بنظر شما وظایف پول چیست؟ دراین مقاله به این موضوع مهم می پردازیم.
در دو درس قبل از کارگاه روانشناسی پول، نگاهی به ماهیت پول و نگرانی های آن داشتیم. به نظر تیم توانا، نیاز بود تا توضیح دهیم که پول چگونه به و جود آمد تا شما با آمادگی و نگاه بهتری به دوره روانشناسی پول ورود پیدا کنید. این درس هم در ادامه درس های قبل خواهد بود تا قدرتمند تر به استقبال روانشناسی پول برویم.
با توجه به مشکلات مبادلات پایاپای که جوامع مختلف با آن مواجه بوده اند؛ ملاحظه گردید یک چنین سیستمی کارایی لازم را در تجارت و مبادلات نداشته؛ موجب محدودیت هایی در توسعه و رشد اقتصادی جوامع بشری گردیده است. در نتیجه؛ این سیستم به دلیل مشکلات فراوانی که در مبادلات به وجود آورده بود به تدریج از بین رفت و یک اقتصاد پولی که در آن از مشکلات ناشی از مبادلات پایاپای اثری نبود؛ جایگزین آن گردید.
در حقیقت پول از جمله مهم ترین و مفید ترین ابداعات بشر می باشد. « تکامل پول در طول زمان در واقع خلاصه ای از تاریخ مدنیت بشر است » تولد پول برای بشر دارای منافع زیادی بوده است. برای مثال معرفی پول به عنوان یک واحد شمارش باعث گردید تا چندگانگی قیمت ؛ حتی در اقتصاد های ساده و کوچکی که در آن ها تنها چند کالا تولید و مصرف می شود؛ از بین برود.
برای این که اهمیت این بزرگ ترین ابداع بشر ( پول) بیشتر روشن گردد؛ فرض کنید که پول یک کالایی نظیر چاقو باشد. در چنین شرایطی هر چیزی بر حسب چاقو قیمت گذاری می گردد؛ مثلا دو کیسه ذرت برابر یک چاقو؛ ۱۰ موز برابر یک چاقو و.. ملاحظه می گردد؛ همان طوری که برای اندازه گیری وزن به واحد وزن نظیر گرم؛ و برای اندازه گیری طول به متر و برای اندازه گیری درجه حرارت به سانتی گراد نیاز است؛ برای اندازه گیری ارزش نیز؛ پول مورد نیاز است.
اگر چه برای ما در عصر کنونی یک چنین ابداعی ساده به نظر می رسد؛ اما در زمان خودش بدون شک یک اختراع مهم تلقی می گردیده است؛ زیرا لازمه ی چنین تحولی؛ یعنی انتقال از یک سیستم مبادله پایاپای به اقتصاد پولی؛ نتیجه استدلال قوی و هوشیارانه مردمی است که امکان انتقال از یک اقتصاد ساده و به صورت پایاپای را به یک اقتصاد پولی فراهم می سازند.
وظایف پول – به نظر شما وظایف پول چیست؟!
روش دقیقی که عموما برای درک بعضی از پدیده های اقتصادی مورد استفاده قرار می گیرد و روش مناسبی هم می باشد؛
بررسی و تفکر در مورد جنبه مخالف آن پدیده است. این موضوع مطمئنا در مورد پول نیز صحت دارد. جنبه ی مخالف یک اقتصاد پولی؛ چیزی است که از آن به عنوان اقتصاد پایاپای یاد می شود؛ و همان طوری که پیشتر بحث کردیم؛ در یک چنین اقتصادی کالاها مستقیما با کالاهای دیگر مبادله می شود. با تلاش برای درک مشکلات و محدودیت ها ی یک چنین اقتصادی؛ می توانیم وظایف متفاوتی که پول در اقتصاد بازی می کند را درک نماییم. به عبارت دیگر همان مشکلاتی که در مبادلات پایاپای وجود دارد؛ وجود پول آن ها را از بین می برد. مثلا در مبادلات پایاپای چون وسیله سنجش ارزش نداشتیم؛ نمی توانستیم بگوییم فرضا یک لامپ چقدر می ارزد؛ ولی با وجود پول می توانیم بگوییم که قیمت ان مثلا ۱۰۰۰ ریال است.
به طور کلی برای پول چهار وظیفه اصلی در نظر گرفته می شود:
۱. واسطه مبادله
۲. وسیله سنجش ارزش (واحد شمارش)
۳. وسیله حفظ ارزش
۴. وسیله پرداخت های آتی
۱. از وظایف پول می توان گفت: پول به عنوان واسطه مبادله می باشد:
موقعی که مبادلات به صورت پایاپای بود؛ کالا می دادند و در مقابل کالا می گرفتند. یعنی به طور هم زمان دو معامله صورت می گرفت ؛ ولی وجود پول آن را به دو معامله مستقل تبدیل کرد. یعنی تولید کننده و یا فروشنده یک بار کالا را می فروشد و پول دریافت می کند (فروش ) و آن گاه پول را می دهد و کالای مورد نیازش را می خرد (خرید ) . بنابراین معاملات از شکل اولیه یعنی کالا به کالا؛ به کالا – پول – کالا تبدیل گردیده است.
