تفاوت هوش هیجانی (EQ) و بهره هوشی (IQ) چیست ؟

 همه ی ما انسان ها واژه ‌IQ‌ یا ضریب هوشی را شنیده ‌ایم و کم و بیش با مفهوم آن آشنا هستیم، اما آن چه کمی ناشناخته باقی مانده و هنوز گروه زیادی با آن غریبه هستند، ‌EQ‌ یا همان هوش هیجانی است.

در اوایل قرن بیستم، یک ابزار رسمی برای اندازه گیری میزان هوش افراد تولید شد که تست آی کیو یا بهره ی هوشی نامیده شده است، اما در سال های گذشته نظریه ی جدیدی ارائه شده است که بر روی EQ یا هوش احساسی افراد تمرکز دارد.
شباهت ها و تفاوت های زیادی بین EQ و IQ وجود دارد و اگر ما واقعا می خواهیم بدانیم که چه چیزی زندگی ما را پیش می برد، باید این دو مفهوم را بهتر بشناسیم.

زندگی کنونی همه ما با گذشته متفاوت است، زیرا امروزه مردم بیشتر در زمینه های روانی، آگاهی خوبی دارند و در عصر حاضر نسبت به گذشته بیشتر درباره ی هیجانات صحبت می شود.
انسان ها در گذشته آموخته بودند که در زمان رو به رو شدن با مشکلات “خم به ابرو” نیاورند یا همیشه گفته می شد که “بر خودت مسلط باش و به کارت ادامه بده”، اما امروزه نسبت به مشکلات هیجانی افراد رویکرد ملایم تری وجود دارد، زیرا یکدیگر را تشویق می کنیم تا احساسات خود را ابراز کنیم.

ما امروزه از نقش هیجانات در زندگی خود و تصمیم هایی که بر اساس هیجانات می گیریم بیشتر آگاهی داریم. در این روزگار هنگامی که شخصی از هیجانات منفی مانند افسردگی رنج می برد، با او احساس همدردی بیشتری می کنند. در گذشته با افراد همانند یک بیمار برخورد می شود که نمی تواند در محیط کار و اجتماع حضور داشته باشد و وجود خود را ابراز کند، ولی امروزه افسردگی نیز مانند پای شکسته یک بیماری قابل درمان است.
در گذشته کسی که به نوعی گرفتار رخوت روحی یا افسردگی می شد و نمی توانست با زندگی کنار بیاید،آن حالت او را ساختگی فرض می کردند و اهمیتی به آن نمی دادند، در حالی که امروزه به عنوان علتی معتبر برای عدم حضور در کار و اجتماع در نظر می گیرند.

[aparat id=”y87cg”]

هوش هیجانی یا EQ چیست؟

هوش هیجانی، توانایی استدلال درباره احساسات و استفاده از احساسات برای تقویت فکر است. EQ  در واقع توانایی افراد در درک، کنترل، ارزیابی و ابراز احساسات است. افراد دارای EQ بالا می توانند احساسات خود را به خوبی مدیریت کنند، از احساسات خود برای تسهیل تفکر، درک معانی احساسی و درک دقیق احساسات دیگران استفاده کنند.

بهره هوشی یا IQ چیست ؟

ضریب هوشی ارتباط مستقیم با کارهای فکری همانند توانایی یادگیری و درک کاربرد اطلاعات در مجموعه مهارت ها دارد. ضریب هوشی استدلال منطقی، درک کلمات و مهارت های ریاضی را پوشش می دهد.

آیا هوش هیجانی EQ با بهره هوشی یا همان IQ تفاوت دارد؟!

از آن جهت که با مفهوم بهره هوشی یا آی کیو آشنا هستیم و با مفهوم هوش هیجانی هم آشنا شده ایم، می توانیم تفاوت میان این دو هوش را درک کنیم. هوش در این مفهوم به معنای، توانایی استدلال منطقی، توانایی استدلال تحلیلی، توانایی و مهارت های زبانی و تشخیص فضایی است.

