اصطلاحات کلیدی مدیریت استراتژیک(بخش اول)

شما در این درس با اصطلاحات کلیدی زیر آشنا خواهید شد:

• استراتژیست ها
• بیانیه های ماموریت
• فرصت ها و تهدیدات خارجی
• نقاط قوت و ضعف داخلی

در درس اول دوره مدیریت استراتژیک توانا به تعریف مدیریت استراتژیک و کاربرد آن پرداختیم.در این درس به بررسی اصطلاحات و مفاهیم مهم مدیریت استراتژیک می پردازیم. هر علمی دارای اصطلاحات تخصصی خود می باشد و و لارم برای درک بهتر آن علم ابتدا باید درکی از اصطلاحات کلیدی و تخصصی آن بدست آورد.

1- استراتژیست ها

 

 

استراتژیست ها افرادی هستند که مسدول موفقیت یا شکست سازمان می باشند.استراتژیست ها دارای عنوان های مختلف شغلی هستند، مدیر عامل، رئیس، مالک، رئیس هیئت مدیره، رئیس دانشگاه، رئیس دانشکده یا کار آفرین.در هر سازمان استراتژیست ها دارای سه مسئولیت اصلی زیر هستند:

• ایجاد یک بستر برای تغییر
• ایجاد تعهد و احساس مالکیت
• ایجاد توازن بین ثبات و نوآوری

تفاوت بین استراتژیست ها به اندازه تفاوت بین سازمان ها است و باید این تفاوت ها را در فرآیند تدوین استراتژی ها، شیوه اجرا و ارزیابی آنها مشاهده کرد. برخی از استراتژیست ها به سبب فلسفه های شخصی به برخی از استراتژی ها هیچ توجهی نمی کنند.استراتژیست ها از نظر نگرش، ارزش، اصول اخلاقی، خطر پذیری، توجه به مسئولیت های اجتماعی، توجه به سود آوری، توجه به هدف های بلند مدت یا کوتاه مدت و شیوه مدیریت با هم متفاوت اند.میلتون هرشی بنیانگذار صنایع غذایی هرشی با این هدف شرکت را تاسیس کرد که به بچه های بی سرپرست رسیدگی شود.در زمان کنونی از محل سود این شرکت بیش از 1000 پسر و دختر بی سرپرست را در مدارس مخصوص آموزش می دهند.

برخی از استراتژیست ها با دیدگاه رالف نادر موافق اند و او بر این باور است که سازمان ها تعهدات بسیار بزرگ اجتماعی دارند.عده ای هم با دیدگاه میلتون فریدمن که یک اقتصاد دان است موافق هستند و او بر این باور است که تعهدات سازمان در برابر جامعه درست به همان اندازه است که قانون تعیین کرده است.بیشتر استراتژیست ها با این دیدگاه موافقند که نخستین مسئولیت اجتماعی هر شرکت این است که سودی را بدست آورد تا هزینه های آینده را تامین نماید، زیرا اگر به چنین سودی دست نیابد از عهده هیچ مسئولیت اجتماعی دیگری بر نخواهد آمد.استراتژیست ها باد از دیدگاه هزینه ها و منافع بالقوه ای که مسائل اجتماعی برای سازمان ارند به موضوع نگاه کنند و به آن دسته از مسائل اجتماعی که منافع سازمان را به بهترین شکل ممکن تامین می کننئ، توجه نمایند.

 

2- بیانیه های ماموریت و اصطلاحات کلیدی مدیریت استراتژیک

 

بیانیه ماموریت سندی است که یک سازمان را از سایر سازمان های مشابه متمایز می نماید.ماموریت سازمان نشان دهنده ی طیف فعالیت، از نظر محصول و بازار می شود.در بیانیه ماموریت پرسشی که پیش روی همه استراتژیست ها وجود دارد مطرح می شود یعنی: ما به چه کاری مشغول هستیم؟ماموریت بیانگر ارزش ها و اولویت های یک سازمان است.رسالت یا ماموریت سازمان نموداری است که مسیر آینده سازمان را مشخص می نماید.در ادامه و در درس های مختص ماموریت سازمان به شرح تکمیلی آن خواهیم پرداخت.

3- فرصت ها و تهدیدات خارجی و اصطلاحات کلیدی مدیریت استراتژیک

فرصت ها و تهدیدات خارجی رویداد ها و روند های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بوم شناسی، محیطی، سیاسی، کانونی، دولتی، فناوری و رقابتی است که از خارج از سازمان بر سازمان و فعالیتش تاثیر می گذارد.فرصت ها و تهدیدات تا حد زیادی خارج از کنترل یک سازمان است.برای مثال پیشرفت های علم اتوماسیون می تواند بر کسب و کار کشاورزی سنتی اثر گذار باشد و یا ورود اینترنت و اپلیکیشن های موبایلی می تواند به بازار حمل و نقل به عنوان تهدیدی برای موسسات کرایه اتومبیل سنتی محسوب می شوند.افزایش قیمت دلار می تواند برای صادر کنندگان فرصت و برای ئارد کنندگان یا تولید کنندگان داخلی که به واردات وابسته هستند تهدید محسوب شود و جالب اینکه هیچکدام از این عوامل در کنترل سازمان قرار ندارند.

اصل اساسی مدیریت استراتژیک این است که سازمان ها باید برای بهره جستن از فرصت های خارجی و پرهیز از اثرات ناشی از تهدیدات خارجی یا کاهش دادن آنها در صدد تدوین استراتژی ها برآیند.بدین دلیل شناسایی، نظارت و ارزیابی فرصت ها و تهدیدات خارجی می تواند موفقیت سازمان را تضمین نماید.گاهی فرآیند انجام دادن تحقیق و گردآوری و همگون سازی اطالاعات خارجی را بررسی عوامل خارجی یاتجزیه و تحلیل صنعت نیز می نامند.

4- نقاط قوت و ضعف داخلی و اصطلاحات کلیدی مدیریت استراتژیک

نقاط قوت و ضعف داخلی در زمره فعالیت های قابل کنترل سازمان قرار می گیرند که سازمان آنها را به شیوه ای بسیار عالی یا بسیار ضعیف انجام می دهد.نقاط قوت و ضعف داخلی تحت فعالیت ها مدیریتی، بازاریابی، امور مالی و حسابداری، تولید و عملیات، تحقیق و توسعه و سیستم های اطلاعات رایانه ای به وجود می آیند.

برای مثال دارا بودن واحد تحقیق و توسعه از نقاط قوت سازمان محسوب می شود زیرا خلاقیت سازمان را بالا می برد و سازمان را همواره در مزیت رقابتی نگاه می دارد.نیروی انسانی آموزش دیده نیز می تواند بهره وری سازمان را افزایش دهد و به عنوان نقطه قوت سازمان تلقی می شود.ضعف مدیریتی و فرسودگی ماشین آلات نیز مواردی هستند که در زمره نقاط ضعف داخلی تلقی می شوند.یکی از فعالیت های اصلی و ضروری مدیریت استراتژیک این است که نقاط قوت و ضعف سازمان را شناسایی و آنها را ارزیابی کند.سازمان ها می کوشند استراتژی هایی را به اجرا در آورند که نقاط قوت داخلی تقویت شود و ضعف های داخلی بر طرف گردد یا بهبود یابد.