۲. پول به عنوان معیار سنجش ارزش (واحد شمارش)
همان طوری که قبلا گفته شد؛ در اقتصاد های تهاتری چیزی که امروزه ما به عنوان قیمت می شناسیم وجود نداشت. در چنین اقتصاد هایی؛ کالاها با یک دیگر سنجیده می شوند. مثلا اگر در این اقتصاد ها سه کالای گاو؛ گوسفند و ذرت وجود داشت؛ گاو با گوسفند و ذرت ارزش گزاری می شد (مثلا هر گاو ۲ گوسفند و یا ۵۰ کیسه ذرت ). مشکل دیگر در مبادلات پایاپای؛ عدم تقسیم پذیری واحد ها به اجزا ( نظیر وقتی که یک گوسفند نصف ارزش گاو است) می باشد. اما وقتی که پول وجود دارد؛ ارزش همه کالاها به پول بیان شده و ما این ارزش پولی را قیمت می نامیم.
در هر حال انتخاب یک معیار سنجش ارزش و قیمت گذاری؛ باعث صرفه جویی بسیار در وقت و انرژی برای نگه داری قیمت های نسبی و یا ارزش کالاهای مختلف شده و مسئله تبدیل واحد ها به یک دیگر را حل می کند. وقتی قیمت پولی تعدادی از کالا ها شناخته شد؛ به آسانی قیمت نسبی آن ها با توجه به قیمت پولی قابل محاسبه است.برای مثال اگر قیمت هر واحد کالای الف ؛ ۳۰۰ ریال و قیمت هر واحد کالای ب؛ ۱۵۰ ریال باشد؛ در این صورت قیمت هر واحد کالای الف بر حسب کالای ب دو می باشد. با استفاده از قیمت های پولی نه تنها می توان قیمت نسبی الف را نسبت به ب؛ بلکه با کالاهای دیگر نیز سنجید.
به بیان دیگر پول به عنوان واحد شمارش ؛ معیار ارزشی است که به معامله کنندگان اقتصادی امکان مقایسه ارزشی نسبی کالاها و خدمات را می دهد.
۳. پول به عنوان وسیله حفظ ارزش
وظیفه دیگر پول آن است که از آن می توان به عنوان حفظ ارزش استفاده نمود. این خصوصیت پول به تولید کننده این امکان را می دهد که تولیداتش را به فروشد و آن گاه هر موقعی که تمایل داشت کالای مورد نظرش را خریداری نماید. در حقیقت این خاصیت پول به آن ها یک نوع اختیار و آزادی انتخاب زمانی را می دهد. به عبارت دیگر تا زمانی که افراد پول را نزد خود نگه دارند؛ می توانند در هر زمان ازآن به منظور خرید کالای مورد نظر استفاده کنند. این وظیفه ی پول به طرق مختلف می تواند برای جامعه مفید واقع شود.
به عنوان مثال مردمی که به طور ماهیانه حقوق می گیرند و یا بخش مهمی از درآمد سالانه خود را یک بار در سال دریافت می کنند؛ این امکان برای شان فراهم می شود که مخارج خود را حتی به طور روزانه تنظیم نمایند. همین طور افراد می توانند برای بازنشستگی؛ تحصیلات فرزندان شان؛ خرید کاشانه و … پول را ذخیره نمایند. در حالی که اگر پول نباشد؛ مردم می بایستی همین کار را با ذخیره کالاها انجام دهند. اما ذخیره کالاها نه تنها همراه با هزینه (مثل انبار داری و..) است ؛ بلکه خطر فاسد شدن را نیز به دنبال دارد.
۴. و بالاخره وظیفه پول به عنوان معیاری برای پرداخت های آتی:
در حقیقت استفاده از پول به عنوان معیار پرداخت های آتی مستلزم وجود دیگر وظایف پول است. در اقتصاد های مدرن امروزی بسیاری از کالاها برای تولید؛ به زمان قابل ملاحظه ای نیاز دارند و معمولا پس از سفارش تولید می شوند. به عنوان مثال تولید کالا برای دولت و یا اشخاص معمولا مستلزم قراردادهایی است که در آن پرداخت ها بابت آن معمولا در آینده صورت می گیرد. بعضی مواقع هم کالاها بلافاصله تحویل خریدار می گردد؛ اما پرداخت ها با تاخیر انجام می گیرد. برای مثال شخصی ممکن است فرش؛ تلویزیون و یا دیگر وسایل زندگی را طبق قرار داد به صورت قسطی خریداری نماید.
اهمیت پول به عنوان معیار پرداخت های آتی در قراردادهای بزرگ تر؛ حتی مدت طولانی تری را می پوشاند. برای مثال خریداران کاشانه ممکن است طبق قرار داد مبلغ معینی را ماهیانه و به مدت ۱۰ سال و یا بیشتر پرداخت نمایند. در هر حال قرض دادن یک میلیون ریال برای ۱۰ سال معقول تر از قرض دادن یک اسب برای ۱۰ سال است. گذشته از این وقتی که ما پولی را قرض می دهیم؛ می دانیم که چه چیزی بازپرداخت خواهد شد؛ اما وقتی که ما یک اسب را قرض دهیم ؛ چیزی که دریافت می کنیم ممکن است خیلی متفاوت باشد.
در این مقاله به وظایف پول پرداختیم و 4 مورد از ان را مورد بررسی قرار دادیم.
