درمان اعتیاد به بازی های کامپیوتری

این روزها دنیا درگیر چرخه تغییرات فرهنگی است. ابزارهای الکترونیکی و اینترنت شیوه زندگی ما را دگرگون ساخته اند. حدود یک دهه پیش ابزارهایی چون کامپیوتر، تلفن همراه و آی پد وسایل لوکس به شمار می رفتند که زندگی را برای صاحبانشان راحت تر می کردند. حال آنکه امروزه تقریباً از ضروریات زندگی به شمار می روند.

به همین ترتیب اینترنت و بازی های نرم افزاری هم که در درجه اول برای تحقیق یا تفریح، گاه و بیگاه مورد استفاده قرار گرفتند، رفته رفته به عنوان منبع اصلی سرگرمی در آمده اند.

بازی های نرم افزاری و اینترنت برای عده زیادی ابزارهای بی ضرری هستند که در مواقع لزوم بر کار یا تفریح مورد استفاده قرار می گیرند حال آنکه برای عده ای دیگر جنبه ای اعتیاد آور پیدا می کنند و آنان را از تعاملات زندگی واقعی دور می سازند.

طبق گزارش پژوهش در مجله علم روانشناسی (2009) در 5/8 درصد از نوجوانانی که به بازی های ویدئویی روی آورده اند علائم اعتیاد مشاهده شده است.

سردرگمی والدین و نزدیکان از این جهت است که احساس می کنند دوست یا فرزند دلبندشان در دنیای دیگری زندگی می کند که نمی توانند در آن نفوذ کنند. آنها می خواهند به او کمک کنند اما نمی دانند چطور؟

[aparat id=”HsR0z”]

بازی های ویدئویی یک عادت بد است یا نوعی اعتیاد

برخی از صاحب نظران قبول ندارند که چیزی به نام اعتیاد به اینترنت یا بازی ویدئویی وجود داشته باشد. در انجمن روانشناسی آمریکا هنوز بر سر این موضوع بحث است که آیا استفاده اجباری وسواس گونه از اینترنت و بازی های ویدئویی مطابق با ملاک های وجود اعتیاد هست یا نه و آیا در ویرایش جدید «راهنمای تشخیصی اختلالات» می توان آن را به عنوان یک اختلال معرفی کرد؟

گروه های خبری، فعالان اجتماعی، مقامات دولتی، معلمان و دبیران و همچنین جماعت بی شماری از والدین نگران در ایالات متحده با این موضوع موافقند که چنین مشکلی وجود دارد و یافتن راه حل آن دشوار است.

کشورهای دیگر نیز مشکل اعتیاد به اینترنت را پذیرفته اند و در صدد یافتن راه حل بر آمده اند. کشورهایی چون ژاپن، تایوان، چین و کره جنوبی این مشکل را به خوبی پذیرفته اند و مراکز درمانی ویژه ای برای آن در نظر گرفته اند.

کره جنوبی اعتیاد به اینترنت را بحرانی جدی در سلامت جامعه می داند و اقداماتی جدی در زمینه پیشگیری و درمان آن اجرا می کند.

نهایت اینکه واقعاً فرقی نمی کند این مشکل را چه بنامیم، استفاده وسواسی، سوء استفاده، استفاده مشکل ساز یا اعتیاد.

این مشکل با رفتارهایی که رسماً تحت عنوان اعتیاد های رفتاری طبقه بندی شده اند شباهت زیادی دارد.

علت استفاده از بازی های ویدئویی چیست

پژوهش ها نشان می دهد که در کشورهای رو به توسعه کودکان به طور معمول بیش از چهل ساعت در هفته را در برابر صفحه مانیتور می گذارنند.

البته فقط در کودکان نیستند که برای وقت گذرانی به بازی روی می آورند بر عکس بازی های امروزی برای بزرگسالان جذابیت بیشتری دارد، برخی از پژوهش ها میانگین سن بازیکنان را سی و سه سال عنوان کرده اند.

بسیاری از والدین برای آرام نگه داشتن فرزندانشان از بازی های ویدئویی استفاده می کنند تجمع کودکان در کنار دستگاه های بازی بیش از تجمع آنها در پارک ها و محوطه های بازی است آنها برای بازی بسکتبال، هاکی یا فوتبال دستی از خانه بیرون نمی روند زیرا می توانند همین بازی ها را در دنیای مجازی انجام دهند و از این رو فعالیت های بدنی در میان کودکان رو به کاهش گذاشته است.

