درمقاله قبل، به موضوع معاشرت پرداختیم و سپس، موضوعاتی چون هنر گوش دادن و هنر گفتن را مطالعه کرده و راهکار های مؤثر در این زمینه را بیان کردیم. در این مقاله، به این پرسش می پردازیم: «آیا از ارزیابی دیگران درباره خود شگفت زده شده اید؟»
این سؤال یکی از دغدغه های افراد در طول شبانه روز است. شاید در طول روز بارها و بارها به این پرسش فکر کنیم و برای ما مهم باشد که دیگران ما را چگونه ارزیابی می کنند. ما دوست داریم، مثبت و حمایت کننده به نظر برسیم؛ اما بهتر است، گاهی از اطرافیان خود بخواهیم، حالات ما را بررسی کنند تا بدانیم، چگونه به نظر می رسیم. برخی مواقع، بر پایه اینکه نزد دیگران چگونه به نظر می رسیم، رویکرد خود را تنظیم می کنیم. تنها راه برای اینکه به درک دیگران از خود پی ببریم، رسیدن به فهم درونی آن ها است. البته این کار به همین راحتی هم نیست. بر این اساس، بیش تر افراد حاضرند در حباب زندگی کنند تا جویای باز خورد از دیگران باشند.
چگونه از ارزیابی دیگران استفاده کنیم؟
ممکن است از اینکه دیگران ما و نحوه واکنش عاطفی ما را ارزیابی کنند، ترس داشته باشیم؛ اما بسیار مهم است، انعطاف عاطفی را لازمه کار خود قرار دهیم یعنی اینکه باز خورد سایرین را بشنویم و از نظرات آن ها قدردانی کنیم. دریافت باز خورد دیگران، یکی از مفید ترین راه ها برای رشد و توسعه فردی است. گاهی دریافت باز خوردی سازنده، انگیزه ما را افزایش می دهد. همچنین ممکن است، در این باز خورد ها، نکته ای مطرح شود که از آن آگاه نیستیم. آن گاه این نکته ممکن است، برای ما همچون گنجی باشد که تا آن لحظه برای ما پنهان بوده است. به عبارتی، باز خورد ها و ارزیابی های دیگران، باعث می شود تا وضعیت معاشرت ما با دیگران بهبود یابد. یکی از مهم ترین روش ها برای اینکه از دیدگاه دیگران درباره خود مطلع شویم، مرور، تصحیح و تکرار فرآیند ارزیابی خود است.
گام های فرایند ارزیابی خود چیست؟
در گام نخست، به نحوه مدیریت روابط خود باید توجه کنیم که بهترین راهکار در این زمینه گرد آوری باز خورد است. برای مثال، می توانیم از بین دوستان و اطرافیان خود، چند نفر را انتخاب کنیم و نظرات آن ها را درباره نحوه ایجاد و حفظ رابطه جویا شویم. برای این منظور، می توانیم سؤالات زیر را دستور کار خود قرار دهیم:
- به طور معمول، چطور با دیگران ارتباط برقرار می کنم؟
- زمانی که در کار گروهی هستم، من را چطور ارزیابی می کنی؟
- آیا در ارتباط با دیگران، نکته ای هست که توجه شما را به خودش جلب کرده باشد؟
- به نظرت در چه قسمت هایی از روابط باید خود را بهتر کنم؟
علی رغم اینکه شنیدن باز خورد با سختی و شگفت زدگی همراه است، ولی گرد آوری دیدگاه های دیگران بسیار مفید و کاربردی است. حتی اگر با اظهاراتی که گفته می شود، موافق نباشیم. لازم به ذکر است، بازخوردی که دریافت می کنیم، حقیقت محض نیست و فقط یک نظر است. به این منظور، باید سعی کنیم، به جای تمرکز بر یک نظر، دامنه ای از نظرات را دنبال کنیم؛ چرا که دید وسیع تری از خود را به ما می دهد.
