بازی های موثر در تقویت هوش کلامی کدامند؟ | چگونه هوش کلامی کودکان خود را فزایش دهیم؟

بازی یکی از بهترین راه های آموزش و تقویت مهارت های مختلف به خصوص در کودکان است. هوش کلامی مبنای اصلی مهارت های ارتباطی مهمی مثل فن بیان، توانایی متقاعد سازی دیگران، حل اختلافات، تبحر در نویسندگی، انتقال احساس و مهارت های کلامی و غیرکلامی و مهارت های بسیار زیاد دیگر است. برخی از بازی ها ارتباطی مستقیم باهوش کلامی داشته و طراحی و اجرای آن ها، کمک بسیاری به تقویت این هوش پایه می نماید. تعدادی  از این بازی ها مشخصا برای سنین کودکی مناسب است، ولی بعضی از آن ها در تمامی سنین قابل انجام بوده و علاوه بر ایجاد حس نشاط و شادی، ابزاری مناسب برای تقویت هوش کلامی و به طبع آن، تقویت مهارت های ارتباطی محسوب می شود.

[aparat id=”kblsC”]

هوش کلامی یکی از انواع چند گانه هوش به حساب می آید که انسان ها به کمک آن می توانند مهارت های سخنوری خود را افزایش دهند، به کمک این هوش افراد قادر خواهند بود سطح بالاتری از روابط صحیح را تجربه کنند، اما خوب است این نکته گفته شود که هوش کلامی با مفهوم فن بیان و مهارت کلامی یا سخنرانی تفاوت هایی دارد.

هاوارد گاردنر، در نظریه خود در کتاب قاب های ذهنی، هوش را به هشت دسته تقسیم کرده است که احتمال می دهد هوش نهم و دهمی هم وجود داشته باشد و در ارتباط با هوش کلامی این گونه بیان می کند که، هوش کلامی یکی از مهم ترین هوش های هشت گانه است که توانایی به کار بردن زبان نوشتاری و گفتاری به شیوه ای موثر به منظور بیان خواسته خود را بازگو می کند.
این دانشمند می گوید، افرادی که از هوش کلامی بالایی برخوردار هستند به درستی و راحتی می توانند از کلمات در زمان حرف زدن یا نوشتن استفاده کنند و آن ها دارای مهارت های خاصی در نوشتن مطالب و به خاطر سپردن و خواندن کلمات هستند، این افراد می توانند در شغل هایی همانند، تدریس، وکالت، خبرنگاری، سخنرانی و … اتفاقات خوبی را رقم بزنند. البته افراد زیادی در جهان وجود دارند که دارای این ویژگی می باشند و از آن به بهترین شکل بهره می برند همانند، دکتر محمد جواد ظریف و یا ویلیام شکسپیر و …

این دانشمند پس از ارائه نظریه خود در ارتباط با هوش، شهرت زیادی کسب کرد و وارد پروژه های روانشناختی شد.

در ادامه به معرفی تعدادی از بازی ها که در تقویت هوش کلامی تاثیر به سزایی دارند می پردازیم.

بازی های موثر در تقویت هوش کلامی در سنین کودکی

تمامی کودکان در هر یک از هوش های چند گانه خود دارای قوت و ضعف هستند، پس والدین موظف هستند که هر یک از این هوش ها را شناسایی کرده و برای کاهش نقاط ضعف و افزایش نقاط قوت آن ها تلاش کنند تا بتوانند استعداد های فرزندان خود را هر چه زود تر شکوفا کنند. برای افزایش هوش کلامی در کودکان خود بهتر است انجام فعالیت های کودکان خود را در قالب بازی طراحی کنیم.

بازی یکی از موثر ترین و اصلی ترین روش برای آموزش کودکان شناخته شده است. عده زیادی از کودکان، شب را به امید بازی فردا سپری می کنند، زیرا اهداف اصلی او در این دوران از زندگی فقط بازی است.

[aparat id=”gcJ5y”]

جمله سازی

یکی از بازی های موثر در تقویت هوش کلامی-زبانی جمله سازی است. ما کلمه ای را انتخاب کرده و از او می خواهیم که با آن جمله ای بسازد. کودک تلاش می کند با استفاده از کلماتی که در دایره واژگان خود ذخیره کرده و با رعایت ترتیب آن ها را کنار هم چیده و جمله ای بسازد و آن را برای ما بازگو کند. والدین باید در صورت نیاز، حتما به کودک خود یاری برسانند و ضمنا از او بخواهند که تنوع و گوناگونی و استفاده از کلمات مختلف را در ساختن جملات رعایت کند و از ساختن جملات تکراری با ساختار یکسان پرهیز نماید. به این ترتیب کودک سعی می کند با تفکر بیشتر، واژه ها و عباراتی را که در گوشه ذهن خود دارد بازیابی کرده و با بکار بردن آن ها، دایره لغات خود را پویا تر سازد.

