در این مرحله از ناگفته های کسب و کار،می خواهیم در مورد طرح و بوم کسب و کار یا بیزینس مدل صحبت کنیم.اصطلاحاتی که شاید این روزها زیاد شنیده می شود.در این مطالب چون تاکید ما براین است که به بیان تجربیات عملی بپردازیم پس به چند تجربه از این دست می پردازیم.می خواهیم در مورد بیزینس پلن صحبت کنیم و این که چیست و چه جزئیاتی دارد!؟
نکته ی مهمی که شاید همه در بیزینس پلن شنیده اند و معمولا مطرح است،این است که باید برای چشم انداز 3 تا 5 ساله آینده ی کسب و کار برنامه ریزی کرد و پیش بینی های دقیق کاری انجام داد و این ها را روی کاغذ آورد. می شود گفت که این موارد تا 7 یا 8 سال پیش یا 3 یا 4 سال پیش کاربرد داشتند،ولی این روزها دیگر این نوع پیش بینی ها هیچ کاربردی ندارند.یکی از دوستان اخیرا سفری به آلمان داشتند و در یک سمینار در این حوزه شرکت کرده بودند. ایشان از آن سمینار گزارشی را فرستادند و از قول یکی از سخنرانان برتر آن سمینار بیان داشتند که دیگر دور بیزینس پلن را خط بکشید! و همان موقع این تاییدی شد برای آن چیزی که می خواهیم به شرح آن بپردازیم.
در روزگاری که هر روز و هرشب اتفاقات عجیب و غریبی می افتد،چه اتفاقات سیاسی،چه اتفاقات اقتصادی و چه اتفاقات فناورانه، به نظر فکر کردن به اینکه 3 تا 5 سال بعد ما چه هزینه هایی خواهیم داشت و…به نوعی بی اثر و بی فایده است.در کسب و کار خودمان بهتر است به آینده فکر کنیم، ولی این که روی بیزینس پلن خیلی تاکید کنیم و یا بخواهیم برای نوشتن بیزینس پلن به کسی پول بدهیم و این گونه مسائل،مطمئنا به نوعی اتلاف وقت و اتلاف هزینه است.
پس،روند نوشتن بیزینس پلن را بدانیم و نیز جزئیات آن را بدانیم و یک طرح کلی برای کسب وکارخودمان داشته باشیم،منتها نه خیلی وقت خودمان را برای آن تلف کنیم و نه خیلی روی آن نوشته هایمان حساب کنیم!چون مطمئنا مجبور خواهیم شد هر ماه یا حتی هر هفته،این بیزینس پلن خودمان را متناسب با تغییراتی که در اقتصاد،سیاست و اجتماع خودمان و دنیا رخ می دهد،تغییر دهیم و این تغییرات مطمئنا خیلی زیاد خواهد بود.
همچنین بخوانید: تحلیل رفتار متقابل یا TA چیست؟
اصطلاح و تکنیک دیگر که این روزها مطرح است،بوم مدل کسب و کار است.
خیلی مهم است که ما بلد باشیم وبشناسیم اجزای اصلی کسب و کار ما چیست و البته باز خیلی وقت گذاشتن و تمرکز روی این که شرکای ما کدام افراد هستند،درآمد ما چیست و هزینه ی ما چیست و…این ها چیزهایی هستند که هر کسی که می خواهد کاری را شروع کند،به نوعی از اول در دیدگاه و چشم انداز و ذهنیت خود دارد، و این که بخواهیم به این مسائل فکر بکنیم،یا بخواهیم حتما روی کاغذ بیاوریم و حتما هم باید یک کاغذ 1 در 2 متری داشته باشیم که روی آن برچسب بزنیم و اجزای فلان بخش از مدل کسب وکار را در بیاوریم و بنویسیم و بچسنانیم!این ها عملا خیلی مهم نیست.
ما در یک کاغذ کوچک هم می توانیم بنویسیم که درآمدها و هزینه هایمان چه خواهد بود،شرکای ما چه کسانی خواهند بود،کار کلیدی مان چیست.این را بلد باشیم ولی خیلی برای آن وقت نگذاریم و خیلی خودمان را معطل نکنیم.
مشاهده شده که گروه هایی که روی تکمیل این بوم مدل کسب وکار وقت می گذارند،به نوعی در عمل،آن چیزی که روی کاغذ می نویسند و روی آن کاغذ بزرگ می چسبانند،در آینده برای آن ها کارکرد نخواهد داشت.مهم این است که وارد بازار کار شویم و ببینیم که بازار چه تحولاتی دارد و متناسب با نیاز بازار پیش رویم.
شاید شخصی در کسب وکار خودش و برای مدل در آمدی آن چیزهایی که در ذهنش باشد وآن را بنویسد و بچسباند،ولی بعدا ببیند که نتیجه نداد. پس بهتر است که همه ی این ها را به صورت روزمره یا هفتگی یا ماهانه تغییر دهیم و ویرایش کنیم و همیشه به روز باشیم.
در روزگاری که شب می خوابیم و صبح بلند می شویم و می بینیم که اتفاقات عجیب و غریبی می افتد، در این دوره وزمانه،این که ما بیاییم چشم انداز 10 ساله یا 20 ساله تعریف کنیم و یا ماموریت 20 یا 30 ساله تعریف کنیم،به نظر خیلی جذاب نیست و خیلی نباید روی این چیزها وقت گذاشت.
آن چیزی که مهم است این است که سریع و چابک باشیم و سریع وارد میدان شویم و استارآپ خودمان را وارد بازار کار کنیم وببینیم که این بازار کار ما را به چه سمتی می کشاند. عصر،عصر مدیریت اقتضایی است. ما باید در هر لحظه،مناسب با کشش و نیاز بازار جلو برویم و مطمئن باشیم این بازار است که وضعیت ما را تغییر خواهد داد.
سعی کنیم بروکراسی و سیستم اداری ساده ای داشته باشیم و ناب باشیم وچابک عمل کنیم.سعی کنیم خیلی برای نوشتن،برنامه ریزی و کاغذ بازی وقت نگذاریم،عمل کنیم و محصول را به بیرون عرضه کنیم و در هر مرحله از توسعه ی محصول،از بازار فیدبک بگیریم و بدانیم که بازار از ما چه می خواهد.
نکته ی اصلی استارت های چابک را هم به یاد داشته باشیم.همیشه منتظر این نباشیم که محصول مان کامل شود تا بعد آن را به بازار بدهیم.سعی کنیم اولین بخش از محصول مان که آماده و قابل عرضه شد به بازار بدهیم و فیدبک های لازم را بگیریم و بعد تغییرات لازم را روی آن بدهیم و به تدریج بزرگش کنیم.خیلی بلند مدت و رویایی فکر نکنیم.
حواسمان به بازار،مشتری،سیاست،اقتصاد و حوادثی که در کشور خودمان و در سطح منطقه و دنیا رخ می دهد باشد و سعی کنیم از همه ی این ها بلافاصله به نحو احسن استفاده بکنیم و کسب و کار خودمان را به سمتی که بهترین نتیجه را می تواند بگیرد هدایت کنیم.
