابطه ای کامل تر از معاشرت است. ما می توانیم با آدم های مختلف در محیط کار و یا زندگی خود معاشرت کنیم، اما با هم دوست نباشیم. دوستی رابطه ای بر مبنای عشق و دوست داشتن است. رابطه ای با درک دو سویه، احترام متقابل در کنار مهر و محبت می باشد. همان قدر که بودن در کنار دیگران و ارتباط به انسان آرامش می دهد احساس این که در این دنیای بزرگ تنها هستیم و کسی دلش با ما نیست ناراحت کننده است. در واقع دوستان نه تنها نیازهای فردی، بلکه نیازهای اجتماعی یکدیگر را برآورده می کنند. به طور کلی می توان گقت، دوستی رابطه ای دو طرفه از روی شناخت، با حفظ حقوق انسانی دو طرفه است که بر پایه محبت و دوست داشتن بنا شده است.

یکی از ضرورت های سازمان وجودی هر انسانی دوستی و انس با دیگران است. انسان موجودی اجتماعی است که به زندگی عشق و علاقه دارد و هیچ چیزی در این دنیا نمی تواند به اندازه تنهایی انسان ها را غمگین و آزارده کند، زیرا تنهایی عاملی کشنده در این دنیای پهناور است.

اهمیت دوستی چیست؟

با توجه به اجتماعی بودن ما انسان ها و نیازهمان به دوست داشتن و دوست داشته شدن و با توجه به مشکلات، خودخواهی ها، منفعت طلبی ها و دشمنی ها و بدبینی ها که امروز انسان ها دچار آن هستند، بیشتر از هر زمان دیگری نیازمند دوستی و تشنه ی محبت هستیم، بنابراین دوست از اهمیت زیادی در زندگی ما برخوردار است. همان طور که داشتن دوست خوب به ما کمک می کند تا انتخاب های بهتر و درست تری داشته باشیم، دوست بد هم می تواند در انتخاب های نادرست موثر باشد.

بدن همه انسان ها برای دریافت انرژی و نیرو به خوراکی نیاز دارد، اما روح و روان انسان ها برای دریافت نیرو به راه های مختلف همانند، محیط زندگی و همراهی با دوستان نیاز دارد که می تواند از آن ها صفات زشت و زیبا را دریافت کند. انسان ها دارای روحیات حساسی می باشند، به همین علت زود تحت تاثیر قرار می گیرند.

چون ما معمولا تحت تاثیر دوستان خود قرار می گیریم پس اهمیت دارد که در انتخاب دوست های مان توجه و دقت کافی داشته باشیم.
بر اساس گفته جیم ران، استاد موفقیت، ما میانگین ۵ نفری هستیم که با آن ها در ارتباط هستیم. اگر در کنار افراد خوب و موفق باشیم ما هم موفق خواهیم شد. از دید برخی از اندیشمندان دوستی فضیلتی برتر است و می تواند ریشه ی خیلی از دشمنی ها و ذهنیت های انسان ها و حتی اقوام، ملل، نژادها و دولت ها را از بین ببرد. ارتباط دوستی نه تنها پاسخگوی نیاز درونی ما می تواند باشد، بلکه اگر بر پایه عقل صورت گیرد می تواند موجب شکوفایی استعدادهای انسان و نهایتا معنا دار شدن زندگی و سعادت او شود.

همه ما انسان ها به صورت آگاهانه یا ناخودآگاه به دنبال یافتن دوست هستیم. دوست، در واقع کسی است که حاضر می شود عمر خود را در مصابح دیگری خرج کند و در شادی ها و غم های او شریک باشد.

آداب دوست یابی کدامند؟

در این ارتباط هم مثل هر رابطه اجتماعی دیگری آدابی وجود دارد که رعایت آن ها به ادامه دوستی کمک می کند.

• خوش رویی، چهره خندان داشتن و رفتار با مهربان
• فروتنی، رفتار مبتنی بر تواضع و به دور از تکبر و غرور
• عادل بودن، انصاف در رابطه
• گذشت، یعنی کینه نداشتن و از اشتباهات دیگری گذشتن
• نیک خواهی، همان خیر خواهی برای دیگران

تعریف دوستی از دیدگاه ارسطو

ارسطو یا معلم اولین فیلسوفی است که در مورد ارتباط دوستی در بخشی به نام فلسفه اخلاق نوشته است. او دوستی را امری اجتماعی دانسته که به دنبال برآوردن اهداف اجتماعی برای رسیدن به سعادت در نظر گرفته می شود. در واقع کلمه دوستی در تعاریف ارسطو گستردگی زیادی دارد و او هر نوع احساس مهر ورزی و خیرخواهی را دوستی می داند که می تواند شامل مهر پدر و مادری به فرزندان و یا بین خودشان، برای زاد و ولد، خویشاوندی، روابط معامله گران و هر ارتباطی میان دو انسان باشد. از نگاه او داشتن دوست از ضروریات زندگی است.

اما آن چه در نگاه امروز ما به عنوان دوست نامیده می شود، بخشی از تعریف او است که مربوط به نوع دوستی دو جانبه می باشد. او این گونه می گوید که این نوع دوستی دو جانبه رابطه ی خاصی است که در خور محبت است، وقتی با نیکی(فضیلت)، لذت و سودمندی همراه باشد
در واقع ارسطو سه شکل دوستی را معرفی می کند، دوستی بر پایه فضیلت، لذت و منفعت و سودمندی.

او معتقد است برای دوستی رابطه دو جانبه نیاز است که بر پایه برابری است، زیرا طرفین همانند هستند و هر کدام از طرفین همان چیزی را برای دیگری می خواهند که خود می خواهند. او چیزی را از دیگری می گیرد و به او می دهد مثل، نیکی، لذت و سود.

