متقاعد سازی مخاطب به کمک رسانه چیست؟ | 3 شرط اساسی متقاعد سازی رسانه

بدون شک رسانه مهم ترین وسیله برای تاثیرگذاری و اقناع اکثر مردم می باشد، زیرا از طریق رسانه می توانیم باور، عقیده، نگرش و دیدگاه خاصی را در میان مردم به وجود بیاوریم، تقویت کنیم یا از بین ببریم. در مهم ترین حالت، رسانه می تواند موجب افزایش ضریب اطمینان رهبران و دولت مردان شود و به اقدامات و نظریات آن ها مشروعیت سیاسی و اجتماعی ببخشد. در واقع اقناع و متقاعد سازی در رسانه با هدف ایجاد یا تغییر عواطف، احساسات و سوگیری های عموم مردم صورت می پذیرد، البته در سطوح پایین تر این متقاعد سازی با مقاصد تبلیغاتی صورت گرفته و منجر به افزایش فروش بیشتر کالاها و خدماتی می شود که صاحبان آن ها نقش حامی مالی مورد نظر را ایفا کرده و از این طریق به رونق کسب و کار خود کمک می کنند.

البته مسلم است که هر مطلبی که توسط رسانه بازگو می شود تاثیرگذار نبوده و مخاطب را متقاعد نخواهد ساخت، بلکه این موضوع متضمن شرایط خاصی است که حتما باید مد نظر قرار گیرد.

3 شرط اساسی متقاعدسازی رسانه کدام است؟

برای متقاعد سازی مخاطب به وسیله رسانه سه شرط لازم است که در ادامه آن ها را مورد بررسی قرار می دهیم.

1. اعتبار منبع پیام

یک رسانه می بایست در بین مردم از اعتبار خاصی برخوردار بوده و مورد تایید آن ها باشد. بدیهی است رسانه ای که از بیان واقعیات خودداری نموده و به صورت مداوم مطالبی غیر حقیقی را به خورد مخاطب می دهد، فاقد جایگاه و مقبولیت لازم بوده و هرگز موفق به اقناع آن ها نخواهد شد، چنین رسانه ای تنها می تواند بر روی قسمتی از مردم که از سطح دانش، فرهنگ و قدرت تحلیل پایینی برخوردارند نفوذ داشته و آن ها را به واسطه نا آگاهی در خصوص برخی مسائل متقاعد سازد، البته علاوه بر رسانه، فردی که قرار است با اعلام مطلبی مردم را تحت تاثیر قرار دهد، باید دارای اعتبار لازم باشد و متناسب با حوزه ای که قصد تاثیرگذاری در آن را دارد، سخن بگوید.

2. جذابیت منبع پیام

منبع پیام رسانه و یا فرد پیام دهنده است که باید همجنس و همانند مخاطب باشند تا از طرف آن ها مورد قبول واقع شوند. برای مثال، اگر شخص پیام دهنده از نظر جنسیت، دانش، سن، تحصیلات و مواردی باشد که رسانه قصد دارد بر روی آن ها تاثیر ایجاد کرده و متقاعدشان کند، شانس موفقیت بیشتری را در دسترسی به مقصود خود خواهد داشت. مثلا، اگر قرار است درباره حقوق زنان مطلبی ارائه شود بهتر است گوینده مربوطه، ترجیحا زن باشد و در این زمینه صاحب نظر و مورد تایید مردم باشد.

3. قدرت پیام

سومین و شاید مهم ترین شرط متقاعدسازی، قدرت پیام است. پیام اگر در خصوص ضروریات جامعه و از اولویت های اساسی مخاطب باشد، حتما مورد توجه قرار می گیرد و رسانه می تواند از طریق آن، کنترل و هدایت مخاطب را در دست گرفته و با استفاده از تکنیک های خاص، باور یا نگرشی خاص را در آن ها به وجود آورد. مثلا، پیام هایی در خصوص مسائل اقتصادی، معیشتی و امنیتی به شدت مورد توجه مردم واقع شده و آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد.

5 شیوه اصلی رسانه در متقاعدسازی مخاطب کدامند؟

در رسانه شیوه های اصلی وجود دارد که می تواند به متقاعد سازی مخاطب بپردازد، در ادامه به بررسی 5 شیوه اصلی خواهیم پرداخت.

