ریشه و منشا هوش هیجانی در وجود ما چیست ؟

بنظر شما منشا هوش هیجانی چه می باشد؟

در درس گذشته  از دوره هوش هیجانی یاد گرفتیم، «هوش هیجانی» چیست و چه تفاوتی بین «هیجان» و «احساس» وجود دارد.با شناخت مفهوم هوش هیجانی و نکاتی درباره ی منشا و ریشه هوش هیجانی در این درس همراهتان هستیم.

ما؛ تنها به همان اندازه که ذهنمان ظرفیت دارد؛ می توانیم خوشبختی را تجربه کنیم.

ممکن است تا کنون این پرسش برای مان پیش آمده باشد: « چرا زندگی برخی آدم هایی که بهره ی هوشی خوبی دارند؛ به تزلزل و بی ثباتی مبتلا شده است؟ و از سویی کسانی که بهره ی هوشی متوسط و تحصیلات کم دارند؛ عملکرد و سطح زندگی شان خیلی بهتر است؟! » بنظر می رسد که پی بردن به منشا هوش هیجانی می تواند در پاسخ به این سوال کمکمان کند.

تا کنون فکر کرده اید که هوش بالا و توانایی ذهنی؛ iQ موجب موفقیت « نمی شود؟» یا تصور کرده اید که هوش بالا همیشه عامل موفقیت است و از این که این اصل؛ درست نباشد؛ احساس ناراحتی و ناکامی می کنید؟!

توجه کرده اید برخی افراد که در زندگی؛ اموال زیادی ندارند؛ شاد و خوشبخت و پر انرژی اند و ارتباطات آن ها قوی تر و دوستانه تر است؛ در حالی که بعضی ثروتمندان از بی عدالتی زندگی شکایت می کنند و بیشتر زمان خود را برای بیان گرفتاری هایشان می گذرانند؟!

آیا موفقیت های تحصیلی؛ شغلی و مادی لازمه ی خوشبختی است؟  بنابراین چطور می توانیم تفاوت بین این که چقدر انسان ها خوب عمل می کنند یا چقدر خوش بخت هستند را توضیح دهیم؟! 

این پرسش ها را « هوش هیجانی » پاسخ می دهد. هوش هیجانی به ما چگونگی درک؛ کنترل هیجانات؛ احساسات؛ احساسات خود و دیگران را می آموزد.

(به صورتی که آن چه می گوییم و آن چه انجام می دهیم را انتخاب کنیم و به نتیجه دل خواه مان دست یابیم.)

رابطه منشا هوش هیجانی و عبارت تقصیر من نیست!

چند بار شنیده اید که کسی به رفتار و پاسخ های کلامی اش در رابطه با یک موقعیت دشوار چنین بگوید:

« کاری نمی توانم انجام دهم! »  یا  « از کنترلم خارج بود!»  در واقع ما همیشه می توانیم کاری انجام دهیم و از کنترل ما هرگز خارج نیست ؛ مگر واکنش ناگهانی که به خاطر ضربه ی روی زانو اتفاق می افتد  یا از خجالت سرخ می شویم ؛ شرایطی که به نحوی در کنترل ما نیست.

نکته:

تفاوت بین کسانی که از هوش هیجانی بهره ی کافی می برند و افرادی که از آن استفاده نمی کنند؛ این است؛ گروهی که از هوش هیجانی استفاده می کنند؛ می توانند هیجانات و احساسات خود را کنترل کنند و آن ها اجازه نمی دهند رفتار های شان را تعیین کنند؛ در واقع زمام هیجانات بر دست های آن ها است و هدایت گر هیجانات خود هستند؛ نه هیجانات هدایت گر آن ها! در مقابل فردی که از هوش هیجانی خود بهره ای نمی برد؛ تسلیم احساساتش است؛ احساساتش او را به هر سویی که بخواهد می برد و پیامد هایی نیز به همراه خواهد داشت و عبارت « کاری نمی توانستم انجام بدهم » را سرانجام بیان خواهد کرد.

رابطه منشا هوش هیجانی و ای کاش های زندگی

تا کنون چندبار فکر کرده اید یا به خودتان گفته اید: « ای کاش آن حرف را نگفته بودم !»  یا  « ای کاش؛ به صورت دیگر واکنش نشان می دادم!»  به احتمال زیاد خواهید گفت: « آن قدر زیاد است که نمی توانم بشمارم!»  چنین مساله ای برای بیشتر افراد طبیعی است.

« هوش هیجانی » موجب می شود بر افکار و کلام مان کنترل پیدا کنیم. همان طور که در درس گذشته بیان نمودیم دانیل گلمن؛ نویسنده کتاب «هوش هیجانی؛ چرا از هوشبهر مهم تر است ؟» ویژگی هایی را مطرح کرد  که موجب ساخت هوش هیجانی می شوند و با به کارگیری این ویژگی ها می توان به فردی تبدیل شد که از هوشمندی هیجانی بالایی برخوردار است. این ویژگی ها را باهم بخوانیم و بر روی آن ها کار کنیم:

خودآگاهی

بدانیم چه احساسی داریم و چرا ؟!

خویشتن داری

بتوانیم هیجانات یا احساسات خود را کنترل کنیم ؛ حتی وقتی شرایط دشوار است.

انگیزه

  بتوانیم در رویارویی با نا امیدی ها مقاومت کنیم.

همدلی

بتوانیم هیجانات دیگر را درک و شناسایی کنیم.

مهارت های اجتماعی 

بتوانیم با گوش دادن؛ درک و پذیرش هیجانات دیگران؛ با آن ها کنار بیاییم.

«باشد که بتوانیم با تکرار و تمرین؛ هر چه بهتر این تکنیک ها را بیاموزیم تا بتوانیم بر افکار و اعمال و کلام مان کنترل  و تسلط یابیم  تا هرگز هیچ « ای کاش » را در لحظه های مان تجربه نکنیم.» لطفا مراحل بالا را برای خودتان بنویسید و از خودتان سوال بپرسید.

مسیر حرکت ما به سوی هوش هیجانی و پی بردن به ریشه هوش هیجانی

مسیر حرکت خود به  سوی هوش هیجانی را با فکر کردن  درباره ی سطح توانایی کنونی مان در ارتباط با ویژگی های هوش هیجانی آغاز کنیم؛ به این معنا که با استفاده از ویژگی های هوش هیجانی؛ بسنجیم در کدام مرحله هستیم و کدام ویژگی در ما قوی تر و کدام ضعیف تر است. رشد هوش هیجانی  ما را مجهز می کند؛ در همه ی حیطه های زندگی از این مهارت استفاده کنیم؛ انتخاب بهتری داشته  و بر نتایج مورد نظرمان تاثیری مثبت داشته باشیم.

به عبارت دیگر؛ هوش هیجانی توانایی برقراری ارتباط بهتر؛ راحت تر و قوی تر با دیگران است. در درس بعدی با چهار مهارت اصلی در هوش هیجانی آشنا می شویم و یاد می گیریم که چطور باید با هیجاناتمان در زندگی رو به رو شویم ؟ 

تجربه شما از هوش هیجانی و تاثیر آن در زندگی به چه شکل است؟ فکر می کنید در کجا می توانستید با مدیریت هیجانات و احساساتتان تجربه بهتری را خلق کنید؟