رواج گسترده بازی های نرم افزاری و اینترنت، بی تحرکی و به دنبال آن چاقی و اضافه وزن را در میان جوانان آمریکایی تشدید می کند و از آنجا که در اغلب خانواده ها والدین هر دو شاغل اند نظارتی بر بازی های سالم صورت نمی گیرد.

افراط در بازی، ارسال پیامک، استفاده از اینترنت و شبکه های ارتباطی اغلب با افت عملکرد تحصیلی همراه بوده است.

بسیاری از کودکان، بازی ویدئویی و فعالیت های اینترنتی را به فعالیت فیزیکی، تکالیف و مسئولیت های خانگی، درس و مشق یا دوستانشان ترجیح می دهند.

[ai_playlist id=”21236″]

اولین علت بازی جذابیت آن است

اکثر بازیکنان و کاربران دنیای مجازی نه فقط با یک انگیزه، بلکه با مجموعه ای از انگیزه ها به سراغ این کار می روند که البته برخی از آنها با یکدیگر همپوشانی دارند.

وقتی فعالیت در دنیای مجازی جایگزین موفقیت مادی و ارتباطی دنیای واقعی می شود کم کم به صورت ابزاری نیرومند برای گریختن از واقعیات ناخوشایند هم در می آید.

علت دوم دستیابی به شبکه های مختلف اجتماعی

فقدان اجتماعات یکی از بزرگترین بیماری های عصر جدید است. برای بسیاری از افراد روابط مجازی در حقیقت اولین تجربه ای است که احساس تعلق در یک گروه را در آنها بر می انگیزد و اگر جایگزین مناسب و جذابی برای آن پیدا نشود بعید است که آنها این روابط را کم کنند.

واضح است داشتن دوستان اینترنتی اشکالی ندارد اما بسیاری از معتادان به اینترنت بیش از حد به ارتباط با افرادی که هرگز ملاقات نکرده اند وابسته می شوند و از این رو مهارت های اجتماعی آنها ریشه نمی گیرد.

سومین علت موفقیت است

بازی های ویدئویی امکانات زیادی برای موفقیت و پیروزی فراهم می کنند، بسیاری از افراد که به شدت جذب بازی می شوند، کسانی هستند که از فرصت های دیگر برای موفقیت بی بهره اند.

علاقمندان به بازی معمولاً فوق العاده رقابت جو هستند و پیوسته به دنبال عرصه ای می گردند تا خود را اثبات کنند.

فرار کردن

امکانات بی شماری که بازی های امروزی برای موفقیت فراهم می کنند به بازیکن این اجازه را می دهد که از فقدان غم انگیز موفقیت یا روابط معنادار و با ارزش در زندگی فرار کند. برای فرو نشاندن تنش نیز به سمت بازی ها روی می آورند.

ایفای نقش

بیشتر علاقمندان به بازی در عالم خیال پیشرفت می کنند و موفق می شوند. آنها رفته رفته با شخصیت هایی که در ذهن خلق می کنند و شکل می دهند، همانند سازی می کنند. شخصیت آنها در دنیای مجازی اغلب صفات و ویژگی هایی را دارد که آرزوی داشتن شان را در زندگی واقعی دارند.

شخص درون گرایی که فاقد مهارت های اجتماعی است معاشرتی بودن را با گروه بزرگی از شخصیت های درون بازی تمرین می کند. کسی که از لحاظ جسمی ضعیف است نقش یک شخصیت قوی و قدرتمند را به عهده می گیرد.

به جای آنکه فقط تماشاچی یک فیلم باشند در آن بازی می کنند و این برایشان بسیار هیجان انگیز است.

کنترل

در خانواده های سخت گیر بسیاری از نوجوانان برای رهایی از سلطه بیش از حد والدین خود را در دنیای مجازی بازی ها گم می کنند. وقتی موقعیت ناامید کننده یا خارج از اختیار ما باشد اغلب از آن موقعیت فاصله می گیریم و خود را از دیگران جدا می سازیم تا در دنیای دیگر زندگی کنیم. جایی که اختیار کامل در دست خودمان باشد.

تخلیه خشم و پرخاشگری

این بازی ها صرفاً راه خروجی برای بیرون ریختن خشمی هستند که پیش از این موجود بوده است.