بازی گل یا پوچ

از کودک خود بخواهیم، شیئی را در دست خود گرفته و پشت خود پنهان کند. این شیء می تواند به انتخاب کودک یک اسباب بازی، مداد، پاک کن، دفتر و یا هر وسیله قابل حمل دیگری باشد. سپس او را مجاب سازیم تا بدون این که به صورت مستقیم از نام آن شئ استفاده کند، با توضیح دادن جنس، کارکرد، رنگ و سایر مشخصه های خاص آن ما را راهنمایی کند تا نام آن را حدس بزنیم. این کار در تقویت مهارت توضیح دادن و همچنین گسترش دایره واژگان کودک، تاثیر عمیقی بر جای می گذارد.

بازی کلمات بهم ریخته

 ما می توانیم یک جمله را در ذهن خود انتخاب و با جابه جا کردن کلمات و عبارات آن، از کودک بخواهیم تا کلمات را مرتب کرده و جمله صحیح را برای ما بازگو کند، بهتر است در ابتدا از جملات ساده شروع کرده و به مرور و با افزایش مهارت کودک، از جملات طولانی تر و پیچیده تر استفاده نمائیم. این بازی، توانایی کنار هم چیدن صحیح کلمات را در کودک ما تقویت کرده و علاوه بر آموختن کلمات و واژه های جدید، او را با ارکان جمله و جایگاه آن ها نیز آشنا می سازد. مثلا، ابتدا از کودک خود بخواهیم با این کلمات جمله ای بسازد” دارم- مادرم- دوست- من- را.” در مراحل بعدی جملات طولانی تر و پیچیده تر را انتخاب کنیم. مثلا، احترام- دانش آموزان- خود- تمام- معلمان- می گذارند- به.

تکرار کلمات پیچیده و هم آوا

 برای این بازی می توانیم عبارات معروف و آشنایی را انتخاب کرده و از کودک خود بخواهیم آن ها را تکرار کند. این بازی، در میان 4 مولفه اصلی هوش کلامی، بیشتر موجب تقویت مهارت آواشناسی کودکان شده و موجب تقویت این بخش از هوش کلامی-زبانی او می شود. می توانیم این عبارات را انتخاب کرده و از کودک بخواهیم چند بار آن ها را تکرار کند. شیش سیخ کباب، سیخی شیش هزار، لیره رو لوله، لوله رو لیره، افسر ارشد ارتش اتریش، قوری گل قرمزی و….

مجموعه کلمات مرتبط

 3 کلمه مختلف که به نوعی باهم در ارتباط هستند را انتخاب و از کودک بخواهیم با رعایت ترتیب آن ها ارتباط کلمه چهارم را یافته و آن را عنوان کند. با این بازی، کودک بیش از پیش متوجه ارتباط بین کلمات شده و معنای آن ها را بهتر درک خواهد کرد.

مثال1، سه کلمه ماشین، کشتی و هواپیما را به عنوان وسایل نقلیه عمومی انتخاب کنیم و کودک باید وجه اشتراک آن ها را شناسایی کرده و عباراتی مثل قطار را به عنوان پاسخ استفاده کند.

مثال2، تنیس، پینگ پنگ، بدمینتون(ورزش های حرکتی). پاسخ، اسکواش.

مثال3، کوه، جنگل، دریا(محیط زیست). پاسخ، بیابان، کویر، دشت.

زنجیره کلمات

حتی می توانیم یک جمله طولانی را برای کودک به صورت آرام و کاملا شمرده بیان کنیم و از او می خواهیم تا آن جا که می تواند، جمله را به خاطر سپرده و آن را عینا برای ما بازگو نماید. این بازی در درجه اول مهارت گوش دادن فعال را در کودک تقویت کرده و سپس او را با  ترکیب کردن جملات و ترتیب کنار هم قرار گرفتن آن ها آشنا ساخته و بدین ترتیب هوش کلامی-زبانی کودک را ارتقا می دهد.

نامه نگاری

به کودکان خود یاد دهیم به دلایل مختلف برای دیگران نامه بنویسند و همین کار را ما برای کودک خود انجام دهیم، اگر کودک ما هنوز خواندن و نوشتن یاد نگرفته است بهتر است، او مطالبی را که دوست دارد بازگو کند و ما دقیقا همان مطالب را برایش بنویسیم.

مصاحبه با کودک

مصاحبه کردن را به کودک خود یاد دهیم، به کودک خود بگوییم که می خواهیم در مورد یک موضوع با او مصاحبه کنیم و سوالاتی را برای پرسش از او اماده کنیم. با کودک خود در ارتباط با سوالات مشورت کنیم تا بدانیم دوست دارد چه سوالاتی از او پرسیده شود و در مورد همان موضوع به مصاحبه بپردازیم. کودکان به دلیل این که از تخیلات بسیار بالای برخوردار هستند، این توانایی را دارند تا به سوالات سیاسی هم جواب دهند، حتی اگر پاسخ آن ها خنده دار باشد.