1.برجسته سازی

رسانه برای این که بتواند مخاطب را در خصوص موضوعی که مد نظر دارد، متقاعد سازد، سعی می کند با استفاده از تمام امکانات و به کارگیری ترفندهای مختلف، خوراک خبری خود را مهم جلوه داده و آن را به عنوان یک ضرورت به خورد مخاطب دهد. شاید موضوعی که انتخاب شده چندان ارزش و اهمیت نداشته باشد، ولی چنان با آب و تاب به مخاطب ارائه می شود که او گمان می کند در صورت بی توجهی به آن موضوع ضروریات و الزامات زندگی خود را دست خوش تهدید می کند، البته این شیوه بیشتر در خصوص مسائل سیاسی و ایدئولوژیک کاربرد دارد.

 2.نیاز جویی

یکی دیگر از شیوه های متقاعد سازی رسانه نیاز جویی نسبت به مخاطب است، رسانه با ابزاری که در اختیار دارد نیازهای جدی و مهم مخاطب را شناسایی کرده و با پرداختن به آن ها سعی می کند توجه مخاطب را به خود جلب نموده و در آخر نظر یا روش مد نظر خود را به وی ارائه دهد.

3.هراس افکنی

رسانه به دقت خطرات و تهدیدهایی که ممکن است مخاطب را تهدید کند رصد کرده و با پر رنگ جلوه دادن آن ها سعی می کند او را در حالت تدافعی قرار داده و از این موقعیت جهت اشاعه فرهنگ مد نظر خود استفاده نماید، مسائلی همچون بیماری های واگیردار، رعایت مسائل ایمنی به هنگام رانندگی و یا حتی خطر تهدید دشمن خارجی از جمله مسائلی است که به دلیل ارتباط مستقیم با سلامتی و امنیت مخاطب مورد توجه واقع شده و مخاطب خود را ملزم می داند که راه کارهای ارائه شده را پذیرفته و عملی نماید.

 4.توسل به شوخی

گاهی ممکن است رسانه یک موضوع کاملا جدی و حیاتی را دست مایه شوخی و طنز سازد تا بتواند از طریق آن نسبت به اقناع مخاطب در آن موضوع به خصوص، موفق تر عمل نماید. مخاطب معمولا نسبت به طنز و شادی عکس العمل مناسب تری نشان می دهد تا یک موضوع کاملا خشک و جدی. البته باید توجه داشت که میزان طنز و شوخی نباید به حدی سخیف باشد که موضوع به طور کلی از سوی مخاطب جدی گرفته نشود.

5.جاذبه های جنسی

این روش بیشتر درباره اقناع مخاطب در خصوص استفاده از کالاهای مصرفی کاربرد داشته و بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد که نیاز به توضیح خاصی ندارد.

هربرت کروگمان معتقد است پیام های تبلیغاتی و رسانه ای به جای تاثیر بر نیم کره راست مغز، نیم کره چپ را تحت تاثیر قرار داده و درگیری کمی را در ذهن ایجاد می کند، یعنی ذخیره می شوند، ولی به راحتی به یاد آورده نمی شوند، به همین جهت نیاز است که مدام تکرار و تکرار شوند، به این ترتیب علیرغم این که تاثیر فوری بر جای نمی گذارند، ولی به محض مواجهه با محصول مورد نظر در ذهن بازیابی شده و منجر به خرید می شوند، در هر صورت مخاطب هر چند دیر ولی بالاخره توسط رسانه متقاعد می شود.

نظریه معروف دیگری نیز در حوزه متقاعد سازی رسانه وجود دارد که بیشتر مناسب سال های اولیه شکل گیری رسانه های اجتماعی بوده و بر این باور است که پیام های رسانه ای می توانند تاثیر فوری و قدرتمندی بر مخاطب گذاشته و مثل شلیک یک گلوله یا تزریق آمپول، ذهن مخاطب را به سرعت تحت تاثیر قرار دهند. این نظریه که به نظریه تزریقی معروف است، بیشتر مناسب کشورهای تک رسانه ای بوده و ایراد اصلی آن این است که ارتباطات میان فردی در جامعه را به نوعی نادیده می گیرد. البته در حال حاضر کشورهای تک رسانه ای بسیار اندک بوده و به چند کشور خاص با رویکردهای دیکتاتوری محدود می شود.

