تعریف ماشین رفتار چیست؟ | رفتار کلی در تئوری انتخاب

در مطلب گذشته که درباره خلاصه نظریه گلاستر بود 6 اصل از 10 اصل بنیادی تئوری انتخاب و با مفاهیم نیازهای اساسی  و دنیای مطلوب آشنا شدیم. در این درس 4 اصل دیگر را که مربوط به مفهوم رفتار کلی هستند را بررسی میکنیم.

مفهوم رفتار در تئوری انتخاب با تعاریف رایج ” رفتار” کمی متفاوت است، برای  نشان دادن این تفاوت گلاسر از واژه ی رفتار کلی استفاده می کند.

 اصل هفتم 

تمام آن چه از ما سر  می زند رفتار است.

 اصل هشتم رفتار کلی و ماشین رفتار

تمام رفتار های ما رفتار کلی هستند و از 4 مولفه تشکیل می شوند: عمل، تفکر، احساس و فیزیولوژی

بر اساس تئوری انتخاب هر رفتاری که از ما سر می زند یک انتخاب است برای ارضا کردن یک یا چند نیاز. گلاسر آن را رفتار کلی می نامد چون از چند بخش تشکیل می شود. از نگاه گلاسر هر رفتار کلی 4 مولفه دارد:

عمل (راه رفتن، حرف زدن، خندیدن …)

فکر (رویاپردازی، تجزیه تحلیل، …)

احساس (غم، خوشحالی، نگرانی …)

فیزیولوژی (درد، سرگیجه، تب …)

شخصی را که در حال دویدن است در نظر بگیرید. عملی که انجام می دهد دویدن است. ممکن است در همان لحظه به کارهای عقب افتاده اش یا به اتفاقات روز قبل یا به هر چیز دیگری فکر کند. ممکن است احساس رضایت داشته باشد از این که برای سلامتی خود تلاش می کند، همچنین احتمالا تپش قلب بالایی دارد و ممکن است در حال عرق کردن باشد. همه ی این ها در کنار هم رفتار کلی این فرد را شکل می دهند، اما برای این که بتوانیم راحت تر راجع به این رفتار کلی حرف بزنیم بارز ترین ویژگی این رفتار کلی را در نظر می گیریم که در این مثال دویدن است.

 اصل نهم ماشین رفتار ویلیام گلسر

ما تمام رفتارهای خود را انتخاب می کنیم، اما فقط به مولفه های عمل و تفکر به صورت مستقیم دسترسی داریم. مولفه های احساس و فیزیولوژی را می توانیم به صورت غیر مستقیم از طریق اعمال و افکار خود کنترل کنیم.

برای روشن تر شدن این موضوع بگذارید استعاره ی معروف ماشین رفتار را بررسی کنیم. گلاسر رفتار کلی را مانند چهار چرخ یک ماشین می بیند.
چرخ های جلو فکر و عمل هستند و چرخ های عقب فیزیولوژی و احساس. مانند همه ی ماشین ها، چرخ های جلوی ماشین رفتار را می توان مستقیما از طریق فرمان کنترل کرد، اما چرخ های عقب را نمی توان چرخاند، اما اگر چرخ های جلو بچرخند به تبع آن ها کل ماشین و چرخ های عقب نیز مسیرشان تغییر می کند.

این تصویر به قدری واضح است که کمک بزرگی به فهم رفتار کلی می کند.،ما می توانیم عمل و فکرمان را کنترل کنیم. ما عمل و فکر خود را انتخاب می کنیم و احساس و فیزیولوژی ما در نتیجه ی آن تغییر می کند.

حتما تا به حال تجربه کرده اید که وقتی به خاطرات خوش فکر می کنید و یا بدون دلیل می خندید احساستان تغییر می کند. در هنگام افسردگی، فرد نمی تواند احساس یا فیزیولوژی خود را تغییر دهد، اما یک پیاده روی ساده می تواند همه ی مولفه های دیگر رفتار را تحت تاثیر قرار دهد.

همه ی این رفتار ها برای برآورده کردن نیاز های اساسی ما هستند، البته افراد مختلف برای ارضا کردن این نیاز ها رفتار های مختلفی از خود نشان می دهند و این تفاوت به دلیل تفاوت در دنیای مطلوب افراد است، به این ترتیب در ماشین رفتار می توانیم نیاز های اساسی را موتور ماشین در نظر بگیریم و دنیای مطلوب را فرمان ماشین.

 اصل دهم 

تمام رفتار ها را به صورت فعل نشان می دهیم و با برجسته ترین مولفه نامیده می شوند.

گلاسر معتقد است جملاتی مانند من افسرده ام یا من ناراحت هستم در زبان تئوری انتخاب معنا ندارند. گلاسر ترجیح می دهد این جملات را این گونه بیان کند که من افسردگی می کنم یا من ناراحتی می کنم، یعنی به جای صفت از فعل استفاده می کند، چرا که گلاسر معتقد است ما رفتار های خود را انتخاب می کنیم.

خب تا این جا تمام ده اصل بنیادی تئوری انتخاب را بررسی کردیم. در درس بعد به صورت خلاصه مفاهیم را مرور می کنیم و مفاهیم تئوری انتخاب را جمع بندی می کنیم که کمک بیشتری به درک چگونگی کاربرد تئوری انتخاب در زندگی خواهد کرد.

مقالات مرتبط با این نوشتار: