شناخت و نحوه ترک عادت های بد ذهنی

ما در این مقاله به عادت های بد ذهنی می پردازیم اما می دانیم که عادت های ما، یعنی کارهایی که بطور ناخودآگاه انجام می دهیم، به سه دسته: عادت های ذهنی و فکری، عادت های رفتاری‌، عادت های زیستی تقسیم می شوند.

عادت های زیستی، به عادت هایی می گویند که بر اثر مقاوم شدن تحریک پذیری اندام های حسی ما ایجاد می شود. در واقع، این تحریک پذیری اندام حسی ما بر اثر تکرار محرک کم شده و به اصطلاح به آن عامل محرک مقاوم می شویم. مثلا عادت کردن به بو. وقتی ما وارد خانه ی دیگران می شویم در لحظه ی اول بوی خاصی به مشام مان می خورد اما بعد از مدتی که در آن خانه هستیم دیگر‌ آن بو را احساس نمی کنیم.

عادت های رفتاری، عادت هایی هستند که بر اثر تکرار یک رفتار یا عمل و کاری در ما ایجاد می شود. مثل عادت به سحرخیزی یا عادت به یک نوع خوابیدن یا راه رفتن.

عادت های ذهنی، که بر اثر تکرار یک فکر یا احساس در ما ایجاد می شود. مثل عادت به مثبت نگری یا عادت به قضاوت دیگران.

همه ی این عادت ها می تواند خوب یا مفید و یا بد و مضر باشد .

شناخت عادت های بد ذهنی

فکر ما زندگی ما را ایجاد می کند و انسانی که اکنون هستیم، نتیجه ی تفکرات ماست. عادت ها و باورهای ما فکر ما را بوجود می آورند. اگر ما از زندگی کنونی خود راضی نیستیم و احساس شادی و خوشبختی نمی کنیم، نشان دهنده ی اینست که عادت ها و باور هایمان مفید و کارآمد نیستند.

بنابراین باید در گام اول افکار خود را بررسی کنیم و ببینیم فکرهایی که در طول روز می کنیم چه هستند و نسبت به آنها شناخت پیدا کنیم. بسیاری از افکار ما از دوران کودکی تا بزرگسالی در ذهن ما ساخته شده اند و از دریافت هایی که ذهن ما از طریق حواس مان از محیط پیرامون بدست آورده، ساخته شده اند بنابراین قدمت زیادی دارند و هرچقدر افکار ما قدیمی تر باشند جایگزین کردن آنها با افکار دیگر کار سخت تری است. اما ما برای کسب موفقیت و شادی در زندگی مان مجبور به تغییر باورها و عادت هایمان هستیم.

ترک عادت های بد ذهنی

همه ی انسان ها دوست دارند که موفق و شاد باشند، اما همه نمی توانند به این هدف دست یابند. حتی با اینکه می دانیم گره کار ما در افکار ما یعنی عادت ها و باورهای ناکارآمد ماست اما باز هم جایگزین کردن افکار بد با افکار خوب و درست، کار ساده ای نیست. گاهی با اطلاعات جدیدی که ما از محیط مثلا کتاب های جدیدی که خواندیم ویا آدم های جدیدی که وارد زندگیمان شده اند دریافت می کنیم، افکارمان خودبخود تغییر می کنند اما گاهی نیاز هست که خودمان آگاهانه این کار را انجام دهیم.

یعنی ما افکارمان را می سازیم و افکارمان ما را. اما چگونه افکارمان را بسازیم؟ ما می دانیم که نمی توانیم عادت های بد را از مغزمان حذف کنیم و وقتی چرخه ی عادتی در مغز ما ساخته شد، دیگر نمی توان آنرا از بین برد. اما می توانیم آنها را با عادت های جدید مثبت جایگزین کنیم .در این مقاله به ایجاد عادت های ذهنی مثبت و جایگزین کردن آنها با عادت های بد ذهنی می پردازیم. چگونه عادت های مثبت را در ذهنمان ایجاد کنیم :

گام اول : آگاهی نسبت به آن عادت بد ذهنی

در ابتدا باید بدانیم از چه بخشی از زندگی خود ناراضی هستیم و بعد بررسی کنیم که ذهنیت ما نسبت به آن موضوع چگونه است. مثلا یکی از عادت های ذهنی بد ما این است که خیلی از اوقات نمی خواهیم هیچ کسی از ما ناراحت شود و همه باید ما را دوست داشته باشند. فکر می کنیم، چون با گفتن حرفی که درست است و یا انجام کار صحیح، شخص یا اشخاصی را ناراحت می کنیم و دیگر دوست داشتنی نخواهیم بود، بهتر است آن حرف را نزنیم و آن کار را انجام ندهیم و بعد خودمان با این ناراحتی سر می کنیم.

