احساس مباهات چیست؟

در مقاله قبل، به پژوهش هایی در زمینه احساس تقصیر و علت و نقش آن پرداختیم. سپس، احساس حسادت و تفاوت آن را با احساس رشک توضیح دادیم. در این مقاله سعی داریم به احساس مباهات و تاثیرات آن بپردازیم.

هدف اصلی احساس ها این است که از طریق انگیزه ای که در ما به وجود می ‌آورند، ما را برای اقدامی سازنده مهیا کنند. همان طور که پیش تر اشاره کردیم، احساساتی مانند خجالت زدگی، شرم و تقصیر در دسته احساسات خودآگاه و اجتماعی قرار می گیرند. علاوه ‌بر این، احساسی به نام مباهات هم در این دسته ‌بندی قرار می گیرد. مباهات می‌تواند نیروی پیش ‌برنده ‌ای را در ما فعال کند تا به کمک آن، اهداف خود را پیگیری کنیم. احساس مباهات احساسی مثبت است که در نتیجه عملی خاص پدید می‌آید.

منابع احساس مباهات چه هستند؟

یکی از مقوله های غریب برای هر فرد، می تواند این باشد که چگونه می تواند احساس مباهات را در خود فعال کند؟ علی‌ رغم غریب‌ بودن این احساس در افراد، انسان ‌های موفق در تلاش هستند تا احساس مباهات را بطور مداوم ایجاد کنند. اگر به‌ دنبال پادزهری برای مداوای احساساتی نظیر شرم و خجالت‌ زدگی هستید، احساس مباهات، پادزهر بسیار مناسبی است.

جنی از اینکه فارست، بهترین پسر کالج، از او خوشش آمده، مغرور شده بود و بسیار خجالت می کشید. بعد از مدت ها، رابطه آن ها تمام شد؛ ولی جنی باورش نمی‌شد که هرگز چنین رابطه‌ ای وجود داشته است. او زمانی که با فارست بود، خود را فردی منحصر به ‌فرد، خاص و متمایز متصور می‌کرد؛ چون همه شیفته فارست بودند و فارست شیفته او. در حالی که اکنون به این جمع ‌بندی رسید که این احساسش فقط نوعی احساس مباهات مصنوعی و عاریتی بوده است. بعد از تجربه احساس نا خوشایندی که بعد از جدایی تجربه کرد، جنی اعتراف کرد که در رابطه با فارست، خودش را دوست نداشت. او از خودش این سؤال را پرسید که آیا بزرگ ‌ترین کمبود او متفاوت ‌بودن از دیگران و خاص ‌بودن بوده است؟ بعد از آن او تصمیم گرفت تا برای مشکلش راهی بیابد تا بتواند بدون حضور فارست نیز خودش را دوست داشته باشد و بپذیرد. اگر شما جای جنی بودید، منابع مباهات را در کجا جست ‌و جو می کردید؟

مزیت تجربه احساس مباهات چیست؟

 یکی از نشانه های مهم مباهات ‌داشتن اعتماد به ‌نفس و ارزش‌ به خود است. زمانی که این احساس را دارید، دیگران نیز از میزان ارزشی که برای خود قائل هستید، آگاه می ‌شوند. از نشانه های غیرکلامی مباهات، قامت افراشته، جلو دادن سینه، لبخندی ملایم و سری متمایل به عقب است. از آنجایی که نشانه های این احساس گسترده است، شکل بروز این احساس در افراد، بر حسب فرهنگ های مختلف متفاوت است.

آیا نشانه های احساس مباهات مفهوم جایگاه والا را منتقل می کند؟

پژوهشگرانی به‌‌نام های «عظیم شریف» و «جسیکا تریسی»، به این موضوع پرداختند. آن ها در بررسی خود به این نتیجه رسیدند که نشانه ‌های مباهات و جایگاه والا با هم در ارتباط هستند.آن ها معتقد بودند که نشانه های مباهات مانند حالت گسترده بدن، حالت ملایم و سری متمایل به عقب و بازو های باز، پیام‌هایی را ارسال می‌کردند که به جایگاه بالا مرتبط است. آن ‌ها همچنین دریافتند که احساس مباهات پیامی را منتقل می کند، که دیگران، افراد مباهات ‌کننده را در گروه ‌های اجتماعی می ‌پذیرند. برخلاف کسانی که در اثر بروز عصبانیت، افرادی قدرتمند تلقی می ‌شوند؛ اما نشانه های احساسی آن برای دیگران تهدیدکننده است و باعث می ‌شود دیگران از آن فرد عصبانی فاصله بگیرند و او را در گروه‌ های اجتماعی خود نپذیرند. بر این اساس، اگر مباهات حاصل از موفقیت به ‌شکل صحیح بروز داده شود، بسیار مفید و کارآمد است. در غیر این‌ صورت، کمک کننده نیست.

رابطه مباهات و انگیزه چیست؟

زمانی که احساس مباهات تحریک می‌شود، احساس مثبت‌ داشتن به خود نیز تقویت می شود. این احساس باعث خوش ‌بینی و احساس ارزشمند ‌بودن در افراد می ‌شود. این احساس به خصوص هنگام واکنش فرد به چیزی خاص و هنگام انجام کاری خاص در افراد برجسته می ‌شود. نتیجه تجربه احساس مباهات کمک می کند تا به اعمال چشم‌گیرتر دیگر هم فکر کرده و آن را مجسم کنید و به سمت آن حرکت کنید. همچنین استقامت برای رسیدن به هدف مدنظر و ایستادگی در برابر چالش ها و شرایط منفی نتیجه برخورداری از این احساس است.

