تاریخچه NLP و دیگر تعاریف و کاربرد های آن

تاریخچه ان ال پی و دیگر کاربرد ها و تعاریف آن

در  درس اول توانا، به معرفی این پرداختیم که NLP چیست و دقیقا چه کاربرد هایی دارد؟

حال قبل از بررسی مزایای بسیار کاربرد NLP در تجارت و روابط بین فردی، بهتر است به روش ابداع و تاریخچه آن نگاهی بیندازیم.

گفتیم که ان ال پی  (برنامه‌ریزی عصبی کلامی) بررسی نحوه تعامل روابط ذهنی، شفاهی و غیرشفاهی و کارکرد گروهی آن‌ها است. این رشته درصورتی ‌که ماهرانه و مسئولانه به کار گرفته شود، به ‌صورت ابزاری کاملا عملی منجر به تقویت قوای فکری، حسی و رفتاری ما خواهد شد و باعث بهبود نتایج کاری، ارتباطی و کل زندگی خواهد شد.

  NLPاوایل دهه هفتاد در سانتاکروز کالیفرنیا توسط جان گریندر و ریچارد بندلV، ایجاد شد. جان، دانشیار زبانشناسی و ریچارد، دانش‌آموز روانشناسی در دانشگاه کالیفرنیا است. آن‌ها هر دو کم ‌کم الگوهای ارتباطی بنیادی سه روان‌ درمانگر بسیار موفق – فریتز پرلC، مؤسس مدرسه روان ‌درمانی گشتالت، ویرجینیا ساتیر – خانواده درمانگر و روان درمانگر معروف جهانی و میلتون اریکسون – روان‌ درمانگر معروف جهانی را تشخیص دادند. آن‌ها بعدا نیز از تأثیر عمیق گرگوری باتسون، انسان‌شناس بریتانیایی و نویسنده نظریه سیستم و ارتباطات، الهام گرفتند.

بنابراین اگرچه NLP خود چندان نظری نیست، اما کاملا متکی بر نظریات این چهار فرد (بسیار موفق) است که جهان ارتباطات را مخصوصا در حوزه روان‌ درمانی متحول نمودند. NLP با تکیه بر این مدل‌های اولیه در دو مسیر تکاملی پیش رفته است. ابتدا به‌عنوان فرایندی برای کشف الگوهای برتری و موفقیت در هر حوزه، دوم به‌عنوان مدل فکری و رفتاری متکی بر الگوهای به کار رفته توسط افراد برجسته، در نظر گرفته می‌شود.

NLP و درک نامی سنگین

بخش “عصبی ” در عبارت NLP نشان ‌دهنده این مفهوم اساسی است که تمام رفتارها ناشی از فرایندهای عصب ‌شناسی مربوط به پنج حس تجربی در جهان هستند تا اطلاعات دریافتی از دنیا را درک نماییم و از طریق تفکر، احساس و رفتار، واکنش نشان دهیم. بدن و ذهن به طرزی پیچیده با هم یکی شده‌اند. بخش “کلامی ” از عبارت NLP نشان‌دهنده کاربرد زبان برای سازمان ‌دهی افکار و رفتارها و تعامل با دیگران است. این امر شامل روابط غیرشفاهی نیز می‌شود که در واقع 93% از تأثیر ارتباطاتی را تشکیل می‌دهد. “برنامه‌ریزی ” به شیوه یادگیری تفکر، احساس و رفتار در رابطه با جهان و شیوه انتخابی برای سازمان‌ دهی عقاید و احساسات جهت تولید بهترین نتایج در هر زمینه، اطلاق می‌شود؟» ( (Psaila

«پایه گذاران اولیه علم « برنامه ریزی عصبی-کلامی » یا ان-ال-پی جان گریندر و ریچارد بندلر هستند. گریندر از زبان شناسان برجسته جهان است. بندلر ریاضیدان است و در شیوه درمانی گشتالت و در زمینه کامپیوتر نیز متخصص است.  این دو تن تصمیم گرفتند که دانش و استعداد خود را برای انجام یک مقصود روی  هم بریزند و آن مقصود این بود که رفتار موفق ترین افراد را در هر زمینه مدل سازی کنند.

