چگونه کتاب خواندن را تجربه کنیم؟

امروزه لزوم کتاب خواندن در زندگی بر همگان آشکار است، اما بیشتر آن ها نه کتاب خوب را می شناسند و نه با اصول مطالعه آشنایی دارند در نتیجه اندیشه کافی را از آن بدست نمی آورند. زمانی که به مطالب دقت نمی کنیم نمی توانیم آن ها را خوب درک کنیم و عدم درک درست باعث فراموشی بسیار سریع مطالب از ذهن ما خواهد شد. برای این که یک کتاب را خوب بخوانیم باید فن مطالعه و مهارت کافی را دارا باشیم تا بتوانیم مفاهیم ضروری را به درستی درک کنیم.

کتاب خواندن نیاز به یادگیری برخی مهارت ها دارد. هر چقدر بیشتر با مفهوم کتاب آشنا شویم راحت تر می توانیم از کتاب های که می خوانیم استفاده کنیم. مورتیمر آدلر، یکی از نویسندگان کتاب است که به ما کمک می کند تا یاد بگیریم که چگونه می توانیم با خواندن یک کتاب به مقصود اصلی نویسنده دست پیدا کنیم. عدم دقت منجر به عدم درک درست مطالب می شود و در صورت نبود درک مناسب از مطالب به زودی آن ها را فراموش خواهیم کرد.مطالعه در واقع فنی است که باید آن را بیاموزیم

این نویسنده یک فیلسوف آمریکایی اسن که به عنوان یکی از نویسندگان و ویراستاران دانشنامه بریتانیکا شناخته شده است که علاوه بر کتاب( چگونه کتاب بخوانیم)، کتاب های فراوان دیگری نوشته است. این نویسنده در تمامی نوشته های خود سعی می کند برای مخاطبان خود به گونه ای بنویسد که انگار تحصیلات دانشگاهی ندارد.

کتاب خواندن دارای فواید بسیار زیادی است اما اگر کتابی را به صورت تفریحی و فقط برای سرگرمی می خوانیم، ضرری به خود نخواهیم رساند بلکه به دایره لغات خود کلمات جدیدی را اضافه خواهیم کرد، در نتیجه راحت تر می توانیم صحبت کنیم یا بنویسیم، البته کتاب فرار است و باید هر چند وقت مطالب آن را دوباره برای خود یادآوری کنیم.

چه نوع کتابی بخوانیم

در دنیای امروز دو نوع کتاب وجود دارد که هر کدام ممکن است مزایا و معایبی داشته باشند که عبارت است از:

1. کتاب کاغذی
2. کتاب دیجیتالی

در روش اول مطالعه، کتاب کاغذی همیشه و در همه جا در دسترس ما است و ما می توانیم به راحتی آن را لمس کنیم و زیر نکات مهم و ارزشمند آن را با یک مداد خط بکشیم به صورتی که از آن نکته برداری کنیم، ولی  ممکن است یک مشکل در آن برای ما وجود داشته باشد و آن هم حمل و نقل آن است که ممکن است جا گیر یا سنگین باشد.

در روش دوم به کمک دستگاه‌های الکتریکی می توانیم مطالب کتاب دیجیتال را در هر کجا مطالعه کنیم و همیشه همه جا آن را با خود ببریم، اما به دلیل نور صفحه نمایی ممکن است دچار سردرد و خستگی چشم شویم و یکی دیگر از علت های آن صفحه کوچک موبایل یا تبلت و حواس پرتی که گوشی برای ما به وجود می آورد را دارا می باشد.

پس به این نتیجه می رسیم کتاب فیزیکی برای ما بهتر است، زیرا راحت تر می توانیم آن را لمس کنیم و نکات مهم را با خط قرمز مشخص کرده یا نکاتی که آن مطالب را برای ما یادآوری می‌کند به صورت خلاصه در کنار کتاب یادداشت کنیم.

اما یک کتاب خوب می تواند به دو دسته کلی تقسیم شود؛

کتاب خوب با محتوای خوب

این دسته از کتاب ها به دلیل محتوای خوبی که دارند، پیام های بی نظیر و مناسب را ارئه می دهند. اگه نوشته های یک کتاب به اندازه کافی مناسب و مفید باشد می تواند خواننده را با خود همراه سازد.

