مدیران خانم اغلب برای زیردستان خود دوست داشتنی نخواهند بود یا بهتر است بگوییم افراد اطراف آن ها به دو دسته تقسیم می شوند: کسانی که این خانم ها را دوست دارند یا کسانی که از آن ها متنفرند. جدا از مشکل محبوب بودن، خانم هایی که بخواهند مدیر باشند با مشکلات و موانع زیادی روبرو هستند، اما بسیاری از این مدیران معتقد هستند که یکی از راه های رسیدن به موفقیت خوب گوش دادن است. به طورکلی این موانع به سه دسته فردی، سازمانی، اجتماعی و فرهنگی تقسیم می شود:
موانع فردی
بعد از رسیدن به جایگاه مدیریت، بانوان معمولا دچار تعارض و تنش هایی بین خانواده و کارشان می شوند. مدیران خانم به سختی می توانند به مسافرت و ماموریت های شغلی بروند و بخاطر محدودیت ها و مشکلاتی که دارند برای رفتن به ماموریت و یا هم سفر شدن با مردهای همکار به منظور انجام سفر های شغلی، رغبت و تمایلی ندارند. فشار کار، ادغام مشکلات خانواده و شغل شان و فشارهای روانی که به آن ها وارد می شود، در نهایت آن ها را از شغل مدیریت دل زده می کند.
موانع سازمانی
از مهمترین موانع سازمانی در این شغل عدم وجود مربی است. یعنی زنی که به عنوان الگو و راهنما در سازمان، در رده های بالاتر باشد، وجود ندارد. در واقع هم مربی زن وجود ندارد و هم تمایلی به تربیت و رشد زنان نیست و به این مسئله به عنوان عدم وجود ملکه زنبور اشاره می کنند. مردان هم تمایلی به مربیگری بانوان نخواهند داشت.
موانع اجتماعی و فرهنگی
این موانع بیشتر به جایگاه زن در هر فرهنگ و جامعه بر می گردد. با توجه به مرد سالاری و دیدگاه نسبتا سنتی که هنوز به زنان در جامعه ما وجود دارد، مشکلات و چالش های زنان در این زمینه زیاد است. تبعیض های جنسیتی و در نظر گرفتن شغل ها براساس جنسیت افراد نه لیاقت و شایستگی هایشان از معضلات بزرگ زنان در این سطح می باشد.
ویژگی های مدیران خانم موفق چیست؟
مدیر شخصی است که دیگران را اداره می کند. این فرد می تواند رئیس جمهور آلمان باشد یا فروشنده بخش میوه فروشی یک سوپر مارکت، اما در هر حال یک مدیر موفق، برای این که بتواند به خوبی از پس وظایفش برآید و به هدفی که دارد، برسد باید ویژگی هایی داشته باشد. این ویژگی ها به شرح زیر می باشند:
عزت نفس و اعتماد به نفس بالا دارد
مدیران خانم بیشتر از همه ی انسان های دیگری که می خواهند موفق باشند، باید عزت نفس داشته باشند. عزت نفس یا همان احساس ارزشمندی نسبت به خود و دیدگاه مثبت و باور خودمان است. این که خودمان را در هر حالت و هر شکلی که هستیم دوست داشته باشیم. با توجه به آنچه که گفتیم دیدگاه عموم نسبت به یک مدیر خانم مثبت نیست و همراه با ناباوری اخواهد بود، زنی که بخواهد مدیر باشد باید آن قدر عزت نفس داشته باشد که بتواند حرف ها و رفتار منفی دیگران را نسبت به خودش نادیده گرفته و به راهش ادامه دهد. همچنین او باید نسبت به خود اعتماد به نفس بالایی هم داشته باشد، یعنی باور داشته باشد که توانایی انجام کارهایی را که برعهده گرفته است، دارد و این کمک می کند، که در شرایط سخت بتواند بهترین تصمیم را بگیرد. چون اعتماد به نفس و عزت نفس خیلی شکننده هستند، حفظ آن ها کار دشواری است و یک خانم مدیر باید مدام آن ها را در خودش تقویت کند. گفتن جملات تاکیدی مثبت به خود، تقویت مهارت های مدیریتی و شغلی خودشان، شناخت کارکنان و تیم سازی و تقسیم کار و اختیار به زیردستان از کارهایی است که یک مدیر خانم می تواند برای تقویت عزت نفس و اعتماد بنفس خود انجام دهد.
مدیران خانم قدرت سیاست را می شناسد
داشتن سیاست یعنی بدانیم چه زمانی صدایمان را بالا ببریم و چه زمن با نرمی صحبت کنیم. یک مدیر با تدبیر و با سیاست مدام در حال داد زدن و دستور دادن نیست. این که گاهی هم با ملایمت حرف بزند به معنی کوتاه آمدن از خواسته و هدف سازمان نیست. کار سخت و درست این است که با حفظ باورها و ارزش های خود بتوانیم دیگران را به سمت موفقیت راهنمایی و هدایت کنیم. همیشه اینطور نیست که صدای بلند و فریادهای یک مدیر شنیه شود. گاهی صدای آرام و ملایم است که تاثیرگذار می باشد. یک مدیر خوب کاملا با کار گروهی آشنا است و می داند روابط خوب در واقع همان رفتارهای درست ما هستند که باعث ایجاد یک گروه خوب می شوند. اما او همیشه هم اهل سازش نیست و می داند اگر خطر نکند به موفقیت های بزرگی نمی تواند برسد. اغلب زنان مدیر، زنانی توانا و جسور هستند.
خودش را جای دیگران می گذارد
یک مدیر خوب تنها به منافع خودش فکر نمی کند بلکه منافع همه برای او مهم است. او می داند، هر کسی دنیای خودش و برنامه ها، ارزش ها و باورهای خودش را دارد. چیزی که برای شخص مدیر باعث ایجاد انگیزه می شود، در کارمندان او می تواند تاثیری نداشته باشد. پس او سعی می کند قبل از هر کاری به دیگران گوش بدهد و به جای این که دیگران را مجبور کند به سمت او بیایند، با طرفند گوش دادن و درک کرده آن ها، به سمت آن ها رفته و باعث می شود دیگران به او گوش دهند و بهترین خودشان را بروز دهند. خانم مدیر موفق به دنیای دیگران سفر کرده و از زاویه دید آن ها سعی می کند زندگی را ببیند.
او می داند بازی برنده – برنده همیشه بهتر از برنده – بازنده است. وقتی شما به تنهایی برنده بازی باشید معمولا به بهای ایجاد یک دشمن برده اید. او همان طور با دیگران رفتار می کند که دوست دارد با خودش رفتار کنند و سعی می کند با دیگران همدلی کند. او صبور است و سریع واکنش نشان نمی دهد و عصبانی نمی شود. برای گفتگو خودش پا پیش می گذارد. به دنبال ویژگی های ارزشمند دیگران می گردد و مثبت نگر و حسن جو است. در عین حال کار را از دوستی جدا می کند.
مدیران خانم هدف و برنامه ریزی کاری دارند
داشتن هدف سازمانی و برنامه ریزی برای دستیابی به اهداف از مهمترین وظایف هر مدیر موفقی است. مدیران باید برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت با توجه به پیش بینی آینده داشته باشند. برای داشتن یک برنامه ریزی خوب و کارآمد یک مدیر نیاز به شناسایی و آگاهی از شرایط موجود دارد. سپس هدف ها را تعیین و بودجه بندی کند و برای توسعه مهارت هایی که در جهت رسیدن به اهداف به آن نیاز دارد، برنامه لازم را تدوین نماید و در نهایت زمانبندی کاملی ارایه دهد.
مشوق است و به زیر دستانش انگیزه می دهد
یکی از ویژگی های شاخص مدیران خانم خوب این است که مشوق دیگران هستند و از گزینه تنبیه استفاده نمی کنند. آن ها سعی می کنند با تشویق های خود انگیزه های لازم را در کارکنان مجموعه خود ایجاد کنند. تشویق کردن برای مشوق و تشویق شده، هر دو مفید است و حال خوبی که ایجاد می شود در چرخه ای از تشویق شده به خود مشوق باز می گردد. در واقع یک معامله برد – برد است.
