چگونه هیجانات خود را کنترل کنیم؟ + روش فوری کنترل هیجان

اگر بتوانیم افرادی که با ما در تعامل هستند را پیش‌بینی کنیم، می توانیم در روابط فردی و اجتماعی خود بیشتر احساس امنیت داشته باشیم، اما به دلیل وجود احساسات و هیجانات، بیشتر مواقع ما را افرادی غیر قابل پیش بینی می بینند و ما را غیر منطقی می‌داند و به این باور هستند که از منطق خاصی پیروی نخواهیم کرد و بدون آگاهی خودمان این واکنش ها از ما بروز خواهد کرد.

هنگامی که هیجانات خود را نمی توانیم کنترل کنیم به گونه‌ای می شویم که دچار سرکشی شده و ممکن است ویرانی را در زندگی به وجود آوریم، یکی از نیازهای فوری که جامعه ما به آن توجه دارد کنترل هیجان، به خصوص کنترل خشم است که باید مدیریت شود.

در عمق هر هیجان باورهای وجود دارد که هیجانات ما از آن ها نشأت می گیرند و گاهی احساس از دست دادن و ناراحتی می کنیم یا احساس خشم داریم، چون نتوانستیم به هدف مهم خود برسیم یا حتی احساس شادی داریم، چون تصور می کنیم آن چه که خوب است قرار است برای ما اتفاق بی افتد.

البته شاید نتوانیم با تغییر افکار شرایط را عوض کنیم، اما می‌توانیم تفسیر خود را نسبت به شرایط تغییر دهیم. با انجام ارزیابی مجدد شناختی، ما افکاری را که باعث ناراحتی مان می‌شود با افکاری دیگر جایگزین می کنیم تا بتوانیم احساس رضایت را به دست آوریم.

روش فوری کنترل هیجان

گاهی وقت ها به روشی احتیاج پیدا خواهیم کرد که سریع تر بتوانیم هیجانات خود را کنترل کنیم. به عنوان مثال، راه کارهایی که می‌تواند خشم ما را کنترل کند: کشیدن نفسی عمیق و خارج شده از موقعیت، تلقین به خود و تکرار یک جمله و ایجاد وقفه با گفتن یک کلمه آرامش بخش است که می تواند شرایط را برای چند ثانیه آرام کند.

 یکی از روش های موثر که می‌تواند هیجانات را کنترل کند گوش فرا دادن به موسیقی مورد علاقه خود است، ما می توانیم از روش های زیر استفاده کنیم تا بتوانیم هیجانات خود را کنترل کنیم.

1. نگهداری چند دقیقه یک نفس عمیق و خارج کردن پر فشار آن
2.  شمردن تا 10 به صورت دو بار پشت هم.
3. درد دل کردن با فردی قابل اعتماد
4. انجام یک کار خوب به منظور دریافت احساس خوب
5. پرت کردن حواس از موضوع
6. گرفتن یک دوش آب ولرم
7. صحبت کردن با فردی که احساسات ما را  به جریان درآورد، پس از فروکش شدن هیجان

برای این که به یک رهبر خوب تبدیل شویم، ابتدا باید هیجان خود را کنترل کنیم.

آیا همه هیجانات باید کنترل شوند؟

گاهی برخی از هیجانات نیاز به تنظیم خاص پیدا نخواهند کرد، البته به شرط آن که هیجان متناسب با شرایط باشد و در بهتر شدن حال ما به ما کمک کند.

در این صورت نگرانی وجود نخواهد داشت، به عنوان مثال قهقهه زدن در زمان خندیدن دیگران کار زشتی نخواهد بود، زیرا واکنشی متناسب با شرایط است، اما گاهی یک واکنش اشتباه ممکن است مشکلاتی را برای ما به وجود آورد آن هم عصبانی شدن در پشت فرمان است که واکنشی متناسب نخواهد بود، پس در این شرایط بهتر است عصبانیت در جای دیگر تخلیه شود و یا راهی برای آرام کردن خود پیدا کنیم.

یکی از سخت ترین شرایط، آرام کردن خودمان در حالت عصبانیت است، زیرا بیشتر ما مردم عادت داریم بدون کنترل هیجانات خود جلوی بقیه با فریاد کشیدن آن را تخلیه کنیم، در صورتی که ممکن است این افسار گسیختگی به قیمت از دست دادن چیزهای مهمی در زندگی ما تمام شود، همانند از دست دادن سلامتی و یا موقعیت شغلی و حتی روابط بین عزیزان مان.