 به دنبال کسانی می گشتند که در یک جز بیشترین کارآئی را داشته باشند، چیزی که بنظر آن ها بیش از همه مورد نیاز انسان ها است و آن توانائی ایجاد تغییر بود. آن ها در جستجوی بازرگانان موفق، پزشکان برجسته و سایر افراد ممتاز بودند تا چکیده ی  درس ها و تجربیاتی را که این افراد طی سال ها آزمایش و خطا یاد گرفته بودند  دریابند.

شهرت بندلر و گریندر بیشتر به خاطر چند الگوی مؤثر تغییرات رفتاری است که چند مورد آن ذکر می شود: یکی مدل سازی مربوط به دکتر میلتون اریکسون از بزرگترین متخصصان روان درمانی از طریق هیپنوتیزم در طول تاریخ . دیگر مدل سازی مربوط به ویرجینیا ساتیر متخصص بی نظیر مسائل خانوادگی، و یکی هم مدل سازی مربوط به گرگوری بیتسون انسان شناس بعنوان نمونه این دو نفر کشف کردند که چگونه ساتیر برای روابط خانوادگی راه حل هایی می یافت که متخصصان دیگر از آن عاجز بودند.

آن ها قدم هایی را که این خانم برای رسیدن به نتیجه مورد نظر برمی داشت. کشف کردند، و این الگو را به شاگردان خود تعلیم دادند و این شاگردان توانستند با بکارگیری آن الگوها به نتایج کیفی مشابهی دست یابند. هرچند که سال ها تجربه درمانی آن خانم را نداشتند  آن ها همان تخم را کاشتند و در نتیجه همان محصول را درو کردند. بندلر و گریندر الگوهای اساسی را از مدلسازی این سه مورد بدست آوردند و سپس خود به خلق و ایجاد الگوهای دیگر پرداختند و این مطالب را هم به  شاگردان خود تدریس نمودند. این الگوها همان است که « برنامه ریزی عصبی-کلامی » یا  بطور خلاصه ان – ال – پی نامیده می شود. کاری که این دو نابغه کردند تنها ارائه چند الگوی نیرومند و مؤثر برای ایجاد تغییر نیست. کار مهم این دو ارائه روشی منظم و علمی است که به کمک آن هر نوع بهروزی انسان را در مدتی کوتاه کنیم نمائیم. این دو نفر توفیقی افسانه ای بدست آوردند.»

برنامه ریزی عصبی-کلامی(NLP) با کمک آنتونی رابینز جهانی شد برای آنکه من کاری کنم که به ذهن و خواندن شما جهت ندهم توجه شما رو به متن کتاب مایکل بولداک جلب می کنم:

« نظریات و یافته های ریچارد و جان جمع آوری گردید و پایه های NLP را تشکیل داد و همچنین زمینه ی لازم را برای برگزاری یک سمینار NLP فراهم آورد. در آن ایام، تونی جوان بود و جویای نام. توجهش به سمینار NLP جلب شد، با این باور که NLP قادر است با ایجاد نتایج سریع، برای او شهرت و اعتبار به همراه بیاورد. از طرفی، تونی به یک فن آوری صحیح و میان بر نیاز داشت تا در سمینارهایش آن را ارائه دهد. و در همان زمان، ریچارد و جان به شخصی قوی و کارآمد نیاز داشتند که از طریق او بتوانند NLP را به دنیا معرفی کنند. بدین ترتیب این سه گروهی سه نفره تشکیل دادند و انقلابی در زمینه ی نیل انسان ها به ترقی و پیشرفت فردی پدید آورند. معروف بود که تونی قادر است برای هر سمینار بین پانصد تا هزار نفر شرکت کننده فراهم آورد، و از این بابت می توانست نظر جان و ریچارد را برآورده سازد.»