مهارت های ارتباطی قوی دارد
مدیر موفق مهارت های روابط موثر را به خوبی می داند. او به خوبی واقف است که تنها می تواند رفتار خودش را کنترل کند و با دیگران وارد جنگ نمی شود، بلکه بهترین راه را انتخاب می کند تا دیگران را به سمت اهداف سازمان هدایت کند. او روحیه کار گروهی را در دیگران تقویت می کند. در واقع اکثر ویژگی هایی که یک مدیر موفق دارد از مهارت های ارتباطی قوی او نشات می گیرد. این که می تواند خود را جای دیگران قرار دهد و پیش از این که حرف بزند به حرف های دیگران گوش دهد، مشوق است و اعتماد دیگران را به خوبی جلب خواهد کرد، نظرات خود را واضح و شفاف بیان می کند، انتقاداتش سازنده است، از دریافت دیگران نسبت به تصمیم هایش استقبال می کند و همیشه با روی گشاده پذیرای دیگران است، این ها همه از مهارت های ارتباطی موثر و قویی است که یک مدیر خوب دارد. خانم ها به طور کلی روابط بهتری می توانند با دیگران برقرار کنند و در این امر مدیران خانم موفق تر از آقایان هستند. حتما مدیران در روابط خود با دیگران دچار مشکلاتی می شوند اما چون آن ها اهداف کاری را مقدم بر اهداف خودشان می دانند، سعی می کنند این مشکلات شخصی را نادیده بگیرند.
افراد شایسته را انتخاب و حفظ می کند
مدیران خانم نیازی ندارند بدانند کارهای مختلف چگونه انجام می شود، بلکه لازم است بدانند چه کسی آن کارها را به خوبی انجام می دهد. او اجازه می دهد دیگران ببرند و ببازند و انتظار ندارد که همه کامل باشند. او همان طور که خودش از شکست هایش درس گرفته، اجازه می دهد دیگران نیز از شکست هایشان تجربه کسب کنند و به این طریق اعتماد به نفس واقعی بدست آورند. البته هنر رهبری او این است که نگذارد دیگران شکست های سنگین بخورند بلکه کاری کند که آن ها اشتباهات کوچکی مرتکب شوند.
مدیران خانم دورنمای کارش را بعد از سختی های را می بینند
مسلما شرایط کاری یک مدیر خانم سخت تر از مردان هم رده با اوست، اما امید به روزهای روشن، تحمل سختی ها را آسان می کند. معمولا یک مدیر خانم نسبت به موقعیت و شهرت شغلی که دارد حساس تر از مردان است چون رفتار، گفتار و واکنش هایی که نسبت به دیگران نشان می دهد همیشه زیر ذره بین است و همیشه در معرض سوء تفاهم های بیشتری قرار دارند. آینده و دستاوردهایی که با مدیریت یک خانم موفق بدست می آید موجب می شود او دشواری های اکنون را نادیده بگیرد و به سوءتفاهم ها اهمیت ندهد. او فراتر از کشمکش های اکنون است .
از سایر خانم های مدیر حمایت می کند
یک زن موفق در هر جایگاهی که باشد، از سایر خانم ها حمایت می کند. مسلما خانمی که از روی شایستگی خود در جایگاه مدیریت قرار دارد به تمام مشکلاتی که خانم ها دارند واقف است چون او این مسیر را طی کرده تا به جایی که هم اکنون قرار دارد برسد پس درک بیشتری نسبت به خانم ها دارد به خصوص آن هایی که در جایگاه مدیریت، مانند او هستند، چه مدیران در سطح بالاتر و چه در سطح پایین تر او اهل بدگویی و رقابت و حسادت نیستند. بلکه اهل درک، همراهی و حمایت است.
همواره در حال آموزش است یک مدیر موفق خانم باید مدام در حال آموزش و بروزرسانی اطلاعات و دانسته هایش باشد. او هم برای تقویت ویژگی های شخصیتی خود و هم برای ارتقاء مهارت های شغلیش باید وقت و هزینه صرف کند و این کار را می کند. این مسئله یکی از مهمترین تاثیرات را در عزت نفس و اعتماد بنفس او دارد و باعث می شود کمتر دچار چالش های مقایسه ای توانایی های مدیران مرد و زن شود.
