شادی و نشاط افراد چگونه با ارتباط اجتماعی امکان پذیر می شود؟

شاید بتوان گفت از ابتدای خلقت بشر، ما انسان ها در حال گریز از غم و اندوه و به دنبال خوشبختی و احساس شادی و نشاط از زندگی هستیم و موفقیت یکی از شناخته ترین عواملی است که به عنوان علت خوشبختی و شادی خود می دانیم. اما در سال های اخیر با مطالعه انجام شده بر روی انسان هایی که موفق بودند نشان داد شده که، رابطه بین موفقیت و شادی کمتر از آن چیزی است که تصور می کردیم. عوامل متعددی می توانند در خوشبختی و احساس شادی ما دخیل باشند.

ارتباطات اجتماعی در واقع همان ارتباطات انسانی، ارتباط خانوادگی و ارتباط دوستانه می باشد که می تواند به انجام کار های متنوع و پیچیده بپردازد. همه انسان ها در جامعه به شادی و نشاط نیاز ضروری دارند، زیرا جامعه بدون شور و نشاط به یک جامعه خشک و بی روح تبدیل می شود و بیماری های همانندف افسردگی و بیماری های روحی و روانی بر افراد آن حاکم می شود.ما در این مقاله به بررسی یکی از این عوامل یعنی روابط اجتماعی می پردازیم.

تعریف شادی و نشاط

شادی تجربه ی مستقیم یا غیر مستقیم از موقعیت های مختلف اجتماعی است و به عنوان پدیده ای روانشناختی و اجتماعی شناخته می شود. ما انسان ها برای داشتن یک زندگی سالم نیاز به شادی داریم. شادی و نشاط کیفیت زندگی ما را افزایش می دهند. شادی با آرامش و رضایت درونی ما همراه است. شادی حالتی ذهنی است ولی نمی توان آن را به طور مجزا از شرایط اجتماعی شخص بررسی کرد. شادی و نشاط می تواند تاثیرات فرآوانی بر روی افراد جامعه داشته باشد، زیرا جامعه ای که شاد باشد می تواند از بسیاری از مشکلات جلو گیری کند.

ارتباط بین شادی فرد و اجتماع اطرافش می تواند به نوعی، رابطه ای دوطرفه محسوب شود. بواقع اجتماع و موقعیت و شرایط اجتماعی که فرد دارد در میزان شادی و خوشحالی او موثر است. به همین ترتیب یکی از معیارهای سلامت جامعه، میزان افراد شادی هستند که در آن جامعه دیده می شوند. بنابراین شادی هم در سلامت فرد و هم در جامعه نقش ایفا می کند.

شادی در ابعاد مختلف جامعه مثلا: اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و تربیتی نقش دارد. شادی را می توان نیروی محرکه جامعه و یا تسریع کننده ی توسعه جامعه دانست. همچنین فقدان شادی منجر به افسردگی جامعه و افزایش اعتیاد به مواد مخدر، افزایش جرایم و گسترش خشونت و نابه هنجاری ها در جامعه می شود. بنابراین برای دولت ها اهمیت دارد که شرایط لازم برای سوق دادن جامعه به سمت شادی و نشاط را فراهم کنند. جدا از سیاست های دولت ها چون شادی نیاز روانی واساسی ما انسان هاست، یک ضرورت اجتماعی می باشد. جامعه ای شاد کمتر دچار غم و غصه خواهد شد.

عوامل فردی که می تواند بر سلامت شخص اثر گذار باشد عبارتند از: سن، سلامتی، مذهب و جذابیت فیزیکی. علاوه بر خصوصیات فردی خانواده نیز، به عنوان اولین و کوچکترین جزء جامعه در میزان شادی فرد اثر گذار است. میزان صمیمیت، انعطاف پذیری، وفاداری، تعادل بین وابستگی و استقلال، میزان مشارکت در افکار، عقاید، احساسات و نگرش ها و ارزش ها و… از عواملی است که در یک خانواده بر میزان پویایی و شادی افراد آن خانواده اثر دارد.

بر اساس مطالعات محققان علاوه بر شخصیت فرد و ویژگی های درونی هر انسان، عوامل اجتماعی نیز در میزان شادی فرد موثرند. آن ها دریافتند عواملی مانند: میزان اعتماد، هنجارها، میزان امنیت، تعهدات و به طور کلی میزان کیفیت و کمیت تعاملات اجتماعی در میزان شادی و نشاط ما نقش دارند.

داشتن ارتباط اجتماعی باعث می شود افراد شاد تر باشند و در نتیجه بهبود سلامتی و زندگی طولانی تری را برا یآن ها به همراه خواهد داشت.روابط با برترین احساسات ما همراه خواهند شد، پس زمانی که رابطه سالمی برقرار می کنیم به احساس شادی و رضایت و آرامش دست خواهیم یافت. روابط خوب مهمترین عامل برای شادمانی ماندگار است.