ارتباط بر پایه فضیلت

این نوع دوستی میان نیکان وجود دارد که بر خلاف دو نوع دیگر، دو طرف در پی کسب لذت یا منفعت از ارتباط خود با دیگری نیستند. آن ها به دنبال یافتن نیکی ها در دیگری هستند. دوستی های فضیلتی جزئی از خاص ترین و با ارزش ترین دوستی ها هستند که به عنوان کامل ترین عنوان دوستی شناخته شده است که مردم با فضیلت را پوشش می دهد.

در این تعریف، دوستی به طور مشخص یعنی خواستن چیزی برای کسی که آن چیز برای او خوب باشد و به کار بستن هر چه در توان داریم برای این که آن را برای او فراهم کنیم. در این جا عدالت و برابری به طور کامل وجود دارد و این نوع کامل دوستی و پایدار است و بین نیکان صورت می گیرد. عشق در این نوع از رابطه ها می تواند به وجود بیاید. در واقع انسان های نیک در کنار محبت و خیر خواهی در رابطه دوستی، از سود و لذت ارتباط با هم نیز بهره مند می شوند.

از نگاه ارسطو هدف نهایی این رابطه، سعادت و نیک بختی است که از راه تحقق بخش زیادی از استعدادهای ذاتی انسان و با عمل به ارزش های انسانی و متعالی دوستی در زمینه های فکری، روحی و عملی به دست می آید. با توجه به این که ارسطو هدف نهایی دوستی را سعادت می دانسته و از طرفی سعادت بشر را در معنا دار کردن زندگی می دانسته، می توان گفت بین دوستی و زندگی معنا دار به نوعی ارتباط وجود دارد. این ارتباط می تواند از دوران کودکی و یا نوجوانی شروع شود و تا پایان عمر ادامه یابد.

دو نوع ناقص این ارتباط، دوستی بر مبنای لذت و منفعت است.

در دوستی با فضیلت دو طرف از هم دیگر چیزی درخواست نمی کنند، زیرا دوستی با فضیلت تنها به رشد و شکوفایی دو طرف می پردازد. این تنها نوع دوستی است که منجر به ایجاد اتحاد می شود.

دوستی بر پایه لذت

در این نوع رابطه بر اساس آن چه ارسطو می گوید هر کدام از طرفین به دنبال به دست آوردن لذت به عنوان آن چه که می خواهند و به دیگری می دهند، می باشند. نمونه مشخص این نوع رابطه، رابطه جنسی است که دو طرف ضمن لذت بردن خود به دیگری هم همان لذت را می بخشد و معمولا نارضایتی در این شکل از رابطه وجود ندارد، بنابراین این شکل به نسبت آن مدل ناقص دیگر که بر مبنای منفعت است به دوستی حقیقی می تواند نزدیک تر باشد. اگر دو طرف از لحاظ ویژگی های رفتاری و شخصیتی مشابه باشند و یکدیگر را بپذیرند و خواستار هم باشند می توانند به ارتباط پایدارتری برسند، بر این اساس دوستی میان همسران می تواند به رابطه حقیقی و بر مبنای فضیلت تبدیل شود.

این نوع دوستی دارای منافع مشترک برای مردم است که باعث رضایت در نیاز و کسب منفعت می شود. این نوع از روابط تنها زمانی شکل می گیرد که منفعت و لذت در دو طرف ایجاد شود. اگر در این نوع از روابط منفعت و لذت در دو طرف ایجاد نشود بین این روابط فاصله ایجاد می شود و عمق و دوام دوستی کاهش می یابد.

ارتباط بر پایه منفعت

در این جا رسیدن به منفعت و سود برای طرفین رابطه، اهمیت دارد که نمونه مشخص این ارتباط در تجارت است. این دوستی پایدار نیست و بر اساس نیاز و خواسته های طرفین شکل می گیرد و گذرا است، از سوی دیگر چون بر پایه سود شخص است، هر طرف برای کسب سود بیشتر تلاش می کنند و این می تواند نارضایتی ایجاد کند، چون دو طرف زیاد به هم اطمینان ندارند و همه ی این ها، مدت رابطه را کوتاه و کم خواهد کرد.
این دو نوع از دوستی که بر اساس لذت و سود است با از بین رفتن علت رابطه، از بین خواهند رفت و می توانند اتفاقی یا به صورت عمدی باشند.

ارسطو همچنین تعریفی دیگر از دوستی دارد که اشاره به نوعی از دوستی دارد که فرد دوست خود را چون خود، دوست دارد. او می گوید، این دوستان در همه چیز با هم شریک هستند. این خود در رابطه ی والدین با فرزندان نمود عینی پیدا می کند. محبت و عشقی که والدین به فرزندان خود دارند، به عنوان بخشی از وجود خودشان می باشد و برای همین جدا شدن از آن ها مثل جدا شدن بخشی از خودشان می باشد و گاهی بسیار سخت و غیر ممکن خواهد بود.
ارسطو در نهایت بهترین دوست هر کسی را خودش می داند و معتقد است ما باید خودمان را از همه بیشتر دوست داشته باشیم. همچنین تعاریف دیگر از دوستی از این دوستی سرچشمه می گیرد، او می گوید مردم در روابط دوستی خود آن چه برای خودشان خوب است و آن را می پسندن را دوست دارند. از سخنان ارسطو دریافتیم که هیچ دوستی بهتر از خود انسان برای او نخواهد بود، پس یاد بگیریم خودمان را دوست داشته باشیم.