مشکلات تصمیم گیری Maximizers Vs Satisficers

در درس گذشته با ویژگی های کلی ماکسیمایزر ها و ستیزفایسر ها آشنا شدیم. در این درس می خواهیم به مشکلاتی بپردازیم که مکسیمایزر ها در تصمیم گیری هایشان با آن مواجه می شوند.

در چندین مطالعه شوارتز به مقایسه ی میزان شادی، رضایت از زندگی و افسردگی این دو گروه پرداخت. نتایج این مطالعات درخور توجه است.

سیتیزفایسرها نسبت به مکسیمایزر ها هم شادی بیشتری در زندگی تجربه می کنند، هم رضایتشان از زندگی بیشتر است و هم میزان افسردگی پایین تری تجربه می کنند. در واقع کسانی که در پرسشنامه نمره ای بیشتر از 65 گرفته اند، افسردگی شان در حدی بود که نیاز به درمان داشتند.

البته باید دقت داشت که این مطالعات از جنس همبستگی بودند. اگر درس تفاوت رابطه ی همبستگی و علت و معلول را در دوره تفکر سیستمی خوانده باشید، می دانید که در این رابطه علت و معلولی مشخص نشده است. یعنی مشخص نیست که کدام یک  باعث بوجود آمدن دیگری شده.

البته شوارتز معتقد است این چرخه از مکسیمایزر بودن افراد شروع می شود و به افسردگی منجر می شود.

 

مشکلات تصمیم گیری – پشیمانی

مشکل دیگری که گریبان گیر مکسیمایزر ها می شود پشیمانی در تصمیم گیری است. اگر یک ستیزفایسر باشید و بعد از اینکه یک گزینه که با استاندارهای شما مطابقت داشت را انتخاب می کنید و بعد از آن با گزینه هایی مواجه می شوید که از آن بهتر بودند، احتمالا توجه زیادی به آن نمی کنید. اما برای یک مکسیمایزر این اتفاق بسیار عذاب آور است.

” کاش یک مغازه ی دیگر را هم گشته بودم “

” کاش عجله نمی کردم “

” کاش به حرف دوستم گوش کرده بودم “

این ها جملاتی است که یک مکسیمایزر در چنین مواقعی با خود می گوید.

 

 

حتی پیش از انتخاب نیز مکسیمایزر ها چنین افکاری را دائما در ذهن دارند. آنها همواره نگران اند که ممکن است بعد از انتخاب یک گزینه با گزینه های بهتری مواجه شوند.

ستیزفایسر ها اما با خیال راحت وقتی به گزینه ی مطلوبشان میرسند بلافاصله آن را انتخاب می کنند. اما آیا این باعث نمیشود ستیزفایسر ها تصمیمات ضعیف تری بگیرند؟

 

کیفیت انتخاب ها

آیا اینکه ستیزفایسر ها به اولین گزینه ای که به اندازه ی کافی خوب باشد قانع هستند اما مکسیمایزرها دنبال بهترین نتیج اند، نهایتا باعث می شود که مکسیمایزر ها به گزینه ای با کیفیت تر برسند؟ به هر حال استانداردهای مکسیمایزرها همیشه بالاتر است!

خب جواب این سوال کمی پیچیده است.

ابتدا باید ببینیم منظور از تصمیم بهتر یا با کیفیت چیست. در واقع همه چیز بسته به این است که چه چیزی را معیار این ارزیابی قرار دهیم: کیفیت عینی (objective) انتخاب نهایی ، یا احساس و رضایت فرد (subjective) از انتخاب خود.

بیایید این مفهوم را در یک مثال بررسی کنیم.

 

 

در واقع اگر معیار کیفیت یک انتخاب را بر رضایت درونی افراد نسبت به نتیجه ی آن انتخاب بسنجیم، قطعا همه چیز به نفع ستیزفایسر ها تمام می شود.

شاید لازم باشد که باز هم یادآوری کنیم:

ستیزفایسر ها به هر انتخابی تن نمیدهند، بلکه آنها نیز معیار هایی برای خود دارند. و گزینه ای که این معیار ها را داشته باشد یک گزینه ی عالی به شمار می رود.

 

 هشدار: مکسیمایزر بودن یا ستیزفایسر بودن یک صفت ثابت برای افراد نیست.

یعنی بهتر است به جای اینکه بعضی افراد را مکسیمایزر و برخی دیگر را ستیزفایسر بدانیم، به عنوان دو سبک مختلف تصمیم گیری به آنها نگاه کنیم که افراد ممکن است در موقعیت های مختلف از آنها استفاده کنند.

شوارتز در این زمینه می گوید:

من از خرید کردن متنفرم و دوستم دارم هرچه زودتر جنس مورد نظرم را انتخاب کنم و بیرون بروم. همیشه از همان برند های مورد علاقه ام خرید میکنم و به گزینه های جدیدی که در بازار وجود دارد توجهی نمی کنم. … تا وقتی نرم افزارهایم کارمی می کنند از آنها استفاده میکنم و به دنبال نسخه های جدیدشان نمی روم…

اما وقتی پای غذا به میان می آید انتخاب کردن از بین لیست غذا ها همیشه برایم دشوار است. یا وقتی در مهمانی ها غذاهای مختلف روی میز چیده شده اند ، دوست دارم همه ی آنها را بچِشَم و بهترینشان را انتخاب کنم.

 

در واقع شوارتز معتقد است افراد در حوزه های مختلف ممکن است یک مکسیمایزر یا ستیزفایسر باشند.

در آخر شوارتز ما را دعوت میکند که در حوزه های مختلفی تبدیل به یک ستیزفایسر شویم تا راحت تر تصمیم بگیریم ، انتخابمان را با دیگران مقایسه نکنیم، کمتر احساس پشیمانی داشته باشیم و نهایتا اینکه رضایت بیشتری از تصمیم هایمان داشته باشیم.