مثلث عشق چیست؟ | انواع رابطه عاشقانه کدامند؟

دیدگاه استرنبرگ را می توانیم به یک مثلث تشبیه کنیم، زیرا این ۳ عنصر در فرآیند عشق دخالت می‌کنند. از نظر استرنبرگ سه بعد عشق به ندرت در فردی به طور مساوی جمع می‌شود و میزان وجود هر یک از ابعاد در روابط عاشقانه متفاوت است. 

مثلث عشق یکی از مدل های بیان عشق در یک رابطه عاطفی است. منظور از مثلث عشق چیست؟ وقتی عاشق می شویم یا به کسی که دوست مان دارد عشق می ورزیم چه چیزی را نشان می دهیم؟ اصلاً عشق در طی زمان تغییر می کند؟

رابرت استرنبرگ مثلثی را طراحی کرده است به نام مثلث عشق که هر یک از اضلاع آن نشان دهنده یک بعد از عشق است که سبب می شود انسان ها بتوانند به بلوغ عشقی برسند، تعادل در هر یک از این سه رأس سبب ثبات و پایداری در عشق می شود و باعث درک بهتر و عشق ورزیدن می شود.

طبق نظر استرنبرگ، عشق شبیه یک مثلث می باشد و ایده آل ترین عشق، شبیه مثلثی با اضلاع مساوی است. به این معنی که عشق سه عنصر اصلی و اساسی دارد:

۱. تعهد.
۲. صمیمیت.
۳. هوس.

بهترین و ایده آل ترین زمان عشق، زمانی است که هر یک از این سه عنصر تقریبا به طور یکسان باشند، داستان عشق در هر زمان و مکان همواره یکی از بزرگ ترین دغدغه های انسان بوده است.

هرم عشق چیست؟

طبق نظر استرنبرگ عشق شبیه یک مثلث است و بهترین و والاترین عشق شبیه یک مثلث متساوی الاضلاع می باشد که اضلاع آن عبارت است از:

صمیمیت

منظور از صمیمت یعنی نزدیک بودن با هم در رابطه. کارهایی که ما و شریک مان در آن سهم داشته باشیم، اما شخصی دیگر از آن اطلاعی ندارد. تجربه ها، رازها و حرف های مشترک، احساس راحتی و آزادی، مطرح نمودن عقاید و باورهای خود و صمیمیت و نزدیکی فراتر از نزدیکی فیزیکی و جنسی.

صمیمیت معنای متفاوتی دارد. از یک نگاه به معنای نزدیک شدن است و اساس و بنیان مثلث عشق است. صمیمیت چندین عنصر متفاوت دارد که برای رابطه با شخص مورد علاقه به کار می رود.

1. تمایل به داشتن آرامش و آسایش طرف مقابل
2. درک متقابل
3. حس خوشحالی داشتن
4. احساس امنیت
5. ارزش و احترام قائل بودن برای یکدیگر
6. از لحاظ عاطفی حامی یکدیگر بودن

صمیمیت باعث اظهار علاقه و محبت، مسئولیت، همدلی، همراهی و همدردی نسبت به شخصی که او را دوست داریم می شود و به نوعی حس دوست داشتن، محبت، مهربانی و دلگرمی به طرف مقابل می دهد.

تعهد

تعهد به این معنا است که ما تا چه حدی خود را وقف شریک یا معشوق خود می کنیم تا همواره رابطه ای زنده، پایدار و با طراوتی داشته باشیم؟! تا چه اندازه ای در رابطه خود صداقت داریم؟! در واقع تعهد شامل وفادار بودن، وظیفه شناس بودن و مسئولیت پذیر بودن می باشد. تعهد در رابطه به معنی بودن و ماندن در کنار هم در سخت ترین و دشوار ترین شرایط ها و لحظه ها است.

تصمیم تعهد در مثلث عشق بیشتر جنبه شناختی دارد و شامل تصمیم گیری های کوتاه مدت و بلند مدت برای دوست داشتن و ارتباط با فرد است. فرد تعهد می کند که با طرف مقابل بماند و شریک عشقی دیگری برای خود انتخاب نکند و این رابطه برایش بسیار حائز اهمیت است.

تعهد موجب ایجاد امنیت و مهرورزی می شود و باعث می شود روابط بسیار نزدیک و همراه با عشق باشد و این تعهد و عشق باعث تغذیه روح یک دیگر شده و اجازه می دهد دو طرف  نهایت کمال خوشبختی و معنای عشق را تجربه کنند.

در مثلث عشق تعهد یعنی دو طرف تلاش می کنند تا موجبات ناراحتی یکدیگر را فراهم نیاورند تا بتوانند محیطی واقعا آرام و مقدس خلق کنند و در آن با آرامش زندگی کنند که باعث کسب اعتماد بیشتر و صمیمت عمیق تر خواهد شد.

هوس (شهوت)

هوس، مخدر یک رابطه ی عاشقانه است، به این معنا که به رابطه و طرفین در برقراری رابطه، انرژی می بخشد. شهوت و تمایلات جنسی، احساساتی بودن، شور و شوق برای با هم بودن و از بین بردن تمامی سد ها و موانع برای داشتن رابطه و وصل یار واحساسات عمیق و جذابیت های جنسی را منجر می شود.