کتاب خوب با مهارت خوب نویسنده

در این دسته از کتاب ها هنر نویسنده در بیان مفاهیم بالاتر از مقدار محتوا و مطالب موجود است. نوشتار می تواند به اندازه ای زیبا باشد که یک کتاب چند صفحه ای مفهومی همانند، یک کتاب چند جلدی داشته باشد.

نحوه کتاب خواندن طبق اصول مطالعه

خیلی از ما بعضا کتابی را می خوانیم، ولی درک درستی از مفهوم آن پیدا نمی کنیم. فکر می کنید علت آن چیست؟

در ادامه به چند راه کار عملی برای بهبود مهارت کتاب خوانی اشاره می کنیم:

گام اول بررسی اولیه کتاب

نگاه کلی به صفحه های کتاب بیندازیم تمامی نمودار ها و تصاویر کتاب را بررسی کنیم. مقدمه اول کتاب را خوب بخوانیم تا بتوانیم جذابیت موجود در آن با سلیقه خود را دریابیم. کتاب را ورق بزنید و چند صفحه دلخواه از آن را در ابتدا مطالعه کنیم.

گام دوم در هنگام کتاب خواندن سوال بپرسیم

درباره آن چه قرار است یاد بگیریم سوال کنیم عناوین موجود در کتاب را یادداشت کنیم و سوال های پیش آمده در ارتباط با آن را با دیگران در میان بگذاریم، بهتر است هر سوالی که به ذهن ما می آید را یادداشت کرده تا در موقعیت مناسب مشکلات پیش آمده را حل کنیم.

گام سوم فعالانه کتاب بخوانیم

متن کتاب را به صورت دسته بندی بخوانیم و هر طبقه را به زمان خاصی اختصاص دهیم. می توانیم در زمان خواندن هر جا که دوست داریم ادامه ندهیم و ادامه را به روز بعد واگذار کنیم. در زمان خواندن به سراغ سوال هایمان برویم تا در متن کتاب به جواب درست از آن ها برسیم.

 گام چهارم بلند کتاب خواندن

می توانیم اطلاعات جدید را که در متن میبینیم و برای ما جذاب است را بلند بخوانیم و نکات کلیدی متن با همین روش خوانده شود.

این کار در به خاطر سپردن کلمات به ما کمک می کند حتی می‌توانیم قسمت های مهم کتاب را بلند بخوانیم، بلند خواندن متن کتاب گاهی به فهمیدن بهتر مطالب کتاب کمک می کند.

ده نکته مهم در مورد کتاب خواندن

در ادامه به ده نکته در خصوص مطالعه کتاب اشاره می شود که درک بهتری از موضوع به ما ارائه می دهد:

نگاه خود را به کتاب خواندن تغییر دهیم

بهبود کیفیت زندگی ما به کمک کتاب خواندن افزایش می یابد، کتاب همچون یک کالای لوکس برای ما ارزشمند است. قبل از هر چیزی باید نگاه خود را به کتاب بررسی کنیم و به جای این که پول خود را صرف چیزهای بیهوده کنیم بهتر است با پس انداز خود کتاب بخریم و به کمک آن آگاهی خود را در زمینه‌های مختلف افزایش دهیم.

با افزایش آگاهی خود بهبود کیفیت زندگی خود را افزایش می‌دهیم کیفیت زندگی هر شخصی به کیفیت افکار آن شخص بستگی دارد.

کتاب خوب بخریم

همه کتاب‌های موجود کیفیت زندگی ما را بالا نمی‌برند، پس باید در انتخاب کتاب دقت کنیم به کمک افرادی که بسیار مطالعه می کنند می‌توانیم کتاب‌ های خوب را انتخاب کنیم.

باید کتاب را خوب بخوانیم و فقط به کتاب خوانی رجوع نکنیم. هرگاه کتاب خوبی دریافت می‌کنیم آن را بخریم با پرداختن پول بابت هر چیزی ارزش بیشتری برای آن قائل می شویم، پس بهتر است به جای گرفتن امانت خودمان آن را خریداری کنیم.

با برنامه و طبق اصول مطالعه کتاب بخوانیم

زمانی که کتاب خواندن را به عنوان یک وظیفه روزانه یا یک علاقه همیشگی قبول می کنیم بهتر است یک برنامه هفتگی برای آن تنظیم کنیم. ابتدا از کتاب‌های کم شروع کرده و زمان کوتاهی برای مطالعه اختصاص دهیم اگر روزی در جایگاهی برای مطالعه نباشیم حداقل بتوانیم روز بعد تایم بیشتری را به مطالعه اختصاص دهیم.