در گام دوم بهتر است با برداشتن قدم های کوچک، برخی از رویکرد های خود را تصحیح کنیم. همین قدم های کوچک سبب می شود تا تغییرات بزرگی در خود مشاهده کنیم.
در گام سوم، فرایند را به ترتیب تکرار کنیم. تکرار این فرایند ساده، تأثیر به سزایی در توسعه هوش هیجانی ما خواهد داشت.
همان طور که پیش تر هم گفته شد، باید نظرات دیگران را بشنویم و فقط در حد نظر از آن ها استفاده کنیم. نه اینکه آنقدر آن ها را جدی بگیریم که به زندگی ما آسیب جدی وارد کنند. در قدم نخست، به اینکه دیگران چگونه ما را درک می کنند، باید توجه کنیم. در قدم دوم، برای همدلی بهتر، تغییری نا چیز انجام دهیم و در نهایت، تلاش کنیم تا این پروسه را بارها و بارها تکرار کنیم. این سه قدم، چرخه بهبود مستمر را به وجود می‌آورد و باعث بهتر شدن روابط ما با دیگران می شود. علاوه بر این، برای بهبود دائمی در زندگی کاری و شخصی می توانیم، از سه تکنیک مرور و تصحیح و تکرار استفاده کنیم.
رابطه ارزیابی و انتقال پیام چیست؟
ممکن است شما هم این موضوع را تجربه کرده باشید که ارتباط شما با شخصی، آن طور که واقعاً می خواستید، پیش نرفته است یا اینکه ممکن است، قصد شما از ارتباط با فردی، بد تعبیر شده باشد. به احتمال زیاد، در این موقعیت، دچار احساس خجالت، گناه یا شرم خواهید شد.
در اکثر مواقع، در روابط بین فردی، تمرکز شما روی آن چیزی است که می گوییم و اینکه دیگران چه پیامی را از ما دریافت می کنند. این در حالی است که روابط قدرتمند و مهارت های ارتباطی تأثیر گذار، بر اساس اثر قوی آن ها ساخته می شوند، نه بر اساس برنامه ریزی فرد برای نحوه رساندن پیام. سازگاری و انعطاف پذیری در شیوه ارتباط، راهکار این مسئله است. ما می‌توانیم، به جای تمرکز بر پیام، بر قصد تمرکز کنیم.
مدیر فروشی را در نظر بگیرید که مجموعه بزرگی از فروشندگان را مدیریت می کند. پیام های کلیدی بسیاری نظیر اهداف، اطلاعات بازاریابی، مخاطب هدف، نحوه معرفی محصول و… در این زمینه وجود دارند؛ اما او باید بر پیام های کلیدی موجود تمرکز کند. تمرکز روی قصد در روابط، مزایای بسیاری از جمله افزایش اعتماد به نفس دارد. به طور کلی، افراد به نیت ما و به پیام ما توجه نشان می دهند. این واکنش، ما را از فشار بی نقص گرایی در انتقال پیام، مصون نگه می دارد و باعث انتقال بهتر پیام ما می شود. همچنین سبب می شود، تا منعطف و طبیعی و مطمئن برخورد کنید. بیان شیوه برخورد در ارتباط با دیگران، امتیاز بزرگی محسوب می‌شود.
همان طور که پیش تر اشاره شد، کلید مؤثر این است که به اظهارات دیگران درباره خود فکر کنیم و دریابیم که دیگران ما را چطور ارزیابی می کنند. باید به یاد داشته باشیم که معاشرت مؤثر در گرو پیامی است که فرد مقابل دریافت می کند، نه پیامی که ما می خواهیم برسانیم. بهتر است، این سؤال را از خود بپرسیم که می خواهیم فرد مقابل چه پیامی از معاشرت را با من دریافت کند؟
بطور خلاصه، در این مقاله به تأثیر ارزیابی در ارتباط اشاره کردیم و اهمیت بازخورد در معاشرت را بررسی کردیم.
