سواد رسانه ای به چه معنا است؟ | آموزش سواد رسانه‌ای

سواد رسانه ای در واقع یک نوع درک متکی بر مهارت است که به کمک آن می‌توانیم انواع رسانه‌ها و انواع تولیدات را بشناسیم و به تفکیک آن ها بپردازیم. سواد رسانه‌ای همانند، یک رژیم غذایی عمل می کند و هوشمندانه مراقب است که از موادی مناسب استفاده کنیم، در واقع این سواد رسانه ای است که تعیین می کند که چه چیزی را باید مصرف کنیم و چه چیزی را نباید مصرف کنیم، این نوع از سواد به مخاطبان رسانه‌ها می آموزد که از حالت مصرفی خارج شده و به معادله متقابل و فعالانه‌ وارد شوند.

سواد رسانه ای به زبان ساده تر علمی است که افراد برای انتقال پیام های رسانه ای و محتوایی از آن استفاده می کنند، سواد رسانه‌ای یک موضوع چند وجهی است که قدرت درک مخاطبان را نسبت به نحوه کارکرد رسانه ها افزایش می دهد و تمامی تلاش خود را می کند تا این موضوع برای مخاطبان به یک عادت و وظیفه تبدیل شود.

سواد رسانه ای به افراد این توانایی را می‌دهد که تحلیل مناسبی از مطالب منتشر شده در انواع شبکه‌های رسانه ای ارائه دهند. رسانه دارای این قدرت است که در کوتاه‌ ترین زمان، اخبار و مطالب را با بالاترین کیفیت منتشر کند، البته تشخیص واقعیت ها و شایعات بر عهده ی مخاطب است، رسانه یک تیغ دو لبه‌ای است که در یک ثانیه می تواند شایعه را در تبدیل به واقعیت کند و یا بالعکس.

سواد رسانه‌ای در واقع تکنیک‌های بهره‌وری مؤثر از رسانه‌ها و به دست آوردن درک درست برای تشخیص رسانه‌ها از یکدیگر است. از دیدگاه جامعه هدف اصلی سواد رسانه‌ای در واقع سنجش نسبت به هر محتوا با “عدالت اجتماعی” است، پس هدف اصلی سواد رسانه‌ای این است که بر اساس رسانه بتوانیم بفهمیم بین محتوای یک رسانه، محصول نهایی و عدالت اجتماعی رابطه‌ای وجود دارد یا خیر.
هر نظام رسانه‌ای از یک سلسله مراتب پیروی می کنند که اجزای آن قابل تجزیه و تحلیل و شناسایی هستند، این سلسله مراتب در واقع سازنده ی محصول نهایی رسانه یا محتوای رسانه هستند.

آموزش سواد رسانه‌ای

برای آموزش سواد رسانه ای، اغلب از یک الگوی آموزشی استفاده می‌شود که افراد را تشویق  می‌کند در مورد هر چیزی که می خوانند و می شنوند سؤال کنند، در واقع آموزش سواد رسانه ای شرایطی مناسب را برای کمک به افراد در تجزیه و تحلیل پیام‌ها، فراهم می‌کند تا بتوانند تجربه خود را از رسانه افزایش دهند و در توسعه مهارت‌های خلاقانه به منظور ساخت پیام‌های رسانه ای مهارت بدست آورند. آموزش سواد رسانه ای این توانایی را دارد که چگونگی تأثیرگذاری ویژگی‌های ساختاری بر اطلاعات ارائه شده را کشف کند.

در واقع هدف از آموزش سواد رسانه ای، کمک به افراد در هر رده ی سنی است تا بتوانند عادات سؤال کردن و مهارت‌های بیان را خود توسعه دهند.
سواد رسانه ای به عنوان یک مفهوم بسیار مهم برای گسترش سواد و درمان رسانه‌های جمعی به عنوان متون جدید، نیاز به تجزیه و تحلیل و ارزیابی دارد. آموزش سواد رسانه ای گاهی به عنوان روشی مهم برای رسیدگی به ابعاد منفی رسانه‌ها، از جمله  اطلاعات اشتباه، دستکاری در رسانه، حمله سایبری و دزدان اینترنت مفهوم سازی می‌شود.