ارتباط مباهات و اعتماد به ‌نفس کاذب در چیست؟

همان طور که در بالا اشاره کردیم، مباهات در اثر انجام یک عمل برجسته به اعتماد به‌ نفس منجر می ‌شود. با وجود این، ممکن است به جای اعتماد به‌ نفس مثبت و سازنده، به اعتماد بفس منفی و غیر سازنده هم تبدیل شود. آیا اعتماد به ‌نفس بیش ‌از‌ اندازه الزاماً بد است؟

داشتن اعتماد به‌ نفس بیش ‌از ‌اندازه ممکن است کمک‌ کننده و پیش ‌برنده باشد؛ اما اعتماد به‌ نفس کاذب سبب می ‌شود که ارزیابی ما از وضعیت ها نادرست باشد و توقعات غیر واقع‌ بینانه را فعال کند و ما را به‌سمت تصمیم های پر خطر سوق دهد. این در حالی است که در وضعیت ‌هایی که بتوانیم برنده شویم، در ما انگیزه و شوق رقابت به ‌وجود می ‌آورد و بر بلند پروازی و روحیه ما تأثیر مثبت و سازنده ‌ای می ‌گذارد.

بیش تر مردم افرادی را که اعتماد به ‌نفس بالایی دارند، باور می‌کنند. به عقیده پژوهشگران در وضعیت های رقابت گونه که احتمال برد وجود دارد، ارزش رقابت و مبارزه برای به ‌دست‌ آوردن آنچه خواهان آن هستیم، به هزینه‌ اش می ‌ارزد. برای مثال، زمانی که محصولی را خریداری می کنیم و متوجه می ‌شویم که کیفیت محصول با آنچه گفته‌ شده است، هم خوانی ندارد. در این موقعیت، استراتژی فریبکارانه ناشی از گریز از رقابت، جایگزین موقعیتی سازنده و کاربردی می ‌شود.  

مباهات گستاخانه چیست؟

مباهات به خود رأی ‌بودن منجر نمی‌شود؛ اما ممکن است، باعث گستاخی شود. مباهات گستاخانه نشانه اعتماد به ‌نفس کلی و فراگیر است و به شکل نخوت و خود بینی خود را نشان می دهد. ارزش بیش‌ از اندازه بر خویش، ریشه دیگر مباهات گستاخانه است. زمانی که احساس مباهات می کنیم، تصور می کنیم که کار های ما مثمر ثمر بوده و با موفقیت انجام شده است. در حالی که وقتی این احساس با گستاخی همراه می ‌شود، گمان می کنیم، کاری که ما انجام‌ داده‌ ایم، محشر و بی ‌نظیر بوده است.

پژوهشگران بر این باورند که مباهات گستاخانه با خود بزرگ ‌بینی و خودشیفتگی و اغراق درباره خود ارتباط نزدیکی دارد. همچنین دریافته ‌اند که این مدل گستاخی در افرادی که مستعد شرم هستند بیشتر دیده می‌شود؛ چرا که این خود راهی برای پنهان‌کردن احساس شرم است.

همان ‌طور که در مقالات قبلی گفته شد، افراد قلدر اعتماد به ‌نفس بالایی دارند؛ اما این میزان اعتماد به‌ نفس از گستاخی آن ها ناشی می ‌شود. در نتیجه، آن ‌ها مباهات گستاخانه، خود بزرگ‌ بینی بیش ‌از اندازه دارند که آن ها را از تجربه شرم دور می ‌کند. برخلاف احساس مباهات که می ‌تواند به رفتار هایی منجر شود که به منزلت ما بیافزاید، مباهات گستاخانه احساسی است که باعث می ‌شود، فرد به‌ صورت دروغین در تلاش باشد تا به دیگران اثبات کند که به موفقیت دست یافته است؛ حتی زمانی که این امر اتفاق نیفتاده و تضمینی هم برای وقوع آن نیست.

افرادی هستند که به‌ واسطه اعتماد به ‌نفس کاذبی که دارند، موفق می ‌شوند که منزلت اجتماعی دروغین کسب کنند مانند افرادی که محبوب ‌اند؛ ولی رفتاری تهاجمی دارند. همچنین مباهات گستاخانه بسیار جذاب و فریبنده است. خواه ویژگی یک فرد محبوب باشد؛ خواه ویژگی رهبری که خود را برتر از دیگران می‌پندارد.

نقش مباهات برای شما چیست؟

احساس مباهات بر پایه خود ساخته می ‌شود و زمانی که تجربه می ‌کنیم، بیشتر ترغیب می شویم تا آن را تجربه کنیم. همچنین این احساس باعث فعال ‌شدن اعتماد به ‌نفس در ما می ‌شود؛ ولی مهم است که هدف ‌های واقع ‌گرایانه داشته باشیم که به تحقق و فعال ‌شدن احساس مباهات در ما منجر شود. زمانی که قدمی هرچند کوچک برای اهداف خود بر می‌ داریم، این احساس در ما به جریان در می ‌آید.  به ‌عنوان تمرین می توانیم، از فعالیت هایی که در ما احساس مباهات را فعال می کند، فهرستی تهیه کنیم تا در موقعیت هایی که روحیه خوبی نداریم، از آن استفاده کنیم.

به‌طور خلاصه، در این مقاله به احساس مباهات پرداختیم و گفتیم که مباهات حالتی مثبت است که در واکنش به عملی خاص پدید می ‌آید. نشانه این احساس و ارتباط آن را با جایگاه اجتماعی بررسی کردیم. همچنین به شکل های دیگر این احساس نظیر مباهات گستاخانه پرداختیم.