بازی های موثر در تقویت هوش کلامی برای تمام سنین

برخی بازی ها را می توانیم در هر سنی انجام دهیم و علاوه بر رقم زدن لحظاتی خوش در کنار دیگران، به تقویت هوش کلامی خود نیز کمک قابل توجهی بکنیم. در ادامه با تعدادی از این بازی ها، بیشتر آشنا می شویم.

[aparat id=”yzoSb”]

بازی پانتومیم

 پانتومیم یکی از محبوب ترین بازی ها در جمع های دوستانه و خانوادگی محسوب می شود. افراد به دو گروه تقسیم می شوند. یکی از گروه ها واژه، اصطلاح یا جمله ای را انتخاب نموده و به فردی از گروه دیگر که وظیفه اجرای آن را به عهده دارد انتقال می دهند. این فرد نیز بدون استفاده از کلام و همچنین اشاره مستقیم تنها با زبان بدن و مهارت های غیرکلامی می بایست هم گروه های خود را راهنمایی کند تا واژه یا جمله انتخابی تیم رقیب را حدس بزنند. این بازی ضمن تقویت هوش کلامی، باعث توانمندی بیشتر افراد در زمینه زبان بدن و مهارت های غیر کلامی نیز خواهد شد.

جدول کلمات متقاطع

یکی از بهترین راه های تقویت دایره واژگان و افزایش هوش کلامی، حل جدول می باشد. می توان این سرگرمی را به صورت مسابقه انجام داد و افراد بسیاری را به حل جدول ترغیب نمود.

درست کردن بازی پازل به صورت دسته جمعی

 این سرگرمی نیز در کنار تقویت هوش کلامی، سبب افزایش سطح یادگیری و ارتقای مهارت های ارتباطی می گردد.

اجرای نمایش به صورت بداهه

 این سرگرمی، یکی از کارآمدترین راه کارها برای افزایش دایره لغات، توانمندی در جمله سازی و ایجاد ارتباط منطقی و صحیح بین کلمات شده و علاوه بر تقویت مهارت های ارتباطی، فن بیان و زبان بدن، هوش کلامی را به میزان قابل توجهی ارتقا می بخشد.

مشاعره

 یکی از بهترین بازی ها و سرگرمی ها برای تقویت آواشناسی به عنوان یکی از مهم ترین مولفه های هوش کلامی مشاعره می باشد. از سوی دیگر، مشارکت در این مسابقه، انگیزه مطالعه نمودن را به شدت تقویت کرده و همین موضوع، نقش انکار ناپذیری در تقویت هوش کلامی خواهد داشت.

کلمه یابی

 این بازی با حضور 2 یا چند نفر قابل اجرا است. به این صورت که اولین نفر کلمه ای را انتخاب می کند و نفر دوم با آخرین حرف کلمه انتخابی نفر اول، کلمه ای را پیدا کرده و آن را بیان می کند. هرگاه فردی در نوبت خود نتواند کلمه ای جدید را به خاطر بیاورد و یا کلمه ای تکراری را بازگو کند از دور مسابقه خارج می شود. بازی آن قدر ادامه پیدا می کند تا فقط یک نفر باقی بماند. نفر برنده برای نمایش توانمندی خود می تواند، تا آن جا که حافظه اش او را یاری می کند، بازی را به صورت انفرادی ادامه دهد. بهتر است در این بازی از اسامی استفاده نشود. مثال، کوه – هاکی –  یاغی – یورتمه – هاون – نهنگ – کاش – شکار …

مسابقه گزارشگری

 می توانیم صدای یک گزارشگر را در هنگام گزارش یک مسابقه مثل، فوتبال قطع کنیم و هر کدام برای دقایقی نقش گزارشگر را به عهده گرفته و همگام با ریتم و وقایع مسابقه، آن را گزارش کنیم. تاثیر این بازی در افزایش دایره واژگان و تقویت هوش کلامی بسیار قابل توجه است.

زنجیره کلمات

 نفر اول کلمه ای را انتخاب و نفر بعدی با انتخاب کلمه ای جدید نسبت به کلمه نفر اول، جمله و یا داستان را ادامه می دهد و این روال در خصوص نفرات بعدی نیز تکرار می شود. شرکت کنندگان باید ترتیب کلمات را به خاطر سپرده و تا جایی که حافظه شان یاری می کند، این عبارت و شکل گیری را ادامه داده و طولانی تر نمایند. بازنده کسی است که عبارت یا داستان شکل گرفته را فراموش کرده و یا نتواند کلمه جدیدی به آن اضافه نماید.

این ها فقط چند نمونه از بازی ها و سرگرمی های فراوانی هستند که می توانند به قصد افزایش هوش کلامی کودکان و بزرگسالان، به کار گرفته شوند. ما نیز می توانیم با طراحی بازی های جدید و مشابه، ضمن این که لحظات بسیار شیرین و دلپذیری را در کنار عزیزان خود سپری می کنیم، در تقویت هوش کلامی خود، کودکان و دیگر عزیزان خود سهم به سزایی داشته باشیم.

مقالات مرتبط با هوش کلامی که ممکن است برای شما مفید باشند :