چند نوع رابطه ی عاشقانه در مثلث عشق وجود دارد؟

در این جا به ابعاد متفاوت عشق در شرایط وجود و یا عدم وجود سه ویژگی فوق در یک رابطه  توجه نمایید:

1.صمیمیت + تعهد و فقدان شهوت (هوس)

این رابطه در خطر نابودی قرار ندارد، اما نیاز به نوآوری و انگیزه برای برافروختن و شعله ور ساختن مجدد عشق دارد.

2.هوس + تعهد و فقدان صمیمیت

این رابطه به شدت آزار دهنده است. گاهی اوقات انگیزه ی شدید طرفین را جذب هم می نماید، اما در نهایت به ناامیدی و سرخوردگی منجر می شود. چون توانایی عمیق تر ساختن رابطه شان را ندارند و نمی توانند تفکر، علاقه مندی و آرزوهای یک دیگر را بشناسند.

3.هوس + صمیمیت و فقدان تعهد

این رابطه در واقع یک شبه رابطه است. هیجان و شور شدید وجود دارد، اما عدم امنیت از این که این رابطه تا چه زمانی دوام خواهد داشت، طرفین را مایوس می نماید.
بر اساس قاعده ی مثلث استرنبرگ دو شکل را می یابیم که با روابطی عذاب آور و به شدت ناراحت کننده همراه می باشد

4.هوس و فقدان صمیمیت و تعهد

دل باختگی و شیدایی نتیجه ی اشتیاق مطلق است و آغازی ناگهانی دارد و به همان سرعت و ناگهانی ناپدید می شود. نوعی عشق است که با کمال گرایی و وسواس شدید همراه می باشد و نتیجه ی آن همیشه ناخوشایند است. 

5.تعهد و فقدان صمیمیت و هوس

عشقی پوچ و تو خالی که تنها بر پایه ی تعصبات و عقاید مذهبی و اجتماعی شکل می گیرد.

عناصر عشق کدامند؟

عناصر عشق متفاوت هستند و تعریف افراد از عشق با توجه به تجربه های آن ها متفاوت است. برای بعضی ها عشق ممکن است به معنای وجود هیجانات و شور و شعف درونی باشد، در صورتی که ممکن است برای بعضی دیگر عشق تنها میل و کشش جنسی باشد.

تعاریف زیادی در مورد عشق مطرح شده است، اما در واقع عشق یک مفهوم واحد نیست و ابعاد متفاوتی دارد:

1.عشق احساسی

اصلی ترین و بارزترین ویژگی این عشق وجود هیجان های قدرتمند و شدید است. اگر این عشق دو طرفه باشد، منبع عظیمی از شور و شعف، لذت، امنیت، احساس آسودگی و کامروایی خواهد بود و طرفین همیشه در جست و جوی برقراری رابطه و همیشه کنار هم بودن هستند تا بتوانند از لذت عشق یک دیگر سیراب شوند

2.عشق شهوانی

بخش مهم دیگر عشق، عشق جسمانی و جنسی است. این نوع عشق را می توانیم کشش جنسی به دیگری توصیف کنیم. عشق شهوانی، بخش مهم و تاثیرگذاری از عشق است، قطعا میل جنسی نقطه ی شروع مهمی به حساب می آید و ارضای جنسی باعث تقویت رشته های عاطفی موجود بین دو طرف می گردد.

3.عشق وابسته

سومین عنصر عشق، عشق وابسته است. این عنصر پایه و اساس ارزشمندی برای یک رابطه پر قدرت به حساب می آید، اما به شرطی که این وابستگی دو طرفه باشد، وجود چنین عشقی زمانی کاربرد دارد که هر دو طرف پاسخ گوی نیاز های هم دیگر باشند.  در این عشق، مشکل زمانی ایجاد می شود که نیاز یکی از طرفین بسیار بیشتر و شدید تر از دیگری باشد و به عبارتی یک نوع وابستگی بیمار گونه و تملک گرا خواهد داشت.

4.عشق دوستانه

چهارمین عنصر عشق، عشق دوستانه است که بر اساس سلیقه ها و علاقه های مشترک شکل می گیرد. این نوع عشق، پیوند پایدار و با دوامی است که بین دو نفری که هم دیگر را دوست دارند و از هم صحبتی با هم لذت می برند، ایجاد می گردد و هم چنین می تواند سال های بسیار زیادی ادامه یابد. برای بیشتر افراد، روابط دوستانه به تنهایی دلیل کافی برای ازدواج نیست، ولی یکی از معیارهای بسیار مهم رابطه های عاشقانه و احساسی به شمار می رود.

5.عشق به هم نوع

و پنجمین عنصر عشق، عشق به هم نوع است که در واقع علاقه و توجه واقعی در رابطه ایجاد می نماید. معیار و ملاک تعیین این نوع عشق این است که شخصی که شروع به ابراز عشق و احساس به هم نوع خویش می نماید، از طریق محبت و توجه دلسوزانه و ترحم آمیز به دیگری رضایت کسب می نماید، در این نوع عشق، توجه و علاقه به خاطر خود شخص دریافت کننده تقدیم او می شود. 
این پنج عنصر عشق، از ابعاد مهم عشق کامل هستند. هر چه عشق ما از این پنج بُعد بیشتر بهره مند باشد، عشق مان عمیق تر و قوی تر خواهد بود.