علت هفتم کشف کردن

بعضی از بازیکنان عاشق تنوع و امور جدیدند. آنها زیر و بم های یک بازی را بررسی می کنند تا شاید یک چیز تازه دست پیدا کنند.

موفقیت و رضایتی که از بازی کسب می کند در واقع همان چیزی است که آرزوی آن در زندگی واقعی دارد.

هرگاه با یک شخص معتاد به اینترنت برخورد کردید بدانید که به احتمال زیاد با یک فرد بسیار باهوش روبرو هستید. هوشِ بسیاری از معتادان به اینترنت در حد نبوغ بوده است.

فواید و جنبه های مثبت تکنولوژی

 

ظاهراً دنیا به نفع کسانی در حال تغییر است که عاشق بازی های نرم افزاری اند. مهارت های بازی با توانمندی های بالا در بسیاری از زمینه ها همبستگی دارد.

مثال: پژوهشی که سال 2004 روی جراحان انجام شد نشان داد جراحانی که بیش از سه ساعت در هفته به بازی های ویدئویی می پرداختند 37% کمتر از دیگران در طی عمل جراحی مرتکب اشتباه می شدند و تا 27% سریع تر از دیگران کار را تمام می کردند.

جای تعجب نیست چون در بسیاری از تکنیک های جراحی این کامپیوتر است که جهت دست جراح را هدایت می کند.

مسلماً بازی نرم افزاری هماهنگیِ چشم، دست و ادراک دیداری را تقویت می کند.

هدایت و کنترل صحنه مبارزه، از بازیکن ها، سربازها یا ملوان هایی عالی می سازد و حدود یک دهه است که مقامات ارتشی به این موضوع پی برده اند. این بازی ها می توانند تأثیرات مفیدی مثل پرورش استعدادها، ایجاد خلاقیت، تقویت ذوق هنری و … داشته باشند.

ارتش ایالات متحده برای آموزش مهارت های مهم نظامی به سربازان، بازی های ویدئویی خاصی خود را طراحی کرده است. هواپیماهای شکاری نیروی هوایی از پایگاه، توسط هدایت گرمایی کنترل می شوند که تکنولوژی آنها شبیه به بازی های ویدئویی است.

پژوهش های آموزشی به این دلیل از فواید بازی های ایفای نقش و شبیه سازی یاد می کنند که آنها گنجینه لغات، قدرت استدلال و مهارت های اجتماعی را تقویت می کنند.

در حال حاضر در سراسر کشور و بسیاری از آموزگاران از بازی های آموزشی ویدئویی به عنوان شیوه ای تعاملی برای انتقال اطلاعات استفاده می کنند.

آنها قدرت این رسانه را برای درگیر کردن هر چه بیشتر دانش آموزان در امر یادگیری تصدیق می کنند.

متخصصان سرطان نیز برای مشارکت و درگیر کردن هر چه بیشتر بیماران جوان در مداوای بیماری خود، از قدرت بازی های ویدئویی سود جسته اند.

(بازی – ری – میشن Re-Mission) ویژه بیماران سرطانی جوان طراحی شده است. این اولین بازی ویدئویی است که از لحاظ علمی نشان داده است می توان پیگیری و موفقیت درمان را بیشتر کرد.

مطالعات زیادی از فواید بازی های نرم افزاری برای حفظ نشاط و سرزندگیِ جسمی و روحی افراد میان سال انجام شده است. و همچنین از مزایای شبکه های اجتماعی مجازی برای حفظ ارتباط با دوستان،  اعضای خانواده و فرصتی پیدا کردن دوستان جدید خبر می دهد.

در ضمن این ابزارها شبکه های اجتماعی حفظ و گسترش حلقه دوستی ها و ارتباط ها را تسهیل می کند. در واقع هم افراد مشکل دار (عزت نفس پایین) و هم افرادی بی مشکل از این سایت ها برای تقویت روابط میان فردی خود استفاده می کنند.

سازمان های غیرانتفاعی برای جمع آوری اعانه و پذیرش داوطلب این رسانه را به خدمت می گیرند. سیاستمداران از آن استفاده تبلیغاتی می کنند. دنیای تجارت خدمات خود را توسط سایت های مجازی عرضه می کند. دانشجویان از طریق سایت های شبکه های اجتماعی با همسالان، هم فکر و هم سلیقه آشنا می شوند. به طور کلی این سایت ها و شبکه های اجتماعی برای ایجاد یا فقط روابط بین مردم امکانات نسبتاً بی شماری فراهم می سازند.

