آیا تابحال در مورد تاریخچه رنگ شنیده اید؟ در این مقاله به تاریخچه رنگ می پردازیم.
تاریخچه صنعت رنگ در جهان
در خلق و پیدایش ابتدایی رنگ بحث های زیادی از لحاظ تجربی و علمی وجود دارد، توانا می کوشد مواردی که از نظر مستند بودن، قابل بحث هستند را ارائه دهد.
از دید تجربی، اولین رنگی که به وجود آمد آبی آسمانی بود. بعد از آبی آسمانی، آبی دریایی، سپس رنگ سبز کلروفیلی نباتات و گیاهان بود. بعد از این انسان پا به این جهان گذاشت. انسان رنگ های اطراف خود را احساس می کرد اما متوجه اثر و تغییر آن ها در وجود خود نبود.
درس پیشنهادی : چطور بهتر لیاس بپوشیم ؟ – مهندسی پوشاک
اولین رنگ هایی که انسان اولیه شناخت رنگ های سفید و سیاه بود(شب و روز) یا به عبارت دیگر آبی تیره در شب و زرد روشن در روز بود. بعد از آشنا شدن انسان با رنگ ها، با گذشت زمان به نقاشی های روی دیوار غارها که خود ترسیم کرده بود رنگ داد و تهیه ی رنگ جای خود را، در زندگی انسان باز کرد. آن ها مواد اولیه رنگ ها را از مواد طبیعی تهیه می کردند اما بعد ا رنگرزی به عنوان شغلی برای انسان اهمیت پیدا کرد. در تمام دوره های تاریخ بشری، انسان خود را با رنگ همراه کرده است.
البته در این بین ایرانیان، مصریان و یونانیان، بیشتر از همه اقوام درخشیده اند و در استفاده از رنگ ها مهارت خاصی داشته اند. طبق این ادعا می توانیم این گونه نتیجه بگیریم که در جهان هستی هیچ شی و موجودی بدون تاثیر از رنگ وجود ندارد.
طبق یافته های علمی این گونه استنباط شده که شکل ها و نقاشی ها در غارها که توسط رنگ های به دست آمده از اخرا، اکسیدهای هماتیت و مگنتیت کشیده شده اند به چهل هزار سال قبل و به دوران انسان های هموساپنیس بر می گردد.
نقاشی های کهن در درنادای مصر که برای سال های متمادی بدون حفاظ و در معرض هوا بوده است، یک پدیده درخشان اثر برلینسی است که هنوز هم به همان درخشانی ۲۰۰۰ سال گذشته است.
مصری ها رنگ های خود را با ماده ای شبیه صمغ ، ترکیب می کردند و هر کدام را به شکل جداگانه بر روی سطح ها استفاده می کردند بدون این که ذره ای با هم مخلوط شوند.
ویژگی های خاص رنگ ها
واژه رنگ مترادف كلمه انگليسى hue یا colour، اتفاق فیزیکی است که در اثر تابش و انعکاس نور در مقابل چشم بیننده، نمایان می شود و پدیده ای عینی است. واژه ی مترادف دیگری که با رنگ وجود دارد pigment و colorant به معنی رنگ دهنده و رنگ دانه است که با خواص فیزیکی و شیمیایی مولکول های رنگ دارمرتبط هستند و ماهیت رنگ را مورد بررسی قرار می دهند.
رنگ ها هم مانند نور، دارای سرعت، طول موج، حالت های ارتعاشی، تداخلی و خاصیت موجی است و تاثیرات روانی و ذهنی بر مغز و قوه ی بینایی دارد و قادر است به اشیا و اجسام جسمیت ببخشد.
رنگ ها دارای ویژگی های فام، درخشندگی و اشباع هستند. رنگ های اصلی در واقع فام های اولیه هستند که شامل زرد، آبی و قرمز می شوند و از ترکیب آن ها فام های ثانویه به دست می آید.
درخشندگی، درجه تیرگی و روشنی را مشخص می کند. بیشترین درخشندگی مربوط به رنگ زرد است و کم ترین را بنفش دارد. اشباع میزان خالص بودن فام آن را مشخص می کند.
قبل از تولید رنگ های صنعتی، همه ی رنگ ها از گیاهان و پودرهای صنعتی تهیه می شدند، مثلا از گیاهانی مانند: حنا، گل سفید، روناس و…
نقاشان، رنگ های مورد نیاز خود را به هنگام انجام کار به صورت دستی و با فرمول های سنتی خود آماده می کردند، به همین دلیل رنگ های ساخته شده با این روش، دارای ترکیب های یکسانی نبودند. با گذر زمان استفاده از مواد معدنی در ساختن رنگ ها رواج یافت و بعد از آن استفاده از پیگمنت های آلی، مرسوم گردید.