این عادت راضی نگه داشتن همه، یک عادت بد ذهنی است و یا سرزنش کردن درونی خودمان یا همان صدای سرزنشگر که با کوچکترین اتفاق بدی که رخ می دهد شروع به کار می کند و مدام به ما می گوید که خودمان مقصریم و ما شایستگی های لازم را برای این کار نداریم و … این عادت های ذهنی منجر به این می شود که ما کم کم خودمان را نالایق دانسته و همچنین خودمان را دوست نداشته باشیم و همچنین عزت نفس ما را دچار مشکل می کند.

گام دوم : چه عادت ذهنی مثبتی را می خواهیم جایگزین کنیم

وقتی عادت های ذهنی بد خود را شناختیم و نسبت به آنها آگاه شدیم، حالا باید ببینیم که چه عادت خوب و مثبتی را می خواهیم جایگزین آن کنیم. مثلا: به جای اینکه فکر کنیم همه باید از ما همیشه راضی باشند و ما را دوست داشته باشند، بدانیم که هیچوقت ما نمی توانیم همه را راضی نگه داریم و بپذیریم همه قرار نیست ما را دوست داشته باشند، پس تلاش بیهوده نکنیم به جای اینکه به دنبال دوست داشتن و رضایت دیگران باشیم، خودمان، خودمان را دوست داشته باشیم و یا صدای درون سرزنشگر خود را هم به صدای حامی خودمان تبدیل کنیم. به جای اینکه مدام خود را سرزنش کنیم، خودمان را تشویق کنیم.

گام سوم : تکرار عادت جدید

همانطور که عادت های بد ذهنی قبلی بر اثر تکرار در ذهن مان نهادینه شده اند، عادت های جدید هم نیاز به تکرار و استمرار برای ایجاد شدن و ثبت شدن در ناخودآگاهمان دارند. این تکرارها می تواند به صورت:

گفتن جملات مثبت در رابطه با داشتن آن عادت ذهنی مثبت

می توانیم هر روز چندین بار، بخصوص در هنگام بیدار شدن و یا خوابیدن که مغز در حالت آلفا قرار دارد، جملات تاکیدی مثبت در مورد خودمان بگوییم، مثل: من خودم را دوست دارم، من زیبا و دوست داشتنی هستم، من توانمند هستم، من کار ها را به بهترین نحو انجام می دهم، من مخلوق یکتای خداوند هستم و …

نوشتن فکری که قرار است در ذهنمان بسازیم

علاوه بر گفتن جملات مثبت، نوشتن این جملات در ساخت عادت ذهنی جدید به ما کمک می کند.

تمرکز و تصویر سازی ذهنی روی عادت جدید

یکی از بهترین راههایی که یک عادت را می تواند در ناخودآگاه ما ثبت کند، تصویرسازی نسبت به آن عادت است. مثلا خودمان را بسیار زیبا، دوست داشتنی، توانا و… تصور کنیم و یا خودمان را به شکل یک انسان موفق و شاد و خوشبخت در ذهنمان ببینیم.

باور کنیم که عادت جدید چقدر در زندگیمان موثر است

در واقع مدام به خودمان بگوییم، جایگزین کردن این عادت جدید مثبت ذهنی تاثیر مثبت زیادی در زندگیمان دارد و می تواند ما را به سمت موفقیت و خوشبختی هدایت کند. اعتقاد راسخ و باور به این مسئله باعث نگرش مثبت ما نسبت به آن عادت ذهنی شده و زودتر در ضمیر ناخودآگاه ما ثبت شده و تبدیل به عادت مان می شود.

در نظر گرفتن پاداش: می دانیم که عامل پایداری و تکرار چرخه عادت، پاداشی است که در پایان چرخه دریافت می کنیم. ما می توانیم بطور آگاهانه بعد از هر فکر مثبت جایگزین شده به خودمان پاداش بدهیم، این پاداش می تواند بسیار ساده باشد مثل: بغل کردن خودمان و یا لبخند زدن به خودمان در آینه اما تاثیر بزرگی برای پایان عادت های بد ذهنی و شروع عادت های ذهنی کارآمد دارد.