 

اثرات منفی و مخرب بازی های رایانه ای

 

اینترنت بخشی اجتماعی شده است به ویژه برای نوجوانان. این روزها استفاده از سایت های اجتماعی اینترنتی به صورت یک اعتیاد در آمده است. نوجوانان و جوانان به هوای انجام تکالیف کنار میز کامپیوتر می نشینند و این در حالی است که صفحه فیس بوک، یاهو مسنجر، اینستاگرام، واتساپ و در مقابلشان باز است. آنها به محض دریافت پیام فوراً به آن پاسخ می دهند و این برای مدت طولانی تمرکزشان را بر هم می زند. آنها ساعت های وقت خود را صرف شخصی سازی و تنظیم صفحات خود در فیس بوک و دیگر سایتها می کنند بدین ترتیب تکالیف خود را به کندی و ناقص انجام می دهند و چه بسا که انجام نمی دهند.

هر چند عضویت در گروه های اجتماعی اینترنتی، چت کردن و گشت زنی در اینترنت برای عده ای کاربرد مفیدی دارد اما عده ای دیگر با انگیزه های پنهان و ناشناخته بر این امکانات روی می آوردند و در نهایت به استفاده اجباری و اعتیاد گونه از آنها مبتلا می شوند.

در واقع اینترنت بهانه ای است که آنها را از رو به رو شدن با ناملایمات زندگی واقعی دور می کند و به جای آنکه موقعیت زندگی آنها را بهبود ببخشد، آنها را تحلیل می برد.

منظور از تأثیر منفی و مخرب اشاره به آسیبی است که به پیوندهای دوستی و خانوادگی کار و حرفه و سایر فعالیت های لذت بخش مشخص وارد می کند.

به دلایلی مانند عدم آموزش استفاده صحیح به فرزندان آنها تحت تأثیر اثرات زیان بار این بازی ها قرار می گیرند.

مهمترین اثرات مخرب بازی رایانه ای می تواند به پرخاشگری، انزوا طلبی راحت تحصیلی بی نظمی خود محوری، کم توجهی اشاره کرد.

• پرخاشگری: بازی های رایانه ای زشتی خشونت را در ذهن افراد کم سن و سال کمرنگ کرده و حساسیت نسبت به خشونت علیه دیگران را از بین می برد.
• انزوا طلبی: فرزندانی که به طور مداوم درگیر این بازی ها می شوند درونگرا و منزوی شده و در برقراری روابط اجتماعی ناتوان هستند.
• افت تحصیلی: علاقه شدید قشر کودک و نوجوان به بازی های رایانه ای موجب درگیری ذهن آنها و در نتیجه افت تحصیلی می شود.
• بی نظمی خود محوری: این بازی ها برنامه نظم خاصی ندارند و کودک و نوجوان هر زمان که اراده کنند مشغول بازی می شوند و چون شکست در بازی های رایانه ای مفهومی ندارد فرزندان را خود محور می کند.
• کم توجهی: کودکان و نوجوانان بخاطر استمرار در انجام بازی های جنجالی رایانه ای کم توجه شده و در خیالات خود غرق می شوند و به مرور زمان از دامنه توجه و تمرکزشان کاسته، خواهد شد.

14 راه حل برای درمان اعتیاد به بازی های کامیپوتری

در دنیای الکترونیکی مدرن اگر بچه ها کامپیوتر شخصی، تلفن همراه یا آی پد نداشته باشند احساس محرومیت می کنند. استفاده از این ابزارها باید مشروط به انجام تکالیف مدرسه و مسئولیت های خانه باشد. به این ترتیب والدین قدرت زیادی برای تعدیل رفتار فرزندشان پیدا می کنند.

یک کودک در صورتی باید اجازه استفاده از اینترنت یا بازی را داشته باشد که در درجه اول وظایفش را انجام داده باشد.

1 – درباره مشکل صحبت کنید. در مورد (پیامدهای مخرب این رسانه ها با فرزندتان صحبت کنید) درباره افراط و مضرات بازی های ویدئویی و هم چنین در مورد مزایای آن صحبت کنید.