آزمون های ضریب هوشی می توانند مشخص کنند که مغز انسان برای یادگیری، حفظ و یادآوری اطلاعات عینی چه مقدار رشد یافته است و توانایی های افراد را در راستای استدلال درست کلامی، ریاضی، حل مسئله، تفکر انتزاعی و تحلیلی می سنجد، در نتیجه هنگامی که نمره ی هوشی فرد بالا است، به معنای نمره ی متوسط حدود صد، این احتمال وجود دارد که از نظر تحصیلی، پیشرفت شغلی و به طور کلی در زندگی موفق باشد.

نکته ی مهم این جا است که آزمون هوش برای مدت طولانی، معیار اصلی سنجش موفقیت های انسان ها در زندگی به شمار می آمد، اما این آزمون نمی تواند توانایی اشخاص را برای لذت بردن از زندگی، احساس رضایت، خشنودی و توانایی آن ها در استفاده از مهارت های زندگی را بسنجد.
به همین خاطر در قرن بیست و یکم معیار جدیدی برای سنجش موفقیت در زندگی، احساس توان بخشی و رضایت با نام هوش هیجانی به وجود آمد.

ضریب هوشی یا بهره هوشی، عددی است که از یک تست هوش استاندارد به دست می آید، پس در یک تست هوش اولیه، امتیاز با تقسیم سن ذهنی فرد بر سن تقویمی و سپس ضرب آن عدد با 100 محاسبه می شود، اما EQ سنجشی از سطح هوش هیجانی فرد است که این به توانایی فرد در درک، کنترل، ارزیابی و ابراز احساسات اشاره می کند. 

هوش هیجانی و بهره هوشی متضاد هم نیستند.

هوش هیجانی و بهره هوشی متضاد یکدیگر نیستند، بلکه معمولا مکمل یکدیگرند و فقط تفاوت هایی با هم دارند. بیشتر اوقات افرادی که هوش بالایی دارند که از هوش هیجانی خوبی نیز بهره مند هستند و بر عکس، افرادی که هوش پایینی دارند، هوش هیجانی آن ها نیز پایین است.

هیچ کس نمی گوید، آی کیو معیاری مهم نیست، بلکه معیاری مهم در سنجش استدلال منطقی و تحلیل فرد، سرعت و صحت محاسبات، یاد آوری اطلاعات و دقت دیداری و فضایی است. همان طور که گفته شد هوش و هوش هیجانی اغلب مکمل یکدیگرند، البته این نکته را نیز باید در نظر گرفت که ممکن است آی کیو فرد ضعیف باشد، اما در زندگی اش خوش بخت و موفق است.
همین جا است که پی می بریم پیشرفت، موفقیت و رشد ذهنی مفهومی به مراتب گسترده تر دارد، بنابراین ترکیبی از هوش عقلی و هوش هیجانی است که میزان موفقیت و خوشبختی انسان را در امور جزئی و کلی تعیین می کند.

نکته ای که روش های درمانی رایج و علمی بر روی آن توافق دارند، آن است که “هوش هیجانی” اگر اثبات شود، درک انسان را از مفهوم هوشمند بودن گسترده می کند.

آیا می توان EQ یا IQ را افزایش دهیم؟

آگاهی، احساسی است  که از همان سنین کودکی با تشویق خصوصیاتی مانند فکر کردن در مورد دیگران و قرار دادن خود به جای شخص دیگری القا می شود.
EQ بزرگسالان قابلیت افزایش دارد، اگر چه به میزان محدودی این کار میسر است. ضریب هوشی بیشتر یک ساخت ژنتیکی است، اما روش های مختلفی برای بهره گیری از ضریب هوشی و بالا بردن توان خود از طریق تمرینات مغز و تکنیک های حل مسئله وجود دارد، البته کودکان ما می توانند به کمک بازی های فکردی ضریب هوشی خود را تقویت کنند و با گذشت زمان آن را افزایش دهند.

موفقیت در زندگی نتیجه عوامل متنوعی است، پس هم ضریب هوشی و هم هوش هیجانی بدون شک در تاثیر گذاری بر موفقیت کلی ما و همچنین مواردی مانند سلامتی، نیکی و شادی نقش بسیار مهمی دارند، اما بیشترین فایده ممکن این دو واژه تکیه بر یادگیری به منظور بهبود مهارت ها در زمینه های مختلف می باشد.

مقالات مرتبط با این نوشتار :