چرا و چطور پول به وجود آمد؟ – نگاهی به مشکلات اقتصاد پایاپای

دلیل بوجود آمدن پول از نگاه شما چیست؟ در این مقاله سعی داریم به دلیل بوجود آمدن پول بپردازیم.

دلیل بوجود آمدن پول

پول چرا و چطور به وجود آمد ؟ در درس قبل اشاراتی به آن داشتیم. مشکلات معاملات کالا به کالا چه بود؟ جواب این سوالات مقدمه ای خواهد بود تا به استقبال مباحث کلیدی تر دوره روانشناسی پول برویم. مبادلات پایاپای  که در حقیقت مبادله کالا ها و خدمات در مقابل کالا ها و خدمات است‌؛ پیشینه ای به قدمت تمدن بشریت دارد. ریشه مبادله ی پایاپای را در جامعه می بایستی در تمایل ذاتی بشر به منظور تحقق منافع شخصی وی جست و جو کرد.

از آن جایی که توانایی و استعداد های افراد محدود است؛ لذا یک نفر نمی تواند همه ی چیزهایی را که برای ادامه زندگی و مصرف لازم دارد تولید نماید. حتی در جامعه افراد دارای استعدادهای متنوع و متفاوتی در تولید نیز باشند؛ باز هم منافع ناشی از تقسیم کار و تخصص حکم می کند که هر کس به تولید یک یا حداکثر چند کالا بپردازد. حالا اگر فردی در تولید کالایی تخصص یابد و بیش از مقداری که نیاز دارد از آن کالا تولید نماید؛ مازاد تولیدش را در مقابل کالاهایی که به وسیله دیگران تولید شده و ضمنا برای ادامه حیات وی لازم می باشد؛ مبادله می نماید. در حقیقت مبادله پایاپای سیستمی است که مردم کالاها و خدمات تولیدی خود را به منظور به دست آوردن کالاها و خدماتی که نیاز دارند؛ به طور مستقیم مبادله می نمایند.

۱. فقدان یک وسیله سنجش یا قیمت گذاری

اولین و اساسی ترین مشکل این نوع مبادلات فقدان وسیله ای برای سنجش و قیمت گذاری است. در اقتصاد پایاپای یک معیار عملی که بتوان  بر حسب آن ارزش کالاها و خدمات را شمارش کرده و ارزش گذاری نمود؛ وجود ندارد. در نبود یک معیار سنجش؛ ارزش هر کالا در بازار نمی تواند به سادگی با یک مقدار بیان شود. در چنین شرایطی ارزش هر کالا برای مبادله پایاپای می بایستی بر حسب کالاهای دیگری که دارای کیفیت متفاوت هستند؛ بیان شود.

روشن است که؛ اقتصادی که به طور خالص تهاتری می باشد؛ تنها در اقتصاد های اولیه که مردم کالاهای محدودی را تولید و مبادله  می کردند؛ امکان پذیر است.

در اقتصادهای پیشرفته و مدرن  امروزی که سودآوری  تنها در مصرف تولید انبوه کالا و خدمات وجود دارد؛ مبادله تنها در شرایطی که یک سیستم پیشرفته اعتباری و پول وجود داشته باشد امکان پذیر است و اصولا مبادلات پایاپای حداقل در شکل اولیه آن غیر قابل تصور است.

از آن جایی که در یک اقتصادی که به طور خالص تهاتری است؛ امکانی برای تخصص و تقسیم کار وجود ندارد ( زیرا مشکلات و محدودیت ها ی مبادلات پایاپای باعث می گردد که هر کس بخش مهمی از نیازهایش را خود تهیه نماید)؛ در چنین شرایطی تقسیم کار و در نتیجه تخصص نمی تواند به وجود آید. بهره گیری از حداکثر ظرفیت تولیدی مناطق مختلف و حداکثر کردن منفعت و همین طور استفاده از صرفه جویی های حاصل از مقیاس در تولید؛ تا وقتی که فشارهای ناشی از چنین سیستم پایاپایی وجود دارد؛ امکان پذیر نمی باشد.

۲. تمایل همزمان طرفین به مبادله

در سیستم تجاری که کالاها به صورت پایاپای مبادله می شوند؛ فروشنده ی یک کالا نه تنها می بایستی در جست و جوی فردی باشد که کالایش را خواسته باشد؛ بلکه باید کالای مورد نیاز شخص فروشنده را نیز داشته باشد.

در چنین سیستمی ؛ به ندرت اتفاق می افتد که دارنده یک کالا و یا خدمات که قصد مبادله آن را دارد؛ بتواند به آسانی کسی را پیدا کند که اولا کالای فروشنده را بخواهد و گذشته از این ؛ کالای مورد نیاز فروشنده را نیز داشته باشد.

برای مثال؛ فرض کنیم شخصی می خواهد یک بیل را با گندم مبادله نماید. او نمی تواند گندم را به دست آورد؛ مگر آن که شخصی را پیدا کند که نه فقط گندم برای مبادله داشته باشد؛ بلکه تمایل به مبادله گندم با بیل را نیز داشته باشد. بنابراین میبینیم که مبادله پایاپای  تمایل همزمان طرفین مبادله را طلب می نماید.

 

از آن جایی که در یک سیستم مبادله پایاپای واسطه مبادله ای وجود ندارد؛ فرد نمی تواند خیلی سریع کالاهایی  را که شخص دیگری قصد فروش آن را دارد؛ بخرد. گذشته از این؛ نرخ مبادله پایاپای بین دو کالا نیز عموما تصادفی تعیین می گردد. نرخ تعادلی مبادله که در یک چنین سیستمی وجود دارد؛ حقیقی نبوده و به صورت تصادفی تعیین می شود. و بالاخره؛ در نبود یک واسطه مبادله ( پول ) ؛ فروشنده کالا و دلال هایی که عرضه کننده مقدار زیادی کالا باشند نیز وجود نداشته و در نتیجه بازاری هم نمی تواند وجود داشته باشد.

۳. دلیل بوجود آمدن پول : عدم امکان پس انداز

در مبادله پایاپای؛ پس انداز شکل کالایی دارد. به عبارت دیگر در چنین سیستمی مردم ثروت را برای استفاده در آینده ؛ تنها به صورت کالاهای خاص می توانند پس انداز نمایند.

میبینیم در این روش پس انداز؛ صرف نظر از هزینه نگه داری و انبار داری آن  ؛ به لحاظ کاهش ارزش احتمالی کالاهای نگه داری شده؛ مشکلاتی در فروش آن به وجود می آید.

 به عنوان مثال اگر پس انداز به صورت حیوانات باشد؛ اولا نگه داری آن دارای هزینه است؛ ثانیا در صورتی که بیماری واگیرداری بروز نماید؛ می تواند زیان های قابل ملاحظه ای به شخص و یا اشخاص پس انداز کننده وارد آورد. حتی نگه داری بعضی از کالاهای دیگر نظیر ماهی؛ میوه و …

 

۴. عدم امکان مبادله نسیه

در این مقاله به دلیل بوجود آمدن پول پرداختیم و موارد مهمی را در این زمینه مطرح کردیم.