 البته شاید شما بین برنامه ریزی عصبی-کلامی(NLP) و هیپنوتیزم شباهت هایی پیدا کنید، جبریون و کسانی که رفتار و احساس و سرنوشت انسان را قربانی وراثت میدانند از ضمیر ناخودآگاه و کارکرد های شگفت انگیز آن اطلاعی ندارند، همه ما می دانیم که ذهن ما از دو قسمت تشکیل شده یعنی  ضمیر خودآگاه و ضمیر ناخودآگاه، حدود 97 درصد از رفتار های ما را ضمیر ناخودآگاه تولید و مدیریت می کند و جالب است بدانید که تنها 3 درصد مربوط به ضمیر خودآگاه است، در هیپنوتیزم ما ضمیر خودآگاه را کنار میزنیم و مستقیما با بخش ناخوآگاه صحبت می کنیم این در حالی ست که در برنامه ریزی عصبی کلامی (NLP) از طریق آن 3 درصد بقیه ی 97 درصد را کنترل و مدیریت می کنیم. اهمیت ضمیر ناخودآگاه تا آنجا هست که پدربزرگ هیپنوتیزم مدرن و یکی از کسانی که برای خلق علم برنامه ریزی عصبی-کلامی(NLP) از کارهای موثرش الگوبرداری شد یعنی آقای دکتر میلتون اریکسون می گوید:

«بیماران شما، بیماران شما خواهند ماند. زیرا آن ها نمی توانند با ذهن ناخودآگاهشان رابطه ی دوستانه برقرار کنند.» (انجمن هیپنوتیسم بالینی آمریکا،1393، 11)

ما در علم برنامه ریزی عصبی-کلامی(NLP) می آموزیم که چگونه خودمان به دلخواه، ذهنمان را برنامه ریزی کنیم و رفتارهایی را که در شرایط گوناگون دوست داریم به صورت ناخودآگاه تولید کنیم در واقع: « NLPدقیقا علم برنامه ریزی ذهن است» 

درباره ی برنامه ریزی عصبی-کلامی (NLP) در واقع می توان گفت: « اولین علم شناخت راستین ذهن».

« شاید بهترین راه برای درک NLP، همان تمثیل بارزی باشد که در تدریس NLP مورد استفاده قرار می گیرد: مغز شبیه کامپیوتر است. اگر مغز یک کامپیوتر است، پس قابلیت ها و مهارت ها نیز شبیه نرم افزارها و یا برنامه ها هستند. تقریبا همه ی کارهای ما مجموعه ای است از عادت ها و برنامه ها. جالب است که بدانید حتی شور و شوق، خلاقیت و اعتماد به نفس جزو برنامه های مغزی هستند.» (بولداک،1385، 79)

چه قیاسی میان NLP و روانشناسی سنتی وجود دارد؟

روانشناسی سنتی بر طبقه بندی و تشریح مشکلات و یافتن ریشه ی تاریخی آن ها تکیه دارد. NLP قبل از هر چیز به نحوه ی تفکر و عملکرد و احساساتی اهمیت می دهد که با کمک یکدیگر تجاربمان را شکل می دهند. NLP بر این پایه بنا شده است که بسیاری از تجارب و احساسات ما به صورت درونی ایجاد می شوند. به همین دلیل است که میبینیم دو نفر نسبت به یک چیز، احساس بسیار متفاوتی نشان می دهند. به عنوان مثال بعضی ها ممکن است از سخن گفتن در جمع دچار هراس شوند و در عین حال، ممکن است بعضی دیگر به هیجان بیایند. از طرفی NLP شرح می دهد که چگونه می توان ترسی را که سالها در وجود یک نفر رخنه کرده از میان برد. NLP معتقد است که آن فرد واقعا چنین ترسی را نداشته است!

 در حقیقت ترس چیزی است که شما آن را ایجاد می کنید، ولی بعضی ها چنان خوب این کار را انجام می دهند که در رفتارشان به صورت ناخودآگاه در می آید. NLP نسبت به روان شناسی سنتی دارای نظریه های بسیار متنوع تری است. این نظریه ها در واقع پیش فرض های NLP را تشکیل می دهند و اگر بخواهیم چکیده ی همه ی آن ها را در یک عبارت خلاصه کنیم، می شود این طور گفت که انسانها بی عیب و نقص کار می کنند. تفکرات، عملکردها و احساسات ویژه ی ما همگی نتایج متجانسی را ایجاد می کننند. پس ما بی عیب و نقص عمل می کنیم.».

امیدواریم که تاریخچه ان ال پی برایتان جذاب بوده باشد.داشتن چنین پیش زمینه ای از ان ال پی به شما کمک می کند تا با درس های بعدی ارتباط راح تری بر قرار کنید.