تاریخچه رنگ در ایران
تاریخچه ی صنعت رنگ سازی در ایران، به سال ۱۳۱۵ باز می گردد، زمانی که مرحوم احمد صانعی، تفکر راه اندازی کارخانه ای در ایران را در ذهن خود پروراند. وی پس از بازدید از نمایشگاه ماشین آلات رنگ سازی در کشور آلمان، مقدمات ورود ماشین آلات مذکور را در کشور فراهم نمود و سرانجام در سال ۱۳۱۸ اولین شرکت رنگ سازی در کشور با نام « شرکت رنگ سازی ایران »، شروع به فعالیت کرد.
مختصری از تاریخچه رنگ در ایران:
سال۱۳۱۸: افتتاح اولین کارخانه رنگ سازی کشور به نام رنگ سازی ایران و تولید رنگ های روغنی.
سال ۱۳۳۸: نخستین رنگ پلاستیک با استفاده از رزین پلی وینیل استات برای مصرف های ساختمانی، توسط سرکت پلاسکار، تولید شد.
سال ۱۳۴۱: نخستین رنگ روغنی بر پایه ی رزین الکید، توسط شرکت پلاسکار، تولید و توزیع شد.
سال ۱۳۴۴: تحولاتی اساسی در صنعت رنگ سازی کشور با افتتحاح شرکت های تابا شیمی، رنگین، دیروپ ایران و پارس پامچال و ارائه محصولات جدید مانند رنگ های هوا خشک، کوره ای، صنعتی و رنگ های تعمیری ماشین بود.
سال۱۳۴۹: تاسیس سندیکای رنک به واسطه ی شرکت های رنگ سازی ایران، شمس، رنگین، هاویلوکس، دیروپ ایران، پلاسکار، سادولین و پارس پامچال که در حال حاضر با نام انجمن رنگ و رزین ایران با ۲۴ عضو مشغول فعالیت هستند.
سال ۱۳۶۰: با همت و کوشش آقایان حاج حسین جوهری، مهدی جمالیان و سید مصطفی فاطمی ( به عنوان معتمدین صنعت رنگ)، فعالیت اتحادیه رنگ فروشان که بعد از انقلاب و تعطیلی اتحادیه ها، متوقف شده بود آغاز شد.
رنگ ها در ادیان
رنگ ها در زمان گذشته نشان دهنده ی نیروهای خیر و شر بودند، گاهی بیانگر ابلیس، زشتی، پلیدی و ناپاکی و گاهی هم، نشان پاکی و خوبی بودند. هم چنین رنگ ها در ترکیب با فرم های مختلف برای حافظت انسان از نیروهای منفی و شر، استفاده می شدند.
اگرچه ادیان رنگ خاصی ندارند، اما بر اساس مختصات اجتماعی، جغرافیایی و فرهنگی، گاهی رنگ های خاصی به آن ها نسبت داده شده است. نسبت دادن یک رنگ خاص به یک دین و مذهب خاص، دلایل متعدد و پیچیده ای دارد. پیچیدگی های زیاد تفکر انسان و زندگی اجتماعی، شناخت این دلایل را گاهی بسیار دشوار می کند.
مقدس بودن رنگ زرد در بین بودایی ها، سبز زمردین در میان مسیحیان، قرمز در میان هندو ها و فیروزه ای و سبز در میان مسلمانان ( و ایرانیان) نشان دهنده متفاوت بودن جایگاه رنگ ها در میان تمدن های بشری است و بیان گر این نکته که هر رنگ با توجه به نگرش، بینش و جهان بینی جغرافیا، مذهب و آیین در هر منطقه ای متفاوت است.
از نگاه اسلامی و عرفانی، رنگ ها جایگاه ویژه ای دارند و هر کدام نماد یکی از مراحل تعالی و رسیدن به تعالی می باشد.
برای مثال در تفسیر های مختلف عارفانه در عالم تصوف و عرفان از جمله هفت اندام لطیف انسان علاالدوله سمنانی تقسیم بندی زیر را می بینیم:
۱.جسم لطیف یا آدم هستی به رنگ سیاه یا خاکستری.
۲.رده جان حیاتی یا نوح (ع)، آبی رنگ.
۳.رده دل یا ابراهیم (ع)، سرخ.
۴.رده ابرآگاهی یا موسی (ع)، سفید.
۵.رده روح یا داود (ع)، زرد.
۶.رده سر یا عیسی (ع)، سیاه.
۷.رده مرکز خدایی یا محمد، واپسین رده نور سبز درخشان.
در درس بعدی از دوره روانشناسی رنگ ها با ما همراه باشید.