2 – اگر نمی توانید آنها را شکست دهید به آنها ملحق شوید. چند بازی مورد علاقه پیدا کنید یا فقط کنار فرزندتان بنشینید و بازی کردن او را تماشا کنید. گه گاه در بازی از او سوال کنید: این دکمه چه کار می کند؟ چرا آدم من از صخره می افتد؟ چرا داخل آن تونل شدی؟

اما مراقب باشید زیاد سوال نکنید. در ضمن علاقه شما باید به بازی واقعی باشد.

3 – بدون هیچ درگیری زمان بازی را محدود کنید.

برای محدود کردن زمان استفاده از کامپیوتر باید در عین صمیمیت قاطع باشید و جایی برای چون و چرا باقی نگذارید.

مثلاً اگر 4 ساعت بازی می کند به 3 ساعت کاهش دهی و بعد کم کم به دو ساعت و کوچک و کوچک تر تا بتوانید تایم بازی را مدیریت کنید.

4 – زمان بازی در ازای کسب امتیاز باشد و برنامه ریزی کنید.

اگر عملکرد تحصیلی فرزندتان مورد نظر شماست استفاده از بازی های کامپیوتری مشروط به انجام تکالیف درسی کنید.

5 – انتخاب بازی به عهده شما باشد. دو تا بازی را شما انتخاب کنید یکی بازی را او انتخاب کند یا برعکس تا بتوانید بازی هایی که انجام می دهد و تایم بازی برایش میگذرد را مدیریت کنید.

6 – بین هر دو نوبت بازی یک فعالیت فیزیکی مثل دوچرخه سواری، پیاده روی و … داشته باشید تا دوباره نوبت دوم بازی را شروع کند.

7 – برنامه بنویسید: مثلاً روزی یک تا دو ساعت در طول هفته و سه تا چهار ساعت پنج شنبه و جمعه، و در ضمن برنامه ای باشد که در آن امتیاز بازی با استفاده از کامپیوتر مشروط به رفتارهای مطلوب مورد نظر شما باشد، انجام تکالیف، تمیز کردن اتاق و کسب نمره های بهتر

8 – بعد از نوشتن برنامه آن را امضا کنید و بر در یخچال یا مکان قابل رویت نصب کنید.

9 – بر زمان استفاده از کامپیوتر نظارت داشته باشید.

10 – فعالیت های مثبت: فرزند خود را تشویق کنید که به غیر از کامپیوتر سرگرمی های دیگر مثل دوچرخه سواری، هنر و کار دستی و ورزش، هنرهای رزمی، تفریح با دوستان را امتحان کند.

11 – تشکیل جلسه دهید و خلاق و انعطاف پذیر باشید.

12 – تقویت مثبت داشته باشید، همواره موفقیت شان را به آنها یادآوری کنید.

13 – هر چه بتوانید فرزندتان را به فعالیت های دنیای واقعی علاقه مند کنید در کوتاه تر کردن زمان بازی موفق تر خواهید بود.

14 – در نهایت اگر مدتی گذشت و فرزندتان هیچ تغییر قابل ملاحظه ای در رفتارش ایجاد نشد کامپیوتر یا دستگاه بازی را جمع کنید و کنار بگذارید، طوری که فرزندتان به آن دسترسی نداشته باشد. در صورت ناراحتی فرزندتان قاطع و خونسرد باشید ولی به او بگویید با هم جلسه ای خواهیم گذاشت و این گونه به جر و بحث خاتمه دهید.

نتیجه گیری

اینترنت و بازی های نرم افزاری به خودی خود بد نیستند اما متأسفانه بعضی از افراد در دام آنها گرفتار می شوند و شیوه ای ناسالم در کاربرد آنها در پیش می گیرند. خبر خوب اینکه بازیابی سلامت و بهبودی ممکن است. اگر بخواهید به یکی از نزدیکان یا وابستگان خود کمک کنید تشکیل یک شبکه حمایتی ضروری است. ایده آل این است که با یک متخصص (روران شناس، مددکار اجتماعی، مشاور اعتیاد و درمانگر) مشورت کنید تا ابتدا به مشکلات زیر بنایی او و یا خودتان رسیدگی شود.

علاوه بر این شبکه دوستان و اعضای خانواده شما را در ارزیابی موفقیت و همچنین ایده ها و حفظ تعادل روحی یاری می کند.

دیگر مقالات سایت توانا :