6 تکنیک متقاعدسازی رسانه در خصوص متقاعد سازی مخاطب

برای متقاعد سازی مخاطب به وسیله رسانه 6 تکنیک بیان شده که در ادامه به توضیح هر کدام این تکنیک ها می پردازیم.

1.بی توجهی

برخی مواقع ممکن است رسانه ها به واسطه سیاست های خاصی که به آن ها دیکته شده، به راحتی از کنار موضوعات جدی گذشته و سعی می کنند آن ها را بی اهمیت جلوه دهند، در واقع با این روش سعی می شود تا مخاطب احساس کند موضوع به آن جدیتی که در ذهن او نقش بسته نیست و نباید خیلی به آن توجه کند.

2.حمله و انهدام

گاهی رسانه های بزرگ تر و با امکانات بیشتر سعی می کنند به یک رسانه کوچک تر که خبر مهمی را پخش و در جامعه ایجاد حساسیت نموده، حمله کنند و طوری وانمود کنند که خبر منتشر شده واقعیت نداشته و آن رسانه دچار اشتباه شده است. این ترفند، مخاطبان زیادی را متقاعد می کند که اتفاق خاصی نیفتاده است.

3.پیش فرض سازی

گاهی رسانه برای این که بتواند مخاطب را در خصوص موضوعی خاص متقاعد سازد، مستقیما به سراغ موضوع مورد نظر رفته و سعی می کند درباره اهمیت و لزوم آن زمینه سازی نماید، به این ترتیب قبل از وقوع اتفاق یا شکل گیری ماجرای مد نظر، ذهن مخاطب پیشاپیش آماده پذیرش آن می شود.

4.تصریح سازی

رسانه چنان موضوعی را قطعی و مسلم بیان می کند که برای مخاطب چاره ای جز پذیرش آن باقی نمی ماند و در این حالت در وضعیتی قرار می گیرد که دیگر نیاز به اثبات موضوع را در خود احساس نمی کند.

5.زشت انگاری

رسانه چنان در خصوص موضوعی خاص موضع می گیرد و آن را مورد مذمت قرار می دهد که این باور در مخاطب شکل می گیرد که کار یا تفکری بدتر از آن ممکن نیست انجام شود. گاهی رسانه سعی می کند عمل یا طرز تفکری را به افراد منفی و منفور نسبت دهد تا قبح آن در نظر مخاطب تشدید شود.

6.عرفی سازی

گاهی رسانه در خصوص موضوعی خاص به گونه ای موضع می گیرد تا به مخاطب این گونه القا کند که آن موضوع، حسی مشترک در بین اکثر مردم آن جامعه بوده و مورد قبول عموم آن ها می باشد. ذهن انسان به طور طبیعی به سمت موضوعی که مورد تایید عموم باشد گرایش پیدا کرده و سعی می کند آن را بپذیرد، این تکنیک بستگی مستقیم به نگرش اجتماعی افراد آن جامعه داشته و بیشتر در خصوص جوامع سنتی با سطح فرهنگ و بینش پایین کاربرد دارد.

برای این که رسانه به عنوان فرستنده پیام بتواند گیرنده پیام یا مخاطب خود را متقاعد سازد، ابتدا می بایست در نگرش او تغییر ایجاد کند. برای انجام این کار نیاز به تکنیک ها و روش های خاص و همچنین افراد توانمند و تاثیرگذار به شدت احساس می شود، البته هر چه مخاطب دارای اعتماد به نفس و سطح سواد و نگرش پایین تری باشد، کار رسانه برای متقاعد ساختن او به مراتب ساده تر است.

البته طبق آن چه گفتیم، ما برای متقاعد سازی باید جنبه مثبت آن را در نظر گرفته و منفعت و ارتقا مخاطب را مد نظر داشته باشیم، ولی رسانه ها معمولا از این قاعده پیروی نمی کنند.

مقالات مرتبط با این نوشتار :