تاثیر عزت نفس در روابط عاطفی چیست؟ در این مقاله قصد داریم به تاثیر عزت نفس در روابط عاطفی بپردازیم.
با بخشی از تاثیرات عزت نفس بالا و پایین در درس قبل آشنا شدیم. در این درس به طور خاص می خواهیم به تاثیرات عزت نفس پایین در روابط عاطفی بپردازیم . در این جا نیز از مفاهیمی که ناتانیل براندن در این حوزه مطرح کرده است استفاده می کنیم.
پیدا کردن تاثیرات عزت نفس در موفقیت روابط عاطفی کار دشواری نیست. در واقع در زمینه ی روابط عاطفی، هیچ مانعی بزرگتر از این نیست که فرد خودش را دوست داشتنی نبیند و خود را شایسته ی دریافت عشق نداند.
اینکه خود را ارزشمند و کارآمد بدانیم و باور داشته باشیم که شایسته ی عشق هستیم، شالوده ایست که بنای عشق بر آن سوار می شود. در آن صورت است که دریافت عشق و محبت از دیگران کاملا طبیعی و لذت بخش است. همچنین انرژی اضافه ای در خود احساس میکنیم که آن را از طریق عشق و محبت به دیگران هدیه می دهیم.
اما اگر احترامی برای خودمان، هرآنگونه که هستیم، قائل نباشیم ، دیگر چیزی برای بخشیدن نخواهیم داشت، غیر از نیاز های برآورده نشده مان. در چنین وضعیتی ، افراد تنها به منابعی برای تایید یا ردِ ما تبدیل می شوند.
همه این جمله را شنیده ایم که ” تا وقتی خودمان را دوست نداشته باشیم نمی توانیم دیگران را دوست داشته باشیم.” خب منطقی به نظر میرسد. اما آن سوی دیگر این داستان این است که وقتی خودمان را دوست نداریم، باور اینکه کسی دیگری ما را دوست دارد نیز دشوار خواهد بود. وقتی خودم را قبول ندارم، چطور می توانم باور کنم که دیگران مرا قبول دارند.
به قول براندن، ابراز عشق به افراد با عزت نفس پایین، مانند آب ریختن در آبکش است.” آن ها ظرفیت دریافت و نگهداری این عشق را ندارند و آن را دور می ریزند و خب مسلما طولی نخواهد کشید که شما از آب ریختن در آبکش، که کاری بیهوده است، خسته خواهید شد، و در نهایت باور فرد مبنی بر این که او شایسته ی عشق نیست و عشق دیگران نسبت به او واقعی یا مستدام نیست تایید می شود.
تاثیر عزت نفس در روابط عاطفی و باورها
باورهایی که خود را تایید می کنندSelf-fulfilling prophecies
در دوره ی مدل های ذهنی مشاهده کردیم که هر تصوری که از دنیا داشته باشیم مانند قالبی است که دنیا را در آن میریزیم و تفسیر میکنیم. دنیا هردر واقعیت بیرونی هر آنگونه که باشد، وقتی در قالب ما میگنجد تغییر میابد. و همچنین دیدیم که مدل های ذهنی باعث تقویت خود میشوند.
در اینجا عزت نفس پایین ، نگاهی است که فرد نسب به خودش دارد. با توجه به این الگوی ذهنی، او دنیا را، نه آنگونه که هست، بلکه آنگونه که می خواهد تفسیر می کند و سپس اعمالش را بر اساس همان تفسیر ها انتخاب می کند. که منجر به یک چرخه ی معیوب می شود که نهایتا این اعتقاد را که او فردی دوست داشتنی نیست را تقویت می کند.
وقتی فرد با عزت نفس پایین به احساسات دیگران نسبت به خود اطمینان ندارد ، سعی میکند آن هارا به شیوه های مختلف امتحان کند. ممکن است بسیار حساس شود و بیش از حد کنترل گرانه رفتار کند. البته همه ی این ها به این دلیل است که میخواهد مطمئن شود که فرد مقابل واقعا او را دوست دارد. اما متاسفانه همین رفتار های کنترل گرانه و حساسیت های بیجا باعث ناراحتی و ایجاد مشکلات دیگری می شود و عملا از دوست داشتن فرد مقابل می کاهد. و به این ترتیب خود این باور که “من فرد دوست داشتنی ای نیستم” برای فرد با عزت نفس پایین تایید و تقویت می شود.
این نوع باور ها را “self-fulfilling prophecy” می نامند. که به شکل های مختلفی ترجمه شده اند: پیشگویی کام بخش، پیشگویی خود محقق کننده …
مفهوم این عبارت این است که برخی باور ها، مانند پیشگویی هایی هستند که خود باعث وقوع نتایجی می شوند که آن پیشگویی درست از آب در بیاید. مثلا یک پیشگویی که قرار است ارزش دلار بالا برود باعث می شود بسیاری از افراد به خرید دلار هجوم بیاورند و در نتیجه ی افزایش تقاضا قیمت دلار واقعا بیشتر شود. اما آنچه باعث واقعی شدن آن پیش گویی بوده، در واقع خود آن پیش گویی است.
عزت نفس پایین نیز به همین شکل عمل می کند.
افرادی که خود را شایسته ی عشق و احترام نمی بینند، رفتار هایی از خود نشان می دهند که باعث ناراحتی دیگران شده ، و در نهایت به عدم پذیرش منجر شود.
از سوی دیگر عزت نفس بالا نیز تاثیر مشابهی دارد.
افرادی خود را توانمند و شایسته ی دوست داشته شدن می دانند، عشق و محبت دیگران را به راحتی دریافت می کنند و در نتیجه ی این پذیرش مجددا عزت نفسشان افزایش می یابد.
بنابراین می توان دید که نقش عزت نفس در موفقیت یک رابطه ی عاطفی بسیار حیاتی است.