مهارت‌های اولیه برای سواد رسانه ای

برای به دست آوردن سواد رسانه ای نیاز به مهارت های مهمی است که در ادامه سه حالت مهم آن را توضیح می دهیم.

مرحله اول

افزایش آگاهی خود نسبت به رژیم رسانه‌ ای، در این مرحله باید برنامه ریزی داشته باشیم و زمان خاصی را به هر کاری اختصاص دهیم، در واقع برای خود و خانواده خود زمانی مناسب و دلخواه برای تلوزیون، بازی های اینترنتی و رسانه‌ ها انتخاب کنیم.

مرحله دوم

به آموزش انواع مهارت‌های تفکر انتقادی و چند بعدی بپردازیم، در واقع باید بدانیم که چگونه تجزیه و تحلیل فعالانه داشته‌ باشیم.

مرحله سوم

در بخش سوم باید بسیار عمیق تر فکر کنیم. یکی از کار های بسیار مهم در سواد رسانه، قدرت تحلیل و تجزیه اطلاعاتی است که در مفهوم یک پیام، پنهان شده است.

آموزش سواد رسانه‌ای

افرادی که بتوانند مهارت های خوبی در تجزیه و تحلیل رسانه به دست آوردند، می‌توانند اطلاعات واقعی و مفید را انتخاب کنند. تمامی اطلاعات و اخباری که از طریق موبایل، تلویزیون و شبکه‌های جهانی به دست مخاطبان می رسد، برای همه ی مخاطبان مناسب نخواهد بود.

سواد رسانه ای تنها عاملی است که همانند یک مربی تغذیه می تواند به فرد در تشخیص درست کمک کند. اگر افراد نتوانند به درستی اطلاعات واقعی را به دست آورند، دچار مسمومیت‌های ذهنی و فکری می‌شوند و قدرت تشخیص درست و نادرست را از دست می‌دهند.

افرادی که از سواد رسانه ای بسیار پایینی برخوردار هستند، انتخاب‌های نادرستی خواهند داشت، این افراد کنترلی در تصمیمات و هیجانات خود نخواهند داشت و تمامی مسئولیت را بر عهده رسانه می گذارند، در نتیجه تاثیرات خطرناکی بر جامعه و کشور خواهند گذاشت. سواد رسانه‌ای، باعث کاهش آسیب‌های اجتماعی ناشی از شبکه‌های مجازی می شود.

همه ی ما امروز در دنیایی زندگی می‌کنیم که به صورت ناخودآگاه در شرایط اشباع رسانه‌ای قرار گرفته ایم، زیرا فضای اطراف ما سرشار از اطلاعات است، پس همه ی ما نیاز داریم در انتخاب‌های خود بیشتر دقت کنیم، البته امروزه مردم باسواد تر شده‌اند و حتی در غذایی که مصرف ‌می‌کنند مراقبت می کنند که چقدر کلسترول، ویتامین و یا مواد دیگر باید باشد، این مراقبت در  فضای رسانه‌ای هم باید انجام شود و هر فرد باید بداند چه مقدار در معرض رسانه‌های مختلف قرار می گیرد و چه چیزهایی را از آن‌ ها باید برداشت کند.

تحلیل سواد رسانه ای در جامعه

با افزایش قدرت تحلیل خود بتوانیم اخبار واقعی را از شایعه تشخیص دهیم و علاوه بر جلوگیری از انتشار آن ها، در تشخیص درست و به موقع انواع رسانه ها تاثیرات چشمگیری بر جای بگذاریم. اگر یک فرد در خانواده‌ای دارای سواد رسانه ای بسیار بالایی باشد، می‌تواند خانواده‌ی خود را از مشکلات رسانه‌های مخرب حفظ نگه دارد و قدرت تحلیل درست اطلاعات را به اعضای خانواده خود آموزش دهد.

آموزش سواد رسانه ای، ابتدا باید از خانه و خانواده شروع شود و پس از طی کردن این امور در خانه، به افزایش این آموزش در سطوح مختلف جامعه بپردازیم. اگر دانش و سواد رسانه ای در یک جامعه تزریق نشود، به دلیل بالا بودن سرعت انتقال اطلاعات در جهان، ذهنیت افراد از دست متفکران جامعه خارج خواهد شد و به دست افراد سودجو خواهد افتاد.