تعریف رابطه اجتماعی

ریشه لاتین کلمه ارتباط که به معنای عمومی کردن یا در معرض عموم قرار دادن است، می توان ارتباط را به نوعی پیامی برخواسته از درون فرد و انتقال آن به دیگری یا عموم دانست. در یک ارتباط سالم فرد توانایی این را دارد که خواسته ها و نیازهای خود را به طور واضح و آشکار بیان کند و به دیگران نیز توجه کند و از آنان برای روشن شدن موقعیت ها و مطالب مختلف یاری بخواهد. وجود تبادلات صریح و مستقیم کلامی و توجه به یکدیگر از نشانه های ارتباط سالم است و برعکس آن عدم توجه کافی و یا کاهش توجه طرفین به یکدیگر و کمبود مراودات کلامی مستقیم و نبود مفاهیم مشترک، حکایت از رابطه ناسالم دارد.

در تعریفی ساده می توان به هر گونه رابطه بین فرد با فرد یا افراد دیگر در جامعه، ارتباط اجتماعی گفت. اولین ارتباط اجتماعی هر انسانی در خانواده شکل می گیرد و بعد به محدوده جامعه گسترش می یابد. با توجه به این که انسان موجودی اجتماعی است، به طور ذاتی با احساس نیاز به ایجاد ارتباط اجتماعی متولد می شود. او با وارد شدن در جامعه این میل خود را در مدرسه، محل کار، باشگاه های ورزشی، محل های مذهبی، ادارات و جامعه و شبکه های اجتماعی مرتفع می کند.

همه انسان ها به صورت ذاتی اجتماعی آفریده می شوند و به همین دلیل می توانند در یک گروه عملکرد بهتری از خود نشان دهند. عدم وجود حمایت های اجتماعی می تواند بر سلول های وجود ما برا ی دریافت خوشبختی تاثیر بگذارد. انسان های که خود را با یک گروه اجتماعی پیوند نمی زنند اغلب موارد دچار استرس و التهاب خواهند شد، در این صورت بخش های مهم و مختلف بدن تضعیف خواهد شد و در نهایت سیستم ایمنی بدن را ضعیف خواهد کرد.

ارتباط اجتماعی چه تاثیری بر شادی و نشاط ما دارد؟

با توجه به همه ی مطالبی که در مورد رابطه اجتماعی و شادی گفتیم کاملا واضح است که وجود روابط اجتماعی سالم در شادی و نشاط افراد موثر است. در این رابطه تحقیقاتی نیز صورت گرفته است مثلا: در آزمونی میزان شادی افرادی که دارای وضعیت مالی خوبی بودند ولی روابط اجتماعی خوبی نداشتند با گروهی که روابط اجتماعی بیشتر و باکیفیت تری داشتند ولی از لحاظ مالی ضعیف تر بودند، مقایسه کردند و متوجه شدند گروهی که روابط اجتماعی بیشتر و باکیفیت بهتری داشتند شادتر بودند.

همان طور که گفته شده است همه انسان ها موجوداتی اجتماعی هستند. انسان های که از حمایت خانواده و دوستان خود برخوردار هستند و در محیط خانه ای رشد یافته زندگی می کنند، در زندگی خود موفق تر و شاد تر خواهند بود. همه ما انسان ها در محیط های اجتماعی شکوفا خواهیم شد پس برای این شکوفایی به انسان های دیگر هم نیاز مند خواهیم بود.خیلی کم هستند افرادی که در خلوت و تنهایی به موفقیت های بزرگ دست پیدا کرده باشند.

در واقع فقط میزان روابط اجتماعی یا کمیت آن دارای اهمیت نیست، بلکه کیفیت رابطه ها نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. به طور کلی می توان گفت، روابط اجتماعی با کیفیت تاثیر زیادی بر شادی و نشاط زندگی انسان ها دارد. در ایران در سال های گذشته که مردم ساده تر زندگی می کردند و درگیر چشم و هم چشمی ها و تجملات نبودند، میزان رفت و آمدهای خانوادگی و در واقع مراودات اجتماعی بیشتر از حال بوده و جامعه شادتر و پر نشاط تری وجود داشت، اما با وجود این که این عصر را عصر ارتباطات نامیده اند چون برقراری این ارتباطات بیشتر به شکل مجازی بوده و به صورت واقعی نیست، باز هم ما دچار افسردگی ها و مشکلات روانی ناشی از کمبود کمی و کیفی ارتباطات هستیم.

رابطه اجتماعی دو نیاز احترام و حمایت را در انسان ها مرتفع می کند. هر دوی این نیازها باعث افزایش احساس ارزشمندی در فرد می شود و با سلامت روان فرد و میزان رضایت او از خود و جامعه نقش دارد ،که به دنبال خود احساس شادی و نشاط در فرد ایجاد می کند.
در تحقیقی که در دانشگاه هاروارد انجام شد، محققان به این نتیجه رسیدند که مسئله اعتماد در روابط انسان ها بسیار اهمیت دارد و نبود اعتماد، مانع از ایجاد روابط صحیح و سالم در جامعه می شود. اگر در جامعه ای میزان اعتماد افراد به یکدیگر و یا نهادها و سازمانهای دولتی و دولتمردان کم شود، به میزان زیادی از روابط اجتماعی آنها کاسته شده و به دنبال آن شادی و نشاط افراد در آن جامعه کاسته می شود. در واقع احساس شادی از مهمترین تبادلات احساسی در روابط اجتماعی است.

همه انسان ها باید یاد بگیرند به جای این که شادی های خود را تبدیل به هدف کنند، به اهداف اجتماعی خود توجه کنند، زیرا می تواند ما را در یافتن تجربیات شاد تر زندگی یاری کنند.