 کنترل هیجان در زندگی

هیجان به عنوان یک واکنش یا رویداد مهم زندگی شناخته شده است، زیرا فعال شدن هیجان به ایجاد احساسات کمک خواهد کرد و به تحریک بدن برای انجام عمل می پردازد، هیجان ها می‌توانند حالت های انگیزشی را به وجود آورند، پس به طور کلی هیجان ها می توانند نقش زیادی در فعالیت‌های مهم زندگی ما همانند آماده کردن پاسخ رفتاری، تنظیم تصمیم‌گیری و بهبود و حفظ رویدادهای مهم از جمله بهبود فردی داشته باشند.

هیجان ها اگر به صورت نامناسب و در شرایطی بد به وجود آیند، می توانند آسیب زا و مخرب باشند و پاسخی که به صورت هیجانی و اشتباه بیان می شود می‌تواند عامل بسیاری از بیماری ها از جمله آسیب‌های روانی باشد، در زمانی که بتوانیم هیجانات خود را تقسیم کنیم، می توانیم توانایی خود را بهبود بخشیم و با کنترل این هیجانات مسئولیت ‌های دائمی را با خود همراه سازیم.

البته گفته می‌شود وجود هیجان یک جنبه تکاملی دارد، زیرا در گذشته سازگاری انسان با مسائل و محیط زندگی را فراهم می کرد، اما امروزه هیجان‌ها کارکرد گذشته را نخواهند داشت و فقط به آشفتگی منطق، عقلانیت و در نتیجه زندگی افراد می پردازند، اما همیشه این گونه نخواهد بود، زیرا در صورت نبود هیجان سازگاری با محیط وجود نخواهد داشت. هیجان ها در زندگی می‌توانند دو دیدگاه داشته باشند این که ممکن است به صورت بی نظیر سبب سازگاری با محیط شوند و یا موجب ایجاد ناملایمت ها و سختی‌ها در زندگی مدرن امروز باشند.

در جواب کلی می‌توانم بگویم هیجان ها همیشه بد نخواهند بود به شرط آن که در موقعیت و زمان نامناسب بروز نکنند که در آن صورت آسیب های جبران ناپذیری بر ما وارد خواهند کرد و در صورتی که به درستی کنترل و تنظیم نشوند می‌توانند در افزایش توانایی های ما به ما کمک  کنند.

 تنظیم هیجان

برای این که بتوانیم هیجانات خود را تنظیم کنیم ابتدا باید روشی برای آن در نظر گرفته شود به عنوان مثال:

1.کدام هیجان باید در چه موقعیتی بروز کند؟

2. کنترل کردن یک یا چند بخش از هیجان همانند: (احساسات، پاسخ جسمانی، میل انگیزشی)

3. تغییر مدت زمان هیجان و بزرگی آن

برای این که درک کنیم بهترین زمان برای تغییر و کنترل هیجان چه زمانی است، بهتر است جریان رویدادهای زمانی را تقسیم بندی کنیم.

1. هیجان ها به صورت یک رویداد مهم در زندگی یا یک موقعیت شروع می شوند که فرد در این موقعیت باید به دنبال تغییر یا مدیریت موقعیت باشد.
2. در این شرایط به سمت موقعیت ‌های مهم زندگی هدایت شویم یا از آن ها دوری کنیم.
3. به ارزیابی شناختی یا بررسی عمیق تر و بهتر آن موضوع بپردازیم.
4. به دنبال یک پاسخ درست و مطمئن برای مسائل ارائه شده و یا راهی برای مقابله با آن فعالیت‌ها بگردیم.

به گفته یکی از روانشناسان واکنش ‌های شدید و تصمیمات غلطی که پشیمانی اکثر ما را به همراه خواهند داشت در شرایط هیجانی به وجود خواهند آمد.
یکی از مهم ترین و با ارزش ترین مهارت ها در رشد فردی انسان ها تسلط بر هیجان ها و مدیریت آن ها است که می تواند شرایطی را که پشیمانی برای ما به وجود می آورند را جبران کنند. انسان ها باید توجه کنند که چگونه در موقعیت های مختلف از خود واکنش نشان دهند و باید برای هیجان های خود تکنیک ‌های داشته باشند تا در شرایط انتخاب اشتباه که در 90 % مواقع به دلیل هیجان به وجود می آیند، بتوانند هیجان خود را کنترل کنند، پس به طور کلی یکی از مهم ترین روش ها برای کنترل هیجان های ناگهانی خود استفاده از تکنیک های برنامه ریزی شده می باشد.