 برای نخواندن کتاب خود را تنبیه و جریمه کنیم تا منظم تر به مطالعه و کتاب خوانی بپردازیم و به عنوان یک عادت کتاب خوانی را بپذیریم.

البته بهترین نوع جریمه گذاشتن مبلغی پول برای خرید کتاب جدید می باشد.

مفاهیم کتاب را برای دیگران تعریف کنیم

 برای این که کتاب خواندن را به صورت حرفه ای انجام دهیم باید دید خود را نسبت به کتاب خوانی عوض کنیم و آن را به قصد تعریف برای اشخاص دیگر بخوانیم تا بتوانیم به سادگی برای دیگران آن را بازگو کنیم.

انجام این کار به ما کمک می‌کند تا مفاهیم را بهتر یاد بگیریم، زمانی که یک مطلب را برای دیگران توضیح می‌دهیم یعنی آن را به خوبی یاد گرفتیم. برای این که انگیزه تعریف در ما زیاد شود باید شنونده خوبی را انتخاب کنیم.

کتاب خوب را خوب و طبق اصول مطالعه بخوانیم

به کمک کتابی که می خریم، زندگی خود را بهتر می کنیم.  پس این که چگونه کتابی را که می خریم بخوانیم بسیار مهم است به قول معروف کتاب خوب نباید خوانده شود باید خورده شود. کتاب باید درست خوانده شود تا قابل درک باشد.

چند کتاب را با هم مطالعه می کنیم

گاهی انگیزه برای ادامه کتاب قبلی که در دست داشتیم نداریم پس بهتر است در کنار مطالعه این کتاب کتاب‌های دیگری که موضوع آن ها برایمان جالب است را قرار دهیم تا در این شرایط بتوانیم به سراغ آن ها برویم. قصد و نیت ما از مطالعه یادگیری مفاهیم آن است نه به اتمام رساندن کتاب، پس بهتر است کتاب را با تمام انرژی بخوانیم.

مفاهیم کتاب را زندگی کنیم

ما کتاب را به منظور بهبود کیفیت زندگی خود مطالعه می کنیم پس بهتر است آن چه را که می خوانیم در زندگی  از آن استفاده کنیم، تا بتوانیم به کمک آن در زندگی به مقصد نهایی و هدف آینده خود برسیم، در نتیجه به آن چه که می خوانیم به درستی عمل کنیم.

کتاب را خلاصه کنیم

اولین فایده خلاصه کردن اطلاعات کتاب این است که به فهمیدن بیشتر ما کمک می کند. البته خلاصه نویسی به معنای روی نویسی از کتاب نیستT بلکه باید آن را به زبان خود بنویسیم.

با این روش بیشتر درگیر مطالب کتاب می‌شویم و احتمال به خاطر سپردن مطالب آن برای ما بیشتر است. برای همه ما در آینده برخی از این مطالب مهم واقع می شود و با رجوع به خلاصه آن راحت‌ تر می توانیم به هدف خود برسیم. مرور مطالبی که خودمان خلاصه کرده ایم برای ما لذت بخش تر و مفیدتر خواهد بود.

خلاصه نویسی دیگران از یک کتاب برای ما مفید است، اما آن چه که خودمان می نویسیم برای ما با ارزش تر و قابل فهم تر خواهد بود.

چگونه به مطالعه عادت کنیم

آهسته و آهسته مطالب یک کتاب را به مغزمان انتقال دهیم تا جایگاهی از مغز را برای خود انتخاب کنند و در زمان مطالعه به مطالبی که می خوانیم خوب فکر کنیم و از بدون هدف خواندن آن ها بپرهیزیم.

بهترین روش انتخاب یک دفتر در کنار خود در زمان مطالعه است تا نکاتی که برای ما مهم است و از آن برداشت درستی داریم را یادداشت کنیم و با توجه به مفاهیم یک کتاب اهداف زندگی خود را تعیین کنیم تا به یک نتیجه جدید برسیم.

اعتیاد به کتاب خواندن

زمانی دنیای خود را دگرگون خواهیم کرد که کتاب خوانی را برای خود یک عادت کنیم.

 با رعایت موارد قبل به عنوان یک انسان معتاد به کتاب خوانی اعتیاد پیدا می‌کنیم.

هیچ اعتیادی در دنیا لذت‌ بخش‌ تر از